Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

Het overgheven der Stadt Grave in handen van Parma, den VII. Iunij, Anno 1586.

[1586.] DE Prince van Parma was geresolveert des anderen daechs eenen generalen assault ofte storm op de Stadt te doen/tot welcken eynde hy sijn gheheele Legher in slach-ordre gestelt heeft/ jae alles ghereet makende om den eenen storm op den anderen aen te brenghen. De Spaensghesinde die sterck waren in de Stadt/ rieden en riepen al om accoort/ daer veel andere seer nae luysterden/insonderheyt de Borghers/vreesende met Wijf en Kinderen vermoordt te worden/ indien Parma de Stadt stormender handt in creech. De Gouverneur siende den onwille der Borgheren/ oock eeniger Soldaten cleyne couragie ende verbaestheyt / heeft den sesten Iunij, met advijs eenigher Capiteynen/ eenen Trompetter aen Parma ghesonden/ om aen te dienen/ dat hy willich was te appoincteren/ ende de Stadt in sijne handen te leveren/ by-al-dien hy hem eerlijcke conditien gheven wilde/daer toe Parma stracx willich ende bereyt was: De Capiteyns met hare Soldaten/ als oock de Borghers die niet en begeerden te blijven /mochten met hare wapenen / goederen/ wijf en kinderen vry en vranc uyttrecken/ tot welcken eynde men haer Schepen leende tot Bommel toe. De Borghers die in de Stadt blijven wilden / creghen oock redelijcke conditien. Licester was alreets op den tocht om den Grave te gaen ontsetten/ met ontrent drie duysent Man te voet/ ende duysent Peerden/behalven het volck dat Hohenloh ende Norrits by haer hadden: Ende hy hadde alreets eenighe Schansen [1586.] in de Betau ingenomen/ als Berghs-hooft/Luytefort/ ende het huys te Bemmel/ met noch andere. Maer als hy meynde over de Wale te trecken/ om den Prince van Parma in dit belegghen der Stadt te becommeren/soo quam hem de tijdinge van het overgheven. Licester vreesende dat Parma hem stracx nae Bommel toe mochte begheven/soo trock hy selve nae den Bommeler-weert / sijn Crijchs-volck alomme in de naeste Steden ende Vlecken logierende. Licester heeft den Gouverneur met noch eenighe Capiteyns/ die vrymoedelijck binnen Vtrecht ghecomen waren/ (niet vermoedende datmen haersoude beschuldighen/ dat sy haer devoor niet wel ghedaen en hadden) laten ghevanghen nemen. De Gouverneur is voor den Crijchs-raedt ghebracht/daer Hohenloh presideerde/ ende al-hoe-wel hy gheen verstant met den vyandt ghehadt en hadde/ nochtans om dat hy buyten voorwete van den Gouverneur Generael/die daer by der handt was / de Stadt hadde opghegheven / soo is hy verwesen onthalft te worden. Doch de executie der sententie werdt ghestelt in de ghenade van Licester, die hem heeft laten onthalsen binnen Vtrecht/alwaer hy selfs was/op den 28. Iunij, met noch twee Capiteyns/ Du-Ban, ende Cobocum, om dat sy verwillicht hadden in het overgheven der Stadt. Capiteyn Denijs, die die oock in de Stadt ghelegen hadde / wiert vry ghekent/om dat hy van den aenbeginne der belegeringhe

[p. 523]

(181)

Fit via vi PARMAE, scandit jam moenia Miles,
Ne data sint praedae componit faedera DUCTOR,
Atq_Ʒ Duces reliquj, queis sic mandante ROBERTO
DUDLAEO, faustum caput a cervice revulsum.

[p. 524]

[1586.] in de Stadt niet gheweest en was/maer gheduyrende de belegheringhe met de versche proviande daer in ghecomen was: Oock bewees hy / dat hy den Gouverneur teghen-ghesproken hadde/niet willende consenteren in het overgheven der Stadt.

Dese justitie wiert van velen grootelijcx mispresen/ overmidts de Gouverneur een van de voornaemste Edelen van Gelderlandt was/ aenbiedende de Coninginne van Enghelandt sijn leven lanck te dienen waer het haer believen soude / ende dat op sijn eyghen costen / belovende met ridderlijcke daden sijne beganghene foute te verbeteren. Eenige die eerst den Grave van Licester hier in gepresen hadden hopende dat door [1586.] dese ghestrengicheyt de discipline militaire soude in eeren ghebracht worden/die verfoeyden corts daer nae den Grave van Licester, als sy saghen/dat eenen Engelschen Capiteyn/ die de Stadt Aelst in Vlaenderen hadde helpen overgeven ende vercoopen/niet gestraft en wiert/maer in dienst ende credijt bleef. Als ooc/dat den Over-looper ende Verrader Roeland Iorck Engels-man/in grooten aensien te Hove by Licester bleef. Daer doch niemant en was die den Gouverneur van den Grave conde beschuldighen/ dat hy eenighe correspondentie met den vyandt ghehouden hadde.