Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

Hoe de Staten noch eenighe Steden en Sterckten den Spaenjaerden ende Hooch-duytschen hebben afghenomen / ende hoe Carel Focker, ende Fronsbergh zijn ghevanghen ghenomen/ Anno 1577.

[1577.] DEwijle vast yeder Man/so wel de Papisten/ als de Ghereformeerde seer verbittert waren op de Spaenjaerden / Waelen / Hoochduytsche/en̄ andere hulpers der Spaenjaerden in het uytrichten van quade ende leelijcke feyten: Soo hebben de Edele Moghende Heeren Staten der Landen dien tijdt ende ghelegentheyt wel waer ghenomen/ ende haer niet laten ontslippen/ sonder uyt te rechten tot s'Landts voordeel al wat sy conden/

Fronte capillata, post est occasio calva.

De Heere van Champigni heeft uyt last der Staten/ dewijle andere besich waren met het raseren der Casteelen/met vijf Vaendelen Soldaten/ende een Vaene Ruyteren/ het stercke Casteel VVouwe, gheleghen by Bergen op Zoom/beset zijn de met eenighe Soldaten van Fockers Regiment/berent/en̄ in weynich dagen inghecreghen/namelijck op den vierden dach Augusti. Van daer is hy met sijn by-hebbende Crijchs-volc getrocken nae Berghen op Zoom / een goede Stadt in Brabant/aen de Schelde gelegen/alwaer de Colonel Focker in lach / met twee Vaendelen van sijn Regiment/die daer langhe gelegen in hadden/ en̄ het derde hadde hy mede daer in ghebracht/doe sy uyt Antwerpen verliepen. Sy en hebben niet lange teghen-weere gedaen/want de verslagentheyt was onder haer gecomen/ [1577.] en̄ sy en respecteerden hare Overste niet seer: Focker wetende dat het quaet was met onwillighe honden hasen te vangen/ooc vreesende/dat sijne onbetaelde/ende des halven op hem verbitterde Soldaten/ wellichtelijc hem soudē/of doorschieten/ of hem overleveren in de handen sijner vyanden: So heeft hy ghesocht een verdrach met Champigni aen te gaen/so goet ende so eerlijc als hy na gelegentheyt dies tijts conde crijgen: Maer de Soldaten maectent met Champigni op hare wijse en̄ goet-duncken. Den beyden Vaendelen die nu eenen geruymen tijt in deser Stadt gelegen hadden/wert belooft/datmen haer hare t'achterheden op termijnen betalen soude: Het derde Vaendel/dat met Focker t'Antwerpen in de plunderinge geweest was/en̄ hem berijcket hadde met den roof en buyt den vromen Borgeren geweldelijc afgenomen/en̄ derhalven wel verdient hadde / anderen tot een exempel gestraft te worden/is het leven geschoncken/op conditie dat sy de wapenen nederleggende/ haer selven souden devaliseren / en̄ haren Colonel Focker souden gevangen nemen/en̄ gevanckelijc over-leverē in handen van Champigni, tot een paenitet dat sy haer van den selfden hadden laten vervoeren / om die leelijcke plunderinge

[p. 250]

[1577.] ende grouwelijcke moorderije binnen Antwerpen te helpen doen. Als Focker ghelevert was/ soo is hy stracx ghevanckelijck nae Brussel ghevoert/ende om de Hooch-duytsche Natie gheen schande of vercleyninghe aen te doen/so heeft Champagni het ontwaende Vaendel het gheweer wederom ghegeven / te vreden zijnde met een Quitantie in aller naem ghegeven ende onderteeckent / daer in sy bekenden voldaen te zijn van alles wat sy in de Neder-landen mochten verdient hebben.

Daer lach noch een van Fockers Vaendelen binnen Steenbergen/d'welck hoorende hoe het met hare mit-ghesellen te Berghen op Zoom afgeloopen was/ so heeft het stracx vry-willich de Stadt verlaten ende overgegeven in handen der Statē/op den ix. Augusti.

Van daer trock Champagni nae de Stadt ende het Eylandt van Ter-Tolen / daer een sterck Vaendel Duytsche Knechten lach / dat eertijdts onder eenen Spaenschen Colonel/ghenoemt Montesdoca, gehoort hadde. Des Princen volck/onder het beleyt van den Grave van Hohenlo, ende den Heere van Champigni hebben dese Spaens-Duytsche Knechten gedwongen haer over te gheven.

Van hier zijn Hohenlo ende Champigni ghetrocken nae 'sHertoghen-Bos/een van de vier Hooft-steden in Brabant natura loci een stercke Stadt / vol rijcke ende cloecke Borgherije/ alwaer eenighe Duytsche Vaendelen van des Graven van Oversteyns Regiment binnen laghen: Met dese is verdraghen/datmen haer soude betalen acht maenden Soldts/ daer van de Borgherije aen ghereden gelde twee maenden opbracht: De reste souden de Staten betalen/als sy uyt [1577.] Neder-landt souden ghetrocken zijn/twee derde-deelen aen laken/ ende een derden-deel aen gelt. Dese Duytsche Knechten zijn den xxi. Septembris met sack en pack / uyt 'sHertoghen-Bos ghetrocken.

Daer nae trock den Grave van Hohenlo ende de Heere van Champigni op Breda/ een seer schoone ende treffelijcke Stadt in Brabant / toecomende den Prince van Oranien/ alwaer de Baron van Fronsbergh binnen lach/ met ses Vaendelen/ waer van de drie uyt Antwerpen ghecomen waren. De Soldaten wel wetende dat sy gheen ontset te verwachten en hadden / oock wat haren loon soude wesen / indien sy haer langer op-leenden tegen de Staten des Landts/ soo en hebben sy gheen belegheringe willen verwachten / maer sy hebben om haren pays te coopen/haren Colonel Fronsbergh ghevanghen genomen/ende met hem den Heere van Kinsick / sy hebbense met ketenen aen een Born-put op de Marckt ghevetert/ ende eenen geheelen nacht daer aen staende gehouden: Daer warender vele/die Spits-recht daer over wouden gedaen hebben / overmits sy nae hare opinie/soo dobbel ende soo trouwelooselijck met haer ghehandelt hadden. Doch de Soldaten met de Staten/belanghende hare betalinghe/verdraghen zijnde/hebben de Stadt/ den Colonel/ende andere van qualite den Staten den vierden Octobris overghelevert / op dat sy haer tracteren souden na hare verdiensten. Aldus zijn die beyde verbastaerde ghespanioliseerde Hooch-duytsche Colonels op alle schade en schande ghecomen: Doch sy zijn nae der handt by sekere compositie los ghelaten.

[p. 251]

(83)

Moenia Bergarum Fronsbergius ampla tenebat,

Cum Duce Fockerio, constanti pectore Princeps

Occupat haec miles malefidus vincula nectit
Hic Ducibus, sequitur semper sua paena scelestos.