Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

Schermutselinghe tusschen den Grave van Hohenloh, ende den Heere van Haultepenne, by Engelen, den derthienden Iulij, Anno 1587.

[1587.] ALs de Prince van Parma met sijn Leger voor Sluys ghevallen was/ soo heeft sijn Excellentie Graef Maurits van Nassou, die in het af-wesen van Robert Dudley Grave van Licester, het opperste ghebiedt hadde over der Staten volck / sich bedacht ende beraden/ wat middelen dat hy best ghebruycken soude om Parma van Sluys/ d'welck hy sterck beleghert hadde/af te trecken. Daer is by de Staten ende sijn Excellentie goet gevonden/ datmen den Grave van Hohenloh met een groot ghetal Ruyteren ende Voet-knechten soude schicken in Brabant/om daer met branden/blaken/ende brandt: schatten eenen grooten alarm te maken/ jae het gheheele [1587.] Landt in roere te stellen/ghelijck oock geschiedt is: Want de Grave van Hohenloh heeft in het beginsel van Iulio in Brabant gheplondert ende verbrandt twee en twintich Dorperen / ende twee Stedekens/ sich ghelatende als of hy 'sHertoghen-Bos woude gaen belegheren/ daer toe hem des maels de hooghe wateren/ ende de groote dierte van allerley maghen-aes in des vyandts Landen/ seer dienstich scheenen te zijn: Jnsonderheyt dewijle die van den Bos oock gheenen grooten voorraedt en hadden. De Prince van Parma dit vernemende/ die meer volcx in

[p. 551]

(192)

Magnanimus belli nostri Praefectus HOHENLO,

Hoc munimentum MAURORUM destruit armis,

Obsistunt hostes, sed mox discrimine nullo,

Dux, milesq_Ʒ cadit DEUS est par ultor in omnes.

[p. 552]

[1587.] sijn Legher voor Sluys hadde / als hy behoefde / soo heeft hy den Heere van Haultepenne, Sone van den Grave van Barlaymont / met twee en veertich Vaendelen Voet-knechten / ende vijf en twintich Benden Ruyteren in Brabant ghesonden/ om der Staten ende sijner Excellentie voor-nemen te verhinderen. Haultepenne heeft hem met sijn volck ghelegert te Boxtel, een groot schoon Dorp nae by den Bos gheleghen / ende seer vermaert van weghen de groote af-goderije die aldaer bedreven wordt met het heylighe Bloedt, soo de Rooms-Catholijcke dat noemen.

Prins Maurits geadverteert zijnde van de over-comste des Graven van Licesters in Zeelandt / soo is hy met Schenck / Norrits / ende andere Colonellen/nae Zeelandt ghereyst/ met eenich Crijchs-volck/ om hem te wille-comen/ ende te beraedtslaghen/ watmen best doen soude om Sluys te ontsetten. De Grave van Hohenloh was ghelaten in de Meyerije van den Bos/met drie duysent /soo Man te voete/ als te Peerde/om den Tuyn ofte Frontieren van Hollandt te bewaren/ daer by men meynde dat op een corts meer volcx uyt Gelder-landt/ Frieslandt/ ende uyt het Sticht van Vtrecht comen soude/ 'twelck nochtans niet en gheschiedde. Even wel de Grave van Hohenloh, om den tijdt niet onnuttelijck te verslijten/ heeft de Schanse te Enghelen/ dichte by den Bus [1587.] gheleghen / met ghewelt aen-ghetast/ ende stormender handt inghenomen / ende af-gheworpen. Haultepenne quam met sijn Crijchs-volck in goede ordre aentrecken/ meynende Hohenloh te slaen/ dewijle hy voor Enghelen doende was/ maer Hohenloh heeft hem soo dapper tot teghen-weere ghestelt / dat Haultepennens Ruyteren/ ende daer nae het Voet-volck/ is gheslaghen/ ende Haultepenne selfs is soo ghequetst geworden/van eenen grooten tack/die met een Veltstuck van eenen boom ghebroken zijnde / hem op den hals ende necke ghevallen is/ dat hy den xiiii. Iulij daer aen ghestorven is binnen den Bos. De plaetse daer dese schermutselinghe gheschiedt is/ (alwaer noch op dese uyre de Staten een stercke Schanse hebben) wordt heden ten daghe ghenoemt Creve-caeur, dat is Herten-leet, of/Hert-Breecker, Crepacordium, ende is gelegen op de Riviere de Dyse, die by den Bos in de Mase loopt.

De Heere van Haultepenne is van de sijne seer beclaecht gheweest/ want hy was wijs ende voorsichtich in het beraedtslaghen/ cloeck/ en moedich om 'tgheene dat beraedtslaecht was/in het werck te stellen. Hy heeft den Coninck van Hispanien veel groote diensten ghedaen.

Ad pheretrum tandem magni properamus & ampli.