Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

[p. 634]

Coevoorden wordt by sijn Excellentie ontsett/den VI. Maij, Anno 1594.

⁺ EEn weynisken hier bevoorens hebbe ick verhaelt/ hoe dat Verdugo die van Coevoorden/ (daer Ioncker Casper van Eussum Gouverneur binnen was) met veele Schansen ende Fortressen heeft omeingelt ende besett / haer af-snijdende allen toe-voer van victualie ende allerley behoeflijckheyt/soo dat sy ghenoechsaem beleghert waren; ende dit heeft gheduyrt wel seven oste acht maenden lanck. Sy hadden eer lanck haer in sijne handen moeten over-gheven / by ghebreck van maghen-aes / ende allerley noodtdruft. Sijn Princelijcke Excellentie Graef Mauritius, ende Graef VVillem van Nassou, Stadt-houder van Frieslant dit wel wetende/hebben haer goet tijdt bereydt ghemaeckt/ om die van Coevoorden te ontsetten. Ende dewijle de Hertoghe Ernestus soo groote preparaten ten oorloghe maeckte/ soo hebben de Generale Statenhaer by tijdts daer teghen begonnen te wapenen/ende sy hebben Graef Everard van Solms in Duytsch-landt ghesonden/ om Duytsche Knechten/ ende een deel Peerde-volck aen te nemen: Oock hebben sy door den Ridder Fransoys Veer twee duysent Engelsche laten aennemen / ende noch elders eenich volc/t'samen beloopende tot vijf duysent Man te voet / ende drie hondert Peerden: Hollandt/Zeelandt/ Frieslandt/ ende Vtrecht/ beloofden dit jaer van 1594. ter maent twee-mael hondert duysent guldens ordinarie / behalven de Convoyen ende Licenten over alle de Landen / ende brandt-schattinghen uyt Brabant ende Vlaenderen. Gelderlandt ende Overyssel gaven ordinarise contributie uyt de Quartieren/ / die men eeniger mate teghen den vyandt verdedighen ende beschermen conde. Benevens dit boven-verhaelde wierdender noch verwillicht neghenmael hondert duysent ordinarie/ tot lichtinghe van het nieuwe Crijchs-volck / ende noodruft eenes Velt-Leghers. [1594.]

Op het eynde van de Maerte trock sijn Excellentie nae Aernhem / om aldaer te verwachten ende te ontfanghen den Grave van Solms/ met sijn nieu-aenghenomene Ruyteren ende Soldaten/ welcker aencomste/ door dien de Rivieren over-liepen / eenighe daghen is verhindert gheweest/ende sy zijn noch eyndelijck moeten te schepe af-comen. Als dit volck te Ysseloort by Arnhem aen-gecomen was / sterck zijnde drie duysent Man te voet/ ende tusschen de twee en̄ drie hondert Peerden/so heeft sijn Excellentie ende Graef Willen van Nassou goet gevonden haer loopplaetse ofte legher-plaetse voor eerst te verordineren op Zwolle/alwaer by een gecomen zijn wel tien duysent Voet-knechten/ ende twee duysent wel ghemonteerde Ruyteren. Graef Willem van Nassou is by dit Legher gecomen met veel waghenen/ met allerhande victualie ende-noodruft tot behoef des Leghers wel versien ende gheladen.

Verdugo hadde by sich ontrent Coevoorden drie duysent Voet-knechten/ en̄ twaelf hondert Peerden/ die meesten deels al den winter daer gheleghen hadden/ doch hy heeft door Graef Herman van den Berge te Brussel by den Arch-Hertoghe Ernestum seer ghesolliciteert ende aen-ghehouden / om meer volcx/ hulpe/ ende bystant: ghelijck oock ghedaen hebben die van Groeninghen / wel wetende indien de Staten conden meester blijven van Coevoorden/ dat het met haer gedaen was / ende dat sy op een corts in hare handen souden moeten vervallen. Sy sonden/om des te beter verhoort te moghen worden/ sijne Hoocheyt eenich schoon silver-werck/ ende twintich schoone Friessche Peerden/ maer sy en quamen tot Brussel niet/

+ 1594

[p. 635]

(217)

MAURITIUS toties palmam subduxerat hosti,

Attamen is bello superatus, fortiter Urbes

Obsidio est ausus premere at rellinquere cogit
Has PRINCEPS, solvens durâ obsidione Covordam.

[p. 636]

[1594.] der Staten volck hebbense ghecreghen ende goeden buyt daer van ghemaeckt. Doch sijn Hoocheyt wel wetende dat het gants van nooden was die van Groeninghen (die haer soo ghetrouwelijck aen des Conincx sijde hielden) by-stant te doen / soo heeft hy uyt Brabant noch acht Vaenen Ruyteren / ende een goet deel Voet-knechten ghesonden / tot versterckinghe van Verdugos Legher / soo dat Verdugo nu ontrent achtien hondert/ meest oude wel gheoeffende Ruyteren/ by sich hadde/ ende vijf duysent Voetvolcx/ met de welcke hy meynde sterck ghenoech te zijn / om al het ghewelt der Staten te connen af-keeren. Hy hadde wel te vooren meer-maels Eusum gesocht door beleeftheyt ende groote beloften af te locken/maer nu begost hy stout te spreken/ ende hem te dreyghen / indien hy de Vestinghe niet haest over en leverde: Doch Eusum dit weynich achtende / ontboodt hem/dat het in Hollandt noch in Frieslandt gheen wijse en was datmen voor Mey verhuysde.

Onaengesien al de macht ende gewelt des vyants/ zijn even-wel sijn Princelijcke Excellentie/ende Graef Wilhelm van Nassou / by haer voornemen gebleven/ belanghende het ontsetten van Coevoorden: Ende den vijf den Mey stilo novo, hebben sy haer gheheele Legher in een fraye slacht-ordre ghesett / ende zijn alsoo [1594.] ghetrocken nae Dalffem: Den sesten Mey is sijn Excellentie in ghelijcke slacht-ordre van Dalfsem getrocken tot Ommen. Verdugo door sijn uytghesondene verspieders vernomen hebbende al de ghelegentheyt ende ordre van sijner Excellentie Legher/ soo en heeft hy niet gheraden ghevonden de aen-comste des self den te verwachten / maer hy is by nachte met stille Trommelen opghebroken/ met sijn gheheel Legher / verlatende sijn Schansen; ende hy is nae Linghen aen ghetrocken. Aldus is Coevoorden/ nae eenen dertich weken belegheringhe / ontsett/sonder stoot of slach: Op eenen saterdach wasser den vyandt voorghecomen/ op eenen saterdach is hy van daer gaen loopen. Onder weghen is Verdugo veel volcx ontloopen / want den schrick was onder haer ghecomen. Sijn Excellentie heeft Coevoorden voor een gheheel jaer volcomelijck ghespijst/ ende van allen noodruft versorcht/ oock het garnisoen versterekt: Ende hy heeft voerts alle de omligghende Schansen inghenomen / doch stracx daer nae gheslecht / uytgesondert eene aende Drentsche sijde / op 'teynde des dijcks ligghende/ die hy met volck besett / ende van allen noodruft versorcht heeft.

O Belgica, demoedich

Valt dijnen Godt te voet:

Dat ghy dus sijt voorspoedich/

Men hem toe schrijven moet.