|
| |
| |
| |
In Nuptias Nobilissimi, praestantissimique Viri, Adriani Blyenbvrgii, Naeltvvigi Domini, Patricij & Civitatis Dordrechtanae Praetoris, secundùm Sponsi; Et Castissimae, lectissimaeque Virginis Sarae Roveriae Sponsae, Amplissimi viri Pompei Roverii, Hollandiae Australis Baillivi, Status Ordinum Consiliarij, Filiae.
XVII.
COniuge mitescit praetor, rigidaeque secures
Imbelli cessere thoro; Themidisque severae
Vultus, & admisso subridet Curia Sponso.
Nec, velut antè, reis fatalia scribit amator
Nomina, funereosque dies; sed Cypride plenus
Dat miseris veniam, & faciles persentit amores.
Blanda, Dionaeis passim permixta puellis,
| |
| |
Circumstat iam turba virum, mutataque tanti
Scena fori est. tetricum petulans Erycina tribunal
Occupat: amoto septeno iudice causas
Dicit Amor: ternae pulso lictore sorores
Anteferunt geniale iubar; facibusque ministrat
Officiosa Paphos. nec, sacri conscia iuris,
Intentat strictos iugulis peccantibus enses,
Castigatque Astraea nefas. non fascibus horrent
Rostra, nec horrendas edunt Capitolia voces.
Flammea cum peplis, & tinctum murice cestum,
Cingulaque Idaliae Veneris, tunicasque fluentes
Contractat metuenda manus, crinesque beatae
Virginis, & teneros frontis percurrit honores.
Non paenas delicta luunt, scelerique paratur
Supplicium, tristique rigent spectacla theatro;
Non spolium ferale refert, durosque suorum
Ferre potest sontum gemitus, dum sanguinis haeres
Quaeritur, & facilem promittunt tempora sponsam.
Sic, ubi Iunonis gremio se maximus abdit
Iuppiter, aut Tyrias inter mugire iuvencas
Cogitur, & medijs Europam vectat in undis,
Maiestas veneranda latet, grandemq́ue Dione
Abscondit lasciva Deum, non fulmina Lemnos
Fabricat, aut hominum vitijs irascitur aether;
Cuncta Panomphaeo laxantur iura Tonanti,
Nec terras Iovis horror agit. sic arma, gravesque
Deposuit Mavors clypeos, vultusq́ue minaces,
Dardana cum tali sub bellatore sacerdos
Femineum pateretur opus nec crimina Minos
Scrutatus vitasque fuit, cum laeta severum
Pasiphae complexa virum, solenne mariti
| |
| |
Posceret officium, & socialis praemia lecti.
Vix Batavûm terris istos accenderat ignes
Idalius puer, & Roveri de stemmate prolem
In thalamos ducebat Hymen: cum protinus undis
Extulit os pelagi rector, (seu proximus Hagae
Percepit secreta thori, seu foederis index
Merva fuit, seu cuncta Deos praescire putandum)
Et Dordrechtanam conchâ circumtonat urbem.
Ilicet AEolij compresso murmure fratres
Tranquillo siluere mari: visoque tridente
Cuncta repurgato fugerunt nubila coelo,
Nigrantesque globos, obscuraque sidera claro
Mutavit natura die: quae carbasa latè
Sulcabant vitreos audaci remige fluctus,
Quaeque suis haesere vadis. Illi hispida mento
Barba fuit, viridisque caput distinxerat alga,
Et tremula aequoreas aspersit cauda sorores.
Venit & ipse senex Vahalis, Mosamque secutus
Lingam Merva trahens, placido sed gurgite Linga
Lenior obliquis Vahalis se miscuit undis.
Circum Nereides, circum sedere biformes
Glaucus, & Arctoo subvectus pisce Palaemon,
Inque novos semper Proteus mutabilis artus.
Vt pater Oceanus vultum, frontemq́ue serenus
Explicuit, qualis socia cum coniuge quondam
Laetus ad AEmonij properavit fercula Pelei,
Talia dispositis fremuit praesagia mensis:
Non tristes tibi Sponse dies, non tristia Sponsae
Verba loquar, blandis etiam me amplexibus ambit
AEquoreae regina domus, & frigida quamvis
Regna colam, gelidosque lares, sum gnarus amorum,
| |
| |
Incaluitque meis vitalis flamma medullis.
Quam memini, cum laxatis fera Thetys habenis
Hos circum popularet agros, & federe rupto
Nescirent elementa fidem, Vestaeque patenti
Turgidus iratis Nereus incumberet undis.
Omnis Hamadryadum fugit chorus, arvaque latè
Deseruit miseranda Pales, & pastor Alexis,
Et mersis ovibus Corydon. vestigia rerum
Cernimus. avulsae sunt istae à moenibus arces,
Quae pelagi cinguntur aquis. En saxa, minasque
Murorum ingentes, aequataque culmina coelo.
Hanc proceres tenuere domum, Mervaeq́ue potentes,
Iugeraque incurvo Batavus scindebat aratro,
Tondebant salices, dumosaque prata capellae,
Omnia campus erant, nunc omnia pontus & aequor.
Iam furor iste mihi, iam prisca relanguit ira,
Iam pacem tibi Belga damus, iam claustra procellas,
Arcta tenent, sensimque meo se gurgite tellus
Exerit, & veteris reparat dispendia secli.
Corrigitur clades thalamo, fatale resarcit
Diluvium Lucina thoro, & melioribus astris
Proscribit Cytherea metum. quibus occidit oris
Battaviae pars magna meae, nova gaudia coelum
Concipit, & nostra firmat connubia voce.
Felices, Blyburge, dies, nec iniqua tuorum
Fata, nec indignos tali genitore nepotes
Te Superi spectare volent. venerabile Belgis
Parturiet tibi mater onus: quae pignora fundet,
Adspiciet trabeata pater. puer auctus in arctum
Virtutis se trudet iter, crescensq́ue per artes
Ingenium, & magno ducet sua pectora motu.
| |
| |
Consulet hic populis, iurisque gravissimus auctor,
Et Themidis custos, maiestatisque Batavae,
Accipiet patris exemplum, quod sumet ab illo
Filius, & pariter titulis, studijsque Minervae
Splendida continuo numerabitur ordine proles.
Nec ventura minus maternos filia mores
Imbibet, & famam poterit pietate mereri.
Virginitas sine labe fluet, permixta nitebit
Forma pudiciciae, referet plus dote bonorum,
Quisquis amator erit; qui basia figet in illâ,
Pandorae continget opes. atque omne stupebit
Femineae probitatis opus non illa repellet
Dura procum, non blanda volet, sed tota parentum
Hauriet insolitos tantis auctoribus ignes.
Vix ea fatus erat senior, cum dicere plura
Conantem gremio complectitur Amphitrite,
Basiolis intenta suis. praeludia Sponsis
Ista paramus, ait. discas nova coniugis uxor
Talia sollicito solatia ferre marito,
Et similes furor insolitus despumet amores.
Felix, quae viduum conscendis nupta cubile,
Et tepidos ab amore thoros. in Cypridis artes
Molliter erudienda iaces. tibi gnarus amandi,
Quae facias, praescribet amans. non oscula figet
Dura nimis, non blanda nimis, non Vespere primo
Crebra nimis, non rara nimis, verùm omne Diones
Officium docta peraget solertia lege.
Cesserit ille pudor, cupidi qui gaudia lecti
Tardat inexpertis, & spes eludit amantum,
Et metuit, quod poscit, iners: trepidatque petita
Virginitate frui. laetis adoperta tenebris
| |
| |
Quaeret anhelantem secura audacia Saram.
Ac velut insolitis trepidantem cernimus undis
Tiphyn, & ignotis luctatur fluctibus excors
Navita, nec timidis paret rectoribus Argo,
Sic rudis horret Hymen. metuit certamina miles
Nunquam visa prius, bellique pericula sentit
Territus. haud aliter primos amor exerit ignes,
Et friget pudibunda Venus, vixque aegra medetur
Ipsa sibi, thalamique audet secreta fateri.
Hoc etiam Paphias moderari coniuge curas,
Et disces flagrare minus. sed robur adultum
Decerpes fecunda thoro, magnumque putabis
Adsuevisse viro. primas insania tedas
Arguit, hae sola possunt ratione probari.
Antiquum quodcunque placet, preciumq́ue vetustas
Grande refert; cunctis novitas invisa Batavis;
Nec nisi trita iuvant. noto se calle viator
Expedit: indoctam fugiunt consulta iuventam;
Perque suos usus artem rimatus amandi est
Infelix vates. hîc hîc sapuisse maritis
Proderit, & gravibus documenta petuntur ab annis,
Optimaq́ue in thalamos manant exempla secundos.
Naufragus amissâ iactat sua fata carinâ,
Et victam pelagi rabiem, Boreaeque furores
Deputat in lucro. viduatus compare coniunx
Saepè suos memorat casus, & mente revolvit,
Prospera quae fuerint, quae nubila tempora nuptis.
Romanis rerum Dominis, gentique togatae
Mox aliae placuere nurus, facibusque potentum
Egregiae rediere vices. Iustina Severae,
Fausta Minervinae, successit Galla Placillae,
| |
| |
Quoque Creusa prior, iacuit Lavinia lecto.
AElia cui primùm, mox Messalina marito
Iungitur. Augusto peperit Scribonia, nec tu
Livia protritos fastidis Caesaris ignes.
Ipsa ego, ni Superis, immortalique Deorum
Coniugio fruerer, tales Neptunia coniunx
Auderem sperare faces. te laeta coronant
Pignora, te matrem soboles iam nata salutat,
Et non facta parens alieno iure superbis.
Non tibi primitiae teneri libantur amoris,
At messis matura tua est. non fallet amicam
His sacris operata manus, risusque, iocique,
Verbaque, cognosces veteris vestigia flammae,
Inque tuos clarus thalamos descendet amator.
Dixerat haec regina maris, plausuque secundo
Assensere senes, Triton, & lucida Phorci
Canicies; verùm Batavûm per littora sparsi
Nereidum risere chori, repetitaque spernens
Foedera, non tacto cupiam concurrere Sponso
Clamat Leucothoë petulans, submissiùs inquit
Cymothoë, Spathaleque procax. mox gurgite surgens
Laetior, & musco spumantia pectora tergens,
Bellator loquitur Vahalis: Duo numina coeli
Terrarum iam sceptra tenent, invictaque mundo
Iura ferox socia scribit cum pellice Mavors.
Me, Rhenumque patrem scelerata compede vinxit
Odrysius, nec Mosa suis mea carbasa vectat
In Tungros diffusus aquis. tibi vincula nectit
Lascivus, Blyburge, puer, geminosque catenis,
Te pharetratus amor, me belliger urget Iberus.
Servit, quisquis amat, sed mitia gaudia spondet
| |
| |
Servitio Citherea suo. perit omnis amanti
Libertas, meliorque redit; fit iuris amator
Alterius, discitque suum, dum discit & illud.
At tu, quae Batavi suffragia prima Senatus
Vrbs antiqua legis, pulcraeque insignia praefers
Virginis, &. priscâ patriam virtute tueris;
Adspice, quae clari coëant in federa cives,
Quae nova dotetur coniunx, quo sanguine speret
Progeniem iam Belga sibi. sociantur in unum
Blyburgî, Roverîque domus, respublica quorum
Imperijs secura viget, trabeaeque potestas
Emicat, & fasces stringit praetura verendos.
Ille decus quondam iuvenum, & florentis imago
Battaviae, generisque sui, diffudit in omnes
Doctrinae sua sensa gradus; interque iuventae
Vagitus, tenerum ratio subtilis alumnum
Grandaevo dedit ore loqui. mens ardua fulsit
A pueris, potuitque senum consulta morari
Iudicio. iam tunc gemini solertia iuris,
Et probitas, & cura vigil, prudensque loquendi
Gratia cunctorum tabulas promisit honorum.
Nunc haec ipsa tenet, quae tunc gavisa spopondit
Patria, nunc rigidae radiant post terga secures,
Et defert sua sceptra Themis, nunc facta nocentum
Excutit, & scelerum formas expendit ad unguem.
Pensat iustitiâ crimen, poenasque relaxat
Supplicibus. dum punit, amat, lenique severos
Edulcat sermone patres; quos causa nocentes
Arguit, & spretae damnant oracula legis,
Quàm cupiat non esse reos: dum funera poscit,
Pauca probat: non saeva placent edicta Draconis,
| |
| |
Spartanusque rigor. placidos clementia mores
Suggerit, & cunctos facilis se fundit in actus.
Hunc amat, & metuit, quisquis peccare veretur,
Et quisquis peccare potest. Prudentia factis
Grandis inest, dictisque fides, & Suada, suusque,
Sed sine felle, lepor. iures candore Batavum
Hoste caret, nullique gravis devincit amicos
Obsequio: nescit turpi livore moveri,
Irascique diu. sociat concordia, quicquid
Dissidet in nobis. gaudent hoc vindice Musae,
Languentesque scholae, neglectaque numina vatum;
Nec sua praeclarae desperant praemia mentes.
Optime iustitiae custos, legumque benigne
Arbiter, amplexu, quâ nunc dotabere, Sponsam
Accipe, virgineumque novis decerpe pudorem
Basiolis. iam tempus adest, quo debita victus
Gaudia sperat amor, lentasque incusat & odit
Impatiens Erycina moras. tibi ducitur uxor,
Quae thalamos pietate beat: virtutibus ornat,
Quas illis impendit, opes. cui nubilis aetas
Feminea plus forte sapit, vultumque venustas
Format, & insigni gravitas perfusa decoro.
Ludite iam gemini, Venerisque licentia tardas
Ire sinat tenebras, geniales segnius ignes
Occultet Phoebaea soror, procul atra facessant
Nubila, decurrant venientes molliter anni,
Nec vobis alias decernant sidera tedas.
Sic pater Oceanus, sic dixerat Amphitrite,
Dixerat & Vahalis, dicturus & ipse fuisset
Merva, sed, ut dixit Vahalis, ruit Oceano nox,
Dumque procellosi merguntur in aequore Divi,
Pendula cantatos cortina abscondit amantes.
|
|
Auteursrechtvrij