Belegheringhe van 'sHertogen-bos den eersten Novembris, Anni 1601.
[1601.] ICk hebbe hier boven verhaelt ende beschreven de belegheringhe ende veroveringhe der Stadt Rijn-Berck by sijn Princelijcke Excellentie Graef Maurits van Nassou/die geern stracx wederom een ander ridderlijck feyt by der handt soude ghenomen hebben/om den Arch-Hertoge van Oostende af te trecken/also den besten ende bequaemsten tijdt des jaers nu noch voor handen was: Doch twee-dingen hebben sijner Excellentie wille ende wensch eenen geruymen tijt te rugge gehouden: Voor eerst de swackheyt sijnes Leghers/ want de Generael Veer/ Gouverneur van Oostende/ hadde versocht datmen hem boven de neghen en vijftich Vaendelen Enghelsche die hy alreets daer binnen hadde/ noch meer volcx soude schicken/ d'welck op een corts gheschiedt is/ derwaerts reysende de Heere Chastillion, met drie en twintich Vaendelen Francoysen: Ten anderen soo hadde de offensive oorloghe voor Berck/ ende de defensive t'Oostende/ der Landen borse al vry wat ledich ghemaeckt/Pecunia nervus belli. Doch de Staten siende dat de Arch-Hertoghe voor Oostende bleef ligghen/soo hebben sy gheresolveert haer Leger voor 'sHertoghen-Bos/een van de vier Hooft-steden van Brabant/te brenghen. Soo is dan sijn Excellentie voor dese groote ende machtighe Stadt gecomen den eersten dach Novembris 1601. met drie en seventich Vaendelen Voet-knechten/ ende drie en dertich Vanen Ruyteren. Dit was wel een cleyn Legherken om sulck een groote ende volck-rijcke Stadt te belegheren/ evenwel wasser groote apparentie dat sijn Excellentie de selfde soude vermeestert hebben/indien hy door den strengen vorst niet en ware genootsaeckt gheweest op te breken/nae dat hy ses en twintich daghen daer voor gheleghen hadde.
Soo haest als sijn Excellentie met sijn Leger voor [1601.] den Bos ghecomen was/ soo heeft hy de avenuen oft aen-comsten/ die hy achtte hem dienstelijck te wesen/ ende soo vele als hyder besetten coste / in-ghenomen. Sijn Excellentie selfs/ met den Grave van Solms/ campeerde sich aen 'tVuchtsche eynde: Graef Wilhelm van Nassou legherde hem voor de Hintemerpoorte/ met ses en twintich Vaendelen Voet-knechten/ ende veerthien Vanen Ruyteren. Dese beyde Leghers begosten haer stracx te begraven teghen de aen-comste harer vyanden van buyten. Dit voordeel hadden sy / dat sy in't eerste weynich volcx behoefden te ghebruycken teghen de Stadt/want daer en waren binnen de Stadt maer twee Vaendelen Soldaten/ ende ander-halve Compagnie Ruyteren/ soo dat sijn Excellentie gheen uyt-vallen te vreesen en hadde: Oock waren de beyde dijcken/ die uyt der Stadt nae het Legher ginghen/ heel enghe/ soo dat weyninghe een groote menichte den wech conden afstoppen. Of wel sijner Excellentie Soldaten seer vlijtich ghearbeydt ende ghegraven hebben/soo was het ghelijcke wel onmoghelijck sulck een groote wijdde in corten daghen te om-graven / want sy wel acht uyren gaens te bevrijden ende te retrancheren hadden. Die van binnen hebben haer seer wel ghequeten/ elck in sijnen staet en graet. Antonius Schets, Ridder, Heere van Grobendonck, Gouverneur deser Stadt, heeft de Borghers (om haer des te willigher te maken tot cloecke teghen-weere) belooft ende versekert /datter op een corts ontsett comen soude: Dat de schade die sy door schieten ofbrandt lijden souden/op de gemeyne costen des Landts haer souden vergoedert worden/ ende dat de ghequetste ende verlambde met een behoorlijcke recompense van sijne Hoocheyt souden