Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

Uoorder verhael van de aenneminghe van Hertoch Matthias tot het Gouverneurschap der Landen/ ende sijn incomste binnen Antwerpen, den 21. dach Novembris, Anno 1577.

[1577.] DE Staten Generael ende de Prince van Oranien waren seer verwondert/dat eenighe der Heeren en Edele den Arch-Hertoge Matthiam buyten haere kennisse vercoren ende ontboden hadden om Gouverneur Generael in Neder-lant te zijn / also waren sy oock seer verwondert/ dat sijn Hoocheyt soo haest ende onversiens te Poste/ eer sy wisten dat hy van Weenen ghescheyden was/ was ghecomen tot aen de grensen van Neder-landt. Alsoo de Staten/ Landen ende Steden daghelijckx grooter achter-dencken ende mishaghen creghen aen den handel welcke eenighe groote hier in Neder-landt dreven / ende der authoriteyt die sy haer selven aenmatichden / insonderheyt dewijle sy merckten/ dat al dit misverstant was spruytende uyt der Grooten eergiericheyt / haet / ende afgunste over den Prince van Oranien/dien sy de eere niet en gunden/die hem Godt ende de Staten gunden en gaven: Soo zijnder selsame propoosten ende beraedt-slaginghe publice & privatim omghegaen/ alsoo dat (indien het hadde mogen [1577.] gaen nae het believen der geener die d'ooge op Vranckerijck gheslagen hadden) als oock der geener die het seer verdroot / dat eenighe van de Groote sulck een groot-wichtighe sake sonder voor-wete der Generale Staten/ ende insonderheyt mede sonder kennisse der groote Steden in Brabant ende in Vlanderen / ende sonder advijs des Princen van Oranien gedaen hadden: Men lichtelijc den Arch-Hertoge Matthiam soude hebben laten wederom te rugge trecken / sonder hem voor Gouverneur aen te nemen: Maer vele wijfe ende verre-siende Mannen / insonderheyt sijn Princelijcke Excellentie alle private affecten besijden stellende/ ende sijn reputatie in dit stuck achter den rugghe werpende / oock aensiende de hooge stamme ende treffelijcke afcomste deses Vorstes/ als mede sijn goet naturel ende beleeftheyt/soo hebben sy het alles/soo veel het moghelijck was/in de beste vouwe geslagen/ ende om gheen grooter scheuringhe in het Landt te

[p. 263]

(88)

Ut regeret Belgas in pace Anversa MATHIAM
Aichiducem excepit, redeunt in faedera cives,
Hinc terrisq_Ʒ mariq_Ʒ qujes, pulsoq_Ʒ timore

Secula tranquilli vivebant aurea Belgae,

[p. 264]

[1577.] maken/so hebben sy met groote moeyte eyndelijck de sake soo wijdt ghebracht/dat de Steden/ ende die te vooren onwillich waren/verwillicht hebben/datmen sijne Hoocheyt voor eerst te Antwerpen eerlijck ontfanghen soude/ tot dat sy haer naerder met malcanderen op sijn aenneminghe tot den Gouvernemente mochten resolveren/hem goede hoope daer toe gevende/gelijck hy oock corts daer na (gelijck noch sal verhaelt worden) met ghemeynen advijse voor Gouverneur Generael is aengenomen/doch met dese expresse conditie / dat de Prince van Oranien/ ende niemandt anders / Luytenant Generael soude wesen / d'welck wederom de Groote seer ghespeten ende verdroten heeft/welcker eenighe/ om haer hier over te wreken/ te weghe ghebracht hebben den afval der Walsche Provincien. Dit aldus / ghelijck verhaelt is / by de Generale Staten geresolveert zijnde/so is de Hoochgeboorene Doorluchtige Vorst Matthias na Antwerpen ghecomen/ alwaer hy van den Prince van Oranien/met al de Borgerije seer fraey in goede wapenen ende costelijcke cleederen / is inghehaelt ende ontfanghen / op den elfden dach Novembris, Anno 1577. Hy was een seer schoon jonck Prins/ seer wesentlijc ende seer goedertier/sijn Hof en̄ Officiers zijn hem al meest van Jnlanders gestelt: Sijn naeste Raets-heeren zijn [1577.] geweest de Prince van Oranien/de Hertoge van Aerschot/mitsgaders veel andere Neder-landtsche Heeren. Sijn Hoocheyt heeft/met advijs der Staten/tot Velt-Overste gemaeckt Maximilianum/ Grave van Bossu/die by de regieringe van Duc d'Alve was geweest Gouverneur van Hollant ende Admirael van de Zuyder-Zee / maer hadde den Spaenjaert verlaten/om dat sy hem in de gevanckenisse binnen Hooren verlaten hadden.

Op den selfden dach heeft men hier in Neder-landt beginnen te sien een seer grouwelijck-ghestelde Comeet, den steert zijnde als een roede/ men heeftse den gheheelen winter gesien/in't eerste seer helder /lanck/ ende breedt glinserende / ende allenskens minderende. De oude Griecken hebben gheseyt / Οὐδεὶς ϰομήτης ὅστις ού ϰαϰὸν φeρει: Alle Sterren met steerten zijn voorboden van groot quaet / dat Landen en Steden sal over-comen. Jmmers is dese Comete gheweest een voor-bode van al het groot jammer ende onheyl d'welck dese Landen des maels noch boven het hooft was hanghende: Al hoe wel de Astronomi die in den loop des Hemels ervaren zijn/ segghen:

Astra inclinant, sed non necessitant.