De warachtighe historie van doctor Johannes Faustus
(2004)–Carel Baten–
Auteursrechtelijk beschermdVan het paradys.ALs Doctor Faustus in Egypten was, aldaer hy de stadt Alkayr besach ende in de hoochde over vele landen ende conincrijcken reysde, als Engelant, Hispanian, Vranckerijck, Zweden, Polen, Denemarcke, Indian, Aphricke, Perssen etc., so is hy oock in MoorenlandtGa naar margenoot4 gecomen, alwaer hy hem altijt op hooge bergen, steenclippen ende eylanden gelandet ende gherust heeft. Hy was ooc van sinne Brittaniën te besiene, daerin dat veel stroomen, warme fonteynen ende veelderley metallen zijn; ooc den steen Godsaant. ende veel meer ander dingen die Doctor Faustus met hem gebracht hadde.Ga naar margenoot+ OrchadesGa naar margenoot5 zijn eylanden der grooter zee, die achter Brittaniën liggen, die 23 int getal zijn, waervan datter thiene woest liggen ende 13 bewoont worden.Ga naar margenoot+ CaucasisGa naar margenoot5, tusschen Indian ende ScithianGa naar margenoot6, is het hoochste eylant met zijne clippen ende duynen, vanwaer Doctor Faustus veel landen ende verre over de zee ghesien heeft. Aldaer zijn soveel peperboomen als by ons zijn de geneverboomen.Ga naar margenoot+ CandyenGa naar margenoot7, een eylandt, leyt midden in de Gandische Zee Ga naar margenoot8onder Grieckenlandt. Het behoort die van Venegiën toe. Vandaer coemt de malveseyeGa naar margenoot9. Dit eylant is vol geyten. Daer en genererenGa naar margenoot10 geen schade- | |
[Folio 30r]
| |
licke dieren, noch slanghen, noch wolven, noch vossen, dan alleene groote fenijnighe spinnen. Dese ende andere eylanden meer, dewelcke hem zijnen gheest Mephostophiles verhaelde ende ghewesen heeft, heeft hy altesamen besien. Ende opdat ick tot mijnen propoosteGa naar margenoot1 come, soo is dit de oorsake gheweest dat Doctor Faustus hem op alsulcken hoochde begheven heeft; niet omdat hy vandaer eenich deel der zee ende die omliggende conincrijcken ende lantschappen oversien soude etc., maer hy meynde mitsdien datter sommighe hooghe eylanden met hare duynen so hooghe zijn dat hy eyndelick oock het paradijs soude te sien comen. Want hy en hadde zijnen geest daerom niet aengesproken, noch ooc niet aenspreken dorven. Ende insonderheyt int eylandt van Caucasis, hetwelcke met zijne hoochde ende met zijne duynen al de andere teboven gaet, hy meynde dat hem niet en soude faillerenGa naar margenoot2 of hy en soude vandaer het paradijs gesien hebben. Op dese duynen des eylants Caucasis can men claerlick Indiën ende Scithiën sien, ende na het oosten toe sach hy van der hoochde in de zuydige linieGa naar margenoot3 een claerte, ghelijck als een claerschijnende sonne ende eenen vierstroom, als een vier opgaen van der aerden tot in den hemel, bovenop het aertrijck, gelijck als een cleyne eylant hooge. Hy sach oock int dal ende opt lant vier groote wateren uuter aerden springen: eene na Indiën toe, het tweede na Egypten, het derde na ArmeniënGa naar margenoot4 toe ende het vierde liep ooc derwaerts. Ende van tgene dat hy ghesien hadde soude hy geerne den oorspronc geweten hebben. Daerom dat hy voornam zijnen geest daerna te vragen, ghelijck hy dede, doch met groote verschrictheyt, ende hy vraechde also zijnen gheest wat sulcx gheweest hadde. Den gheest gaf hem goede antwoorde ende sprack: ‘Het was het paradijs dat naer het oosten toe lach, hetwelcke eenen hof is die Godt aldaer gheplant heeft met alderley lustigheGa naar margenoot5 dinghen. Ende dese vierighe stroomen waren de mueren, daermede dat den lusthoff ommeringhelt ende bewaert wierdt. Maer ghinder’, seyde hy voorts, ‘siet ghy een seer clare licht. Dat is het vierighe sweert, waermede dat den enghel desen hoff bewaert. Ende het is noch soo verre van hier als ghy alreeds met my gheweest zijt. Ghy | |
[Folio 30v]
| |
hebt sulcx in der hoochde beter sien connen, maer ghy en hebt er niet op gheacht etc. Dat water, dat hem in vieren deylde, dat zijn de wateren van de fonteynen die midden int paradijs staen ende daeruut springhen, als namelick Ganges oft Phison, Githon oft Nilus, Tygris ende Euphrates. Ende nu siet ghy dat hy onder LibraGa naar margenoot1 ende onder AriësGa naar margenoot2 ligt ende totaen den hemel reyct. Ende op dese vierige mueren is den engel Cherubin metten vlammenden sweerde om alle dese dingen te bewaren. Maer noch ghy, noch ick, noch eenich mensche en can daer comen.’ |
|