Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

Pardoen by Don Loys te Brussel/ ende t'Antwerpen afghelesen /den VI. Iunij, 1574.

[1574.] DE Coninck van Hispanien heeft / (om den nieuwen Gouverneur den Landen des te aenghenamer te maken / ende om des te beter het volck tot gheven te beweghen) wederom een generael Pardoen overghesonden/ ghedateert binnen Madril den viii. Martij, 1574. De publicatie hier van was opgheschoven overmits de mutinatie der Spaenjaerden / doch het is den vi. Iunij binnen Brussel/ ende oock t'Antwerpen gepubliceert/ op een groote stellagie / tot desen eynde voor het Stadt-huys ghemaeckt: Met veel Ceremonien/ende groote magnificatie: Jn ende met dit Placcaet vergaf de Coninck den Landen/ Steden/ Ghilden/ Collegien/ ende allen privaten persoonen / al hare afvallinghen / rebellien/kerck-rooverien/ ghewelt /soo teghen Godt / sijne Kercke / ofte Majesteyt begaen waren /sints den jare 1566. tot op dien dach: Eenen yeghelijcken stellende in sijn goede name ende fame/ sonder dat sy souden behoeven andere brieven van remis te Hove te versoecken ofte te halen: Eenighe nochtans uytghenomen / die ter ghelegener tijdt souden ghendemt worden. Alle die van de Rooms-Catholijcke Religie afgheweken waren/souden moeten met warachtich berou ende oprecht herte/hare dwalinghen uytstorten ende neder-legghen in den schoot ende onderdanicheyt van de Moeder de H. Roomsche [1574.] Kercke / verwervende vergiffenisse van hare sonden ende excommunicatien / daer sy in vervallen waeren/ van de Dienaren ende Commissarisen/die van de H. Kercke den last daer van souden hebben / onderhoudende voortaen de Rooms-Catholijcke Religie. Dit Pardoen en souden niet alleen ghenieten die nu onder des Conincx obedientie stonden /maer ooc die welcke sich by den vyandt waeren onthoudende / indien sy binnen twee maenden nae de publicatie des selfden/ haer quamen onderwerpen de genade des Conincks/ maer nae dien tijdt souden sy alle uyterlijcke strengicheyt te verwachten hebben / jae de straffe soude de misdaet te boven gaen. Daer werdt noch voorder in dit Pardoen belooft / dat een yeghelijck uyt cracht des selfden soude bevrijdt wesen / al waere hy schoon by de Rechten ende ordinarise Rechters verwonnen ende verwesen; Alsoo nochtans / dat de gheconfisqueerde goederen / alreede tot des Conincx behoef aengheleyt / souden verbeurt blijven / ten ware eenighe met wettelijcke ghetuygen conden doen blijcken/ dat sy haer selven Catholijckelijck over al/ ende altijt ghedraghen hadden.

Den Staten der Landen / den Ghilden/Broederschappen/ Collegien/ende dierghelijcke/werden oock

[p. 157]

(51)

Omnia ubi jncassum molitur MAGNUS ab alta
Arce ferox veniam proclamat, fervidus irâ
Occultos tacito versat sub pectore motus,
Hoc norant Batavi, promissis non stare Mauros.

[p. 158]

[1574.] alle misdaden vergheven / ende in haer gheheel ghestelt; Mits dat sy voortaen souden moeten wetten ontfanghen / om haer daer nae te reguleren/van die/ die van des Conincx weghen daer toe souden ghestelt worden/ ende bevel hebben: Welcke Wetten ende Ordonnantien soo in reden bestaen souden / dat een yeder soude moeten betuyghen ende bekennen/dat sy ghesproten waeren uyt sijnes Majesteyts liefde tot de Landen/ of immers dat den noodt sodanighe voor desen tijdt was voorderende.

Alsoo de verstandighe wel merckten/dat dit Pardoen nergens anders toe streckende en was/dan om de uytghewekene in te locken/ ende haer dan het net over het hooft te werpen: Soo heeft Don Loys hier mede niet meer uytgericht nochte te weghe gebracht/ als Duc d'Alve te vooren ghedaen hadde met de publicatie van sijn Pardoen. Het is hier mede gegaen/ gelijck den Apologus van de Katte ende Muysen verhaelt / segghende / nae dat de Katte langhe ghegaen hadde op den roofder Muysen/ soo zijn den meesten deel der selfder ghevlucht / ofte sy hebben haer in hare holen versteken ende verborghen ghehouden: De Katte siende dat haeren roof ophieldt/ door dien nu de Muysen tot haren verderve ghenoechsaem gesien ende beproeft hadden / dat de Katte haeren vyandt was/ ende haer alle gaer socht te verscheuren: Soo heeft de Katte desen wech bedacht/ sy veranderde hare ghewoonlijcke stemme / sy trock een Religieus cleedt aen/sy liet haer een cruyne scheeren/ende aldus opgepronckt zijnde/ginck sy wandelen ontrent en̄ na by de holen der Muysen: Merckende dat de Muyskens/ [1574.] die somtijts met der haeste het hooft uytstaken/ noch even wel in hare holen bleven/ als noch altijdt het quaetste vresende/so heeft de Katte aldus een van de Muyskens aenghesproken:

Quod fueram non sum, frater, caput aspice tonsum.

Dat is/O Broeder/ick en ben die niet/die ghy meynt dat ick ben/ick en ben nu langer gheen Muyse-katte/ stet mijn habijt ende cruyne aen/ ick doe penitentie/ het is my leet dat ick soo veel onnosel bloedts ghestort hebbe. Eenighe van de licht-gheloovichste ende onbedachtsaemste Muysen dit hoorende ende siende/zijn uyt de holen ghetreden/maer sy wierden terstont van de Katte opghesnapt. Daerom als de Katte nae der handt in desen schoonen schijn wederom quam/ om de Muyskens uyt te locken/soo en wouden sy niet te voorschijne comen: maer antwoorden/

Cor tibi restat idem, non tibi praesto fidem.

Dat is/Praet wat ghy wilt/wy en gelooven u niet/ ghy hebt noch al eens Katten herte in't lijf: Vwen handel ende wandel en is niet waken ende bidden/ maer waken om te bijten. Even dusdanich is oock/ ende blijft het ghemoet der Spaenjaerden teghen de Neder-landers/ offer eenen Duc d'Alve comt eenen Weereltschen Vorst/ of Don Loys/ eenen Pape of Gheestelijcken Prelaet/ des eenen ghemoet is ende blijft als des anderen.