Logo DBNL
De warachtighe historie van doctor Johannes Faustus (2004)

De warachtighe historie van doctor Johannes Faustus

(2004)–Carel Baten–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Van eenen ouden man die Doctor Faustus van syn godloos leven heeft willen bekeeren ende wat ondanck1 hy daervoor hadde.

DAer was een seer christelick ende godvreesende medicijn die een liefhebber van Godes woort was ende een ghebuere2 van Doctor Faustus. Deselve, alsoo hy sach dat veel studenten by Doctor Faustus uut ende in liepen, ghelijck als in eenen sluypwinckel3, daerin dat de duyvel met zijnen aenhanck ende niet Godt met zijne enghelen en woonde, so nam hy voor hem Doctorem Faustum van zijne godtloose ende duyvelsche wesen ende voornemen af te trecken, tot welcken eynde hy hem, uut eenen christelicken yver, tot hem in zijn huys ter maeltijdt ontbiedt. Doctor Faustus coemt ende den goeden ouden man spreect hem toe onder de maeltijt op dese maniere: ‘Lieve heere ende goede ghebuere, ick hebbe aen uwer liefden4 een vriendelicke christelicke bede5, als naemelick dat ghy mijn yverighe vermaninge niet qualick nemen en sult. Daertoe en suldy oock dese mijne cleyne maeltijt niet verachten, maer deselve, soo goet als de lieve Godt die ghegunt heeft, voor goet aennemen.’ Doctor Faustus badt wederomme dat hy hem zijne goede meyninghe soude willen verclaren. Hy soude hem daerin goet ghehoor geven. Doen seyde den goeden ouden man: ‘Mijn lieve heere ende goede nabuere, ghy weet wat uwe eygen voornemen is, als namelick dat ghy God ende alle zijne heyligen afgesworen hebt ende uselven den duyvel met lijf ende siele hebt overghegheven, waerdoor ghy in den hoochsten toorne ende onghenade Gods ghevallen zijt ende van eenen christen eenen ketter ende eenen duyvel gheworden zijt. Och, in wat noot brengt ghy uwe arme siele? Het en is niet alleen om uwe lichaem te doene, maer oock om de siele die in de eeuwighe pijne ende onghenade Gods sal versteken6 worden. Doch soo en ist noch niet al verloren, mijn lieve heere, soo verre als ghy u noch slechs wilde bekeeren, den lieven bermhertighen Godt om ghenade ende verghiffenisse wilt aenroepen, ghelijck ghy moecht sien aen het exempel7 -int achtste capittel van de Wercken der Apostelen8- van Simone in Samaria, die ooc veel volcx

verleyt hadde. Want men heeft hem insonderheyt voor eenen godt ghehouden ende hem de cracht gods ende Simon Deus Sanctus1 genoemt. Desen was ooc daerna noch bekeert, nadat hy een predicatie Philippi gehoort hadde ende liet hem doopen. Hy geloofde aen onsen heere Jesum Christum ende hy hielt hem daernaer veel by Philippo, welcke bekeeringe in het Werck der Apostelen uutnemende seer geroemt wort. Daerom, mijn goede heere, laet u doch dese mijne vermaninge ooc behagen ende een heerlicke christelicke predicatie wesen. Nu en is de boete die ghy doen sult anders niet als dat ghy den lieven barmhertigen God sult om genade ende verghiffenisse bidden, waeraf dat wy veel schoone exempelen hebben, ghelijck aen den moordenaer aen den cruyce. Item aen Sint Pieter2, aen Matheo3 ende aen Magdalena4. Ja, Christus spreect tot alle sondaren: “Coemt al tot my die daer bedroeft ende beladen zijt5. Ick sal u vertroosten.” Ende in den prophete Ezechiël: “Ick en begheere niet den doot des sondaers, maer dat hy hem bekeere ende leve, want zijne handt en is niet vercort dat hy niet helpen en can.” Ende ick bidde u, mijn goede heere, dat ghy u dese mijne vermaninghe wilt laten ter herten gaen ende bidt Godt om genade om Christus Jesus wille. Staet oock af van u quaet voornemen, want de tooverye is tegen tgebodt Gods, mits dat dit sowel int Nieuwe als int Oude Testament swaerlick verboden is, daer hy seyt dat men gheen toovenaers en sal laten leven, dat men daermede niet en sal converseren noch eenige gemeynschap houden, want tis eenen grouwel voor Godt. Van gelijcken so noemt Sint Pauwels6 den Bar Jehu of Elimas den toovenaeraant. een kint des duvels, een vyant van alle gherechticheyt ende dat sy oock gheen deel aen het rijcke Gods hebben en sullen.’ Doctor Faustus hoorde na hem seer neerstich, seggende dat hem de vermaninge seer wel geviel. Ende hy bedancte den ouden man van zijn goede meyninge, dewelcke hy ooc beloofde na te comen, soot hem mogelick ware, ende nam daermede oorlof7. Als hy nu in zijn huys quam, so dachte hy neerstich op dese vermaninghe, overdenckende in wat noot hy hem ende zijne siele gebracht hadde, omdat hy hem also den helschen duvel hadde overghegeven. Hy nam voor hem goede boete te

doene ende den duvel te versaken1. In desen ghepeysen2 so verscheen hem zijnen gheest die na hem greep alsoft hy hem den hals afdrayen wilde ende hielt hem voor wat dat hem anders mochte beweecht hebben hem den duvel over te geven als alleen zijnen eyghen moetwille3 ende verbolgentheyt4: ‘Daertoe so hebdy u versproken God ende aller menschen vyant te wesen, welcke belofte ghy niet meer en dinckt na te comen, maer de vermaninghe van dien ouden loer5 te volgen ende God tot eenen behoeder aennemen. Dan dat is al te spade, want ghy nu mijn zijt; ick mach u halen als ick wille!’ Hetwelcke hem oock bevolen is ende daeromme dat hy aldaer gecomen was om hem een eynde te maken, ten ware dat6 hy hem nedersettede ende hem stracks met zijnen bloede op een nieu verschreve ende beloofde dat hy hem van gheene menschen meer en soude laten vermanen ofte verleyden, dwelcke hy van stonden aen7 doen moeste, oft, soo niet, soo soude hy hem in stucken verscheuren. Doctor Faustus, heel verschrict wesende, dede hem wederom nieuwe belofte ende schreef met zijnen bloede als hierna volcht, welcke verschrijvinghe noch na zijn doot by hem ghevonden is.


Vorige Volgende