Het secreet-boek vol heerlijke konsten

Van de Schapen.

Om te maken dat een Ram niet en stoote.

DOorboort hem beyde sijn hooren, dichte by sijne ooren, ende hy en sal niet meer stooten. Constantinus.

[p. 71]

Op dat de Lammers niet siek en worden.

Soo geeft haer seven dagen achter een te eten van de groene Veile, ende sy en sullen niet sieck worden. Didymus.

Op dat de Schapen niet Schurft en worden.

Neemt Peper ende sop van Lupinen, Wijn-moer, elcks even veele, hier mede bestrijckt de Schaepen; drie dagen daer nae soo wasschet af met zout water, dit doende en sullen sy niet schurft worden, ende sullen veel schoonder wolle krijgen. Ende dit meught ghy aldus gebruyken in alle viervoetige Dieren. M. Cato.

Een wonderlijcke Remede tegens de sieckten der Schapen.

Neemt de Mage van een Ram, in water en in wijn gezoden, ende geeft de Schapen hier van te drincken, ende dit is een secrete konste tegens alle sieckten der Schapen. Cardanus.

Hoe ende wanneer men de Schapen sal scheeren.

Men sal de Schaepen scheeren in ’t midden van den voor-somer. De quetsinge die sy in ’t scheeren krijgen, die sal men strijcken met Terre. Voorts sal men het geheele lichaem bestrijcken met Wijn ende Olye, ofte met sop van gezoden Lupinen. Dan het is beter dat men neme half Wijn en half Olye, Was, ende Schaepen-roet onder een gemenght: want daer door en

[p. 72]

wordt de wolle niet beschadight, ende de schurftheydt verhindert. Didymus.

Om te beletten dat de Schapen van de Peste der Geyten niet en worden besmet.

Neemt de Mage van een Oyevaer, stootse met water in stucken, ende geeft elck Schaep eenen lepel daer van in, ende sy en sullen van alsulcken Peste niet besmet werden. Constantinus Caesar.

Om de Beesten veel Melcks te doen geeven.

Alle Beesten sullen overvloedigh melck geven, soo verre als men haer het Kruydt Cytisum te eeten geeft: Ofte als men haer Dictamum op den Buyck bindt. Aphricanus.

Voor de Peste der Schapen.

Men sal in het beginsel des Voor-zomers nemen Salviam Montanam, ende Marubium, te samen gestooten, menght haer dat onder den dranck, veerthien dagen langh, gelijck men oock sal doen in den Voorwinter: Ende soo verre als sy oock daer mede worden besmet, soo sal men het selve gebruycken. Leontius.

Voor de schurftheydt der Schapen.

Neemt peeckel ende zop van gezooden Lupinen, Wijn-moer, elcks evenveel, maecket te saemen warm, strijckt hier mede de Schapen, ende laet het alsoo twee dagen blijven: den derden dagh wasschet af met warm Zee-

[p. 73]

water, ende daer naer met soet water. Sommige strijckense met Solfer, ende met wortels van Cypro, met Ceruse, ende met Boter te samen gemengt: Dan het is alder best, dat men te vooren de Schapen wel kael scheere, ende daer naer met oude Pisse wassche. Dese Schurftheydt wordt oock wel genesen met het strijcken van Olie ende van Solfer. Dydimus.

Voor diversche Gebreecken der Schaepen.

Als de Schaepen door de hitte der Sonne soo ontstelt zijn, dat sy ter aerden vallen, ende niet eeten en willen, soo neemt zap van wilde Beete, menght daer onder oock gescherfde wilde Beete, ende dwinghtse daer van te eten.

Als nu de Schapen een korten adem hebben, soo smijt haer in d’ooren en verdrijftse op een ander plaetse. Soo verre als sy den hoest hebben, soo neemt gestooten Amandelen, met Wijn gemenght, ende giet haer dat in de Neus-gaten.

Soo verre als de Schapen den buyck swellende wordt, door eenigh fenijnigh kruyt dat sy gegeten hebben, soo sult gy de aderen der Schapen openen boven de lippen, ende oock de aders die onder den staert gelegen zijn ontrent het fondament: Voorts soo sult gy hen in ’t lijf gieten een pinte menschen Urine.

Soo verre als sy eenige wormen met het gras in ’t lijf gegeten hebben, soo sult gy oock alsoo doen. Soo verre als sy een Echel in ’t lijf gegeten hebben, soo sal men haer scherpen azijn, ofte Olie in ’t lijf gieten.

[p. 74]

Soo verre als sy eenige uytwendige apostennie hebben, soo sal men die openen, ende daer in gieten Terre met Zout vermenght.

Soo verre als ’t van eenigh fenijnigh Dier, ofte Slange gesteecken is, soo sal men hem Melantium met Wijn in gieten: Voorts soo sal men daer in handelen gelijck wy van de Ossen geleert hebben.

De Wolven en sullen de Schapen niet beschadigen, soo verre als men het Schaep, dat altijt voor d’ander den voorgangh heeft, of den leyts-man genaemt wordt, een Squille aen den hals hanght. Anatolius.