|
| |
Oratio Catilinae, milites suos ad pugnam cum Antonio hortantis.
XXIII.
HOc stamus, Fortuna, loco; nec patria segnem
Experiere Ducem. pressi servire Quirites
Si cupiant, mihi bella magis, tentandaq́ue ferro
Libertas, ac fama placent. plus deside vita
Clarescet morientis honos. si dura secundos
Successus mihi fata negant, at fortibus ausis,
Et coeptis illustris ero. spes sola triumphi
Audacem, intrepidumq́ue facit. non Consulis enses,
Non metuit mandata Patrum, qui ficta Senatus
| |
| |
Nomina, qui cunctis trabeas, Latiasque curules
Deberi ratione putant. Cur tota Catonem
Roma tremat? cur Ausoniae, terrisque superbus
Arpinas mandata dabit? cur horreat orbis
Pisonem, Catulumq́ue, & ditis iugera Crassi?
Hoc plures, Romane, sumus. cur tanta potestas
Paucorum, cur tota manet? nos sanguine eodem
AEneadum stirps clara dedit. non Romulus illis,
Non solus Mavors pater est, nos semine ab illo
Fluximus, & veterum titulos servamus avorum.
Cur alijs diti turgescant scrinia censu?
Paupertas nos saeva premat? stipendia gentes
Penditis, hi rapiunt. dant vectigalia reges,
Dat populus, nos aera gravant, alienaque perdunt
Nomina. nos, tetrico passie sermone repulsas,
Iudicijs debemus opes. illustribus illi
Imperijs totum stringunt sub fascibus orbem;
Obsequij nos cura manet, famuliq́ue laboris
Deprimit officium. nostris Respublica iussis
Cur parere neget? cur me, cur patria cives
Despicis hos, tantisque indignos credis habenis?
Ludibrium tibi Roma sumus, contemtaq́ue turba
Negligimur. praecunt alijs antè ora secures
Hos grandis praetura beat: locupletior istos
Illustrat quaestura patres: rapit ille sacrorum
Iura sibi, & circum pendentibus infula vittis
Circumdat gemmata caput: fastigia laudum
Terrarum dictator habet: timet ipse tribunos
Consul, & emeritas aquilas emancipat alter.
Nos numerus sumus, & viles contemnimur umbrae,
Degeneresque animae. Parijs extructa columnis
| |
| |
Limina conspicitis passim, nos paupere tecto
Claudimur: ingentes sternunt sestertia montes,
In fluctus iam luxus abit; rabiemque profundi,
Oceanumque patrem Romana superbia vinclis
Alligat. En coelo sublimia saxa minantur,
Stultitiaque petunt Superos. nos indiga rerum
Pauperies, atque aeris inops affligit egestas,
Et scelerata fames. num vos hac sorte novercans
Progenuit natura parens? hac vivere tristes
Condicione cupit? ferro decreta Deorum
Rumpite, praescribat fatis industria legem,
Et quales nos esse volunt, non esse velimus.
Audaces sors ipsa iuvat, quin imperat astris
Sedulitas, & cura vigil. iam desinit esse,
Cui dolet esse, miser. patimur, servimus inertes.
Macti animis, subeat tanti fiducia regni,
Et Latij decus, & potiudae gloria Romae.
Vos patriae tangat pietas, & dulcis amoenae
Libertatis amor, multi spes erigat auri
Languentes animos. leges calcate timendas,
Quemque suae rapiant generosa in praelia causae,
Sed potior merces. haec belli praemia prostent
Antè oculos, magni vobis augusta Senatus
Nomina, & hos ipsos Tullî promittite fasces.
Dux, milesve siem, nullo discrimine habebo.
Dicite me socium: tanti collega laboris
Aggrediar clarum facinus, flammisque penates,
Ense viros, dominosque ulciscar Roma superbos:
Aut signate ducem. patriae devota saluti
Bellatrix est illa manus. qui militat ensis,
Militat hic vobis. hic Divûm vindicat aras
| |
| |
Perdendoque dabit vitam; per funera, caedes,
Ad magnas grassatur opes, avidusque cruoris
Sanguine restituet patriam. Iam tecta, penates,
Rostra, lares, nostraque ruant Capitolia dextra.
Nobilitas invisa cadat, feriantque curules
Tela, nec à claris revocetur fascibus ensis.
Libera mutato gaudet sic Roma renasci
Consule, sic pulso dabitur pax tuta Senatu.
Ite viri, Latijsque truces occurrite castris,
Victores sperate Deos. iam fortibus esse
Expedit, ignavis noceat iam parcere cives
Civibus hora vetat. veniam clementia victrix,
Sed post bella, dabit. primas audacia partes,
Effrenisque furor teneat. discrimina, poenas,
Exitium, mortes timeant, quos arguit atrox
Causa reos. quotquot metuunt, iam proxima morti
Regna tenent, solusque timor pars certa pericli est.
Nec spes ulla fugae est, gemino circumdamur hoste,
Stant sterili mea castra loco, fastigia circùm
Aëriae attollunt Alpes. hinc signa Metellus
Gallica, parte alia adversis Antonius armis
Bella movet. stricto sternenda est semita ferro,
Visque viam inveniet. certae momenta salutis,
Qui pugnabit, habet. quod si moriemur, inultos
Turpe mori. cernat populi ferale cadaver
Roma sui, madeatque suo quoque sanguine, quisquis
Hunc bibet, & belli ploret dispendia victor,
Vindictaeque furor manes descendat ad ipsos.
|
|
Auteursrechtvrij