|
| |
| |
| |
Ad Nobilissimum, praestantissimumque Virum, D. Godefridvm de Haestrecht, varias Sciotericorum formas Astronomicâ arte & accuratione delineantem.
TV, qui citato promoves cursu diem,
Sororiaeque crederis lucis parens
Auguste Titan, magne mensor aetheris,
Pelusiorum gentis admiratio,
Et sanctus horror, qui per obliquos sinus,
Chelasque Cancri, & fronte submissa Caprum
Gradu retorto fervidos currus rotas:
In quem vetustas primus annorum vias
Caesar reduxit, Cynthiaeq́ue motibus
Inordinatos arte transtulit dies:
Subsiste paulum: sive iam recens mari
Emersus umbras contrahi sensim cupis,
Seu vectus altùm rectior gentes feris,
Seu fessus almum fluctibus mergis diem,
Fumansque vultus terra dispandit tuos.
Metitur orbem pertinax industria,
Coelique spatia circulo claudit brevi
Proles Promethei, & temporum signat notas.
Tu per patentes aeteris vadis domos,
Raptusque verum scribis in coelo diem,
Horasque paribus explicas vestigijs.
Hîc in tabellis orbitam pingit tuam,
| |
| |
Et usitatas ponit horarum moras,
Cursusque rarus artifex, mimus tui.
Te prodit umbra, quoque coeli cardine
Currant iugales, monstrat humanus labor.
Stat plana, & aequo deserit libramine
Inflexa nulla parte terram lamina.
Quam recta tenuis lineae secat via,
Mediumq́ue superis figit, & mundo diem.
Haec limes ille est, umbra quo brevissima
Septentrionis dexterum ferit latus,
Nullamque cernit bis quotannis machina
Obliqua nusquam, quo Syene torrido
Supposta Cancro nescia est umbrae semel.
Transversa rectis ducitur mox angulis,
Tangitq́ue primam norma, quo distans pari
Statione tellus, hic cadentis lumina,
Nascentis isthic indicet Solis iubar.
Hanc umbra lambens parte quartâ circuli
Distat priori, & sexta mortales pigros
Vel poscit hora manè, vel sera expedit.
Quas inter alios scribit horarum situs
Mens arte certâ, qualis emensus polum
Colurus alter, doctus index temporis,
Terrae incubantem dissecat coeli viam,
Exinde gnomon fixus umbram proijcit
Tenebrisque spatia certa designat suis.
Indocta non hunc ponit in circo manus,
Sed gnara rerum. Cernis ut celso micans
Cynosura coelo, nec Batavis occĭdens
Hoc orbe iusto surgat è terrâ gradu,
Axisque curvo permeet centrum situ?
| |
| |
Hac lege gnomon cuspidem tollit suam,
Austrumq́ue spectat hinc, & hinc septem videt
Boreae triones, horridumque Caucasum,
Vbi Solis expers mensibus sex incola
Thetyn perenni damnat adstrictam gelu.
Nec plana solùm dicit horas machina:
Erectus altis asser assurgens locis,
Terraq́ue recto dissidens libramine
Partitur illas. flectit in muro calens
Pyrois habenas, terminosque conspicit
Motus diurni lucis aureae parens.
Hic arctiore verus horarum situs
Regione distat, anguloq́ue prominens
Angustiore pendet ad poli gradus
Stylus relictos. versat aetheris domum,
Totamq́ue sphaerae obliquioris indolem
Mens erudita. fabricat Gallis suum,
Suumq́ue Iberis, accolisque Vistulae,
Heteroscijsque, fervidisq́ue Amphiscijs,
Periscijsque frigidis tempus notat.
Fluxere Graecis Solis indices aquae.
Horasque mensa est discrepantes clepsydra.
Imitatur illas, & vetustis invidens
Hic Belga seclis vindicat palmam sibi.
Godefride, quò non igneus mentis tuae
Perrumpit ardor, visq́ue coelo debita.
Quos Archimedes circulos duxit senex,
Et quos Pelasgus docuit Euclides sinus,
Trianguliq́ue multiformis indolem,
Numerosque doctis legibus coërcitos,
Transversa quoties aequet orbem linea,
| |
| |
Quadrata quantum circulari discrepet
Figura, nosti. vasta iugerum loca,
Pressasque valles, montiumque vertices
Metiris oculis. Nec satis tellus tibi,
Vilesque arena est. Scandit editos Deûm
Animus penates, quaque servat Parrhasin
Vrsam Bootes, & triangulum micans
Meruit locari, Siriusq́ue urit solum,
Spectator haeres. Hic nefas visum tibi
Nescire, quantis passibus coeli ruant,
Vt summus orbis inferos trahat Deos,
Sequensq́ue lentè vadat adverso gradu,
Stellasque raptu vectet haerentes suo.
Quibus ille tardus exeat vestigijs
Platonis annus, tertiusque qui queat
Trepidare motus. cur propinquior premat
Diana fratrem, nunc remota deserat.
Cur illa plenas porrigat mundo faces,
Coniuncta nullas, cur subinde cornibus
Adspectet Ortum, Cynthium sequi velit,
Moxque antevertat. cur Draconis horreat
Vterque nodos, cur petulantior Venus,
Nunc ire, stare, nunc retrogradi audeat.
Qua parte coeli noctibus minans dies
Aries adaequet, latiusque non sinat
Solem vagari Cancer. ut terram super
Exorta serò Pleias Autumnum ferat.
Quae zona radijs urat infestis caput,
Quae temperatis gaudeat caloribus,
Quas non solutâ Iuppiter damnet nive,
Quantum Deorum tecta nostris sedibus
| |
| |
Semota distent: quotque dimensus pedes
Titan coruscans, Marsque supputet minor.
Haec arte foedae dissides inertiae,
Vulgumque spernis, sanguinique nobili
Nunquam labantis foeneras famae decus.
Sic astra Caesar didicit, & Solis vias
Ostendit olim gentibus. sic circulos
Arausiorum pingit, inter praelia,
Princeps stupendus. sic Olympi machinam
Atlas superbis fulsiit cervicibus.
|
|
Auteursrechtvrij