|
| |
| |
| |
Operum Clarissimi, Doctissimique Viri, D. Gerardi Ioannis Vossii Heidelbergensis, Eloquentiae, Chronologiae, ac linguae Graecae apud Batavos Professoris celeberrimi, Panegyris.
XIV.
FElices Nemetum populi, túque optime Nicri
Accola, cui placidas veteri de sede Camoenas
Dispulit Austriacae furor implacabilis aulae,
Caesareasque ciens aquilas, & nixus Iberûm
Intrepidâ virtute Ligur; tot damna vicesque
Imperij, & profugum mutato Principe Phoebum
Hoc uno solare viro: quem matre cadentem
Ipse tuo fovit puerum Thymbraeus in antro,
Vangionumq́ue Deae. Iam desine tristior atros
Sollicitare dies, & quae tibi secula currunt
Dura queri. sparsae rursus coiëre sorores,
Et reduces mens ista capit. Permessus & omnis
Hac Helicon sub fronte latet, sociataque curas
Conglomerat doctrina suas, & fundit ab uno
Pectore Romanae quicquid facundia linguae
| |
| |
Grande loqui, aut Graiûm potuit sapuisse vetustas.
Quo Batavum se iactet, habet; quo Gallus alumno
Surgat, & aeternis inscribant nomina fastis
Hostiles Grudij. Latijs celebrata Camoenis
Scaligero Verona tumet, magnoque superbum
Caesare nomen habet. memores tibi Vossius annos
Scribit, & ingentis pandens proscenia famae,
Clara Palatinae reparat dispendia terrae.
Ostentare suos Memphis studiosa labores,
Et Pelusiacâ potuit signare papyro
Arcanas veneranda notas, latuitque sub umbris
Pallas, & Isiacae stupuit sacraria lenae.
Cum Memphi iam Persa silet, veterisque Minervae
Ignorat Chaldaeus opes, nec barbarus artes
Medus, & Eoos surgens Aurora magistros,
Brachmanasque colit. tepuit Sapientia, fervens
Quam latè spatiatur Arabs, & nescia veri
Incubuit prisco gravis ignorantia mundo.
Cecropidum viguere lares, & docta Cleanthis
Porticus, & dulci sapiens vicinus Hymetto.
Desipit & Latium, numerosque Oenotria tellus
Pythagorae meminisse nequit, Druidumque loquaces
Conticuere scholae. Tu prima Batavia Musas
Colligis, & fractae tabulas ac frusta carinae
Naufragio subducta tenes. Tu cincta profundo,
Armorumque inter strepitus, lituosque tubasque,
Tranquillum meditaris opus, criticumque tribunal
Erigis, & Latiae restauras iura loquelae.
Adspice Leida virum, quo iudice victa fatiscit
Barbaries, mordetque suas irata catenas:
Quique renascenti germana vocabula seclo
| |
| |
Sufficit. hic ille est Phoebaei censor honoris,
Pegasidum vindex, tot rerum scriptor, & aevi.
Quid dignum memorare suo primaeva vetustas
Possit Atlantiadae? qui culti vocibus oris
Pallentes nigris animas emancipat umbris,
Tutaturque reos, vel tristi mersit Averno
Damnatum sub lege caput, cum dura clienti
Intonuit medijs victrix facundia rostris,
Persuasitq́ue Deus causas. mentitur in illo
Fabula; nos alias, Vossi, te Rhetore, leges
Accipimus, doctumque forum. quibus artibus astris
Invehat Augustum, vel magni Caesaris arma,
Scipiadasque orator ovans: qua voce furores
Increpitet Catilina tuos, Syllamque ferocem,
Et Senonum furias, saevique incendia Brenni.
Aut quae Suada togam clypeis, quae classica possit
Ignavis praeferre togis; Asiaeque potentis
Pompeio decernat onus; quae proxima morti
Colla levet, flectantque leves responsa Quirites,
Et victo trepidas eludant iudice scalas.
Haec Lysias, Siculusque Corax, haec Antipho quondam
Accîdit praecepta scholae: videre priores
Vile rudimentum, & tenerae cunabula linguae
Versavit tum Stoa gravis: mox aucta Lyceo
Gloria, dicendique labor: fluxere diserti
Hermagoras, Graiusque Molon, & conditor artis
Hermogenes, Phalereusque loquens, & pagina Tulli,
Et Fabij clamantis opus, lususque Theonis.
Tu veterum coecâ nitidam caligine lucem
Elicis, & scriptor priscos irrumpis in annos;
Eloquijque decus, turbataque nomina rerum;
| |
| |
Et fandi formas, collapsaque iura reponis.
Tu Latium, vocesque suas formare Pelasgos,
Argivosque doces: geminis exordia pandis
Gentibus, & tantorum aperis elementa laborum,
Quemque legat primum titubans industria callem,
Discendique viam. faciles Scaurosque Caprosque
Ire facis, curisque tuis respirat Apollo,
Et nova Palladiam solantur commoda gentem.
Cedite Grammatici, magno quibus ilia fastu
Inconsulta tument, delapsaque littera sede
Sufficit ad bellum, vel iniquum comma minaces
Exacuit calamos, & tanti scena paratur
Nominis. hoc cunctas absolvite iudice lites,
Et vestros sedet melior censura tumultus.
Hic dictator erit. fasces submittite tandem
Invidiosa cohors: dum vecta poëmata plaustris,
Et tragicum castigat epos, veterumque cothurnos,
Moestaque Medeae detergit fecibus ora.
Hippolyti properant alio temone quadrigae,
Et Troas purgata nitet: sua vita Iocastae
Redditur, & Latio clamat sermone Thyestes,
Adspectatque diem pulsis orchestra tenebris.
Quaelibet huic nota est proprijs insignibus aetas,
Seclorumque patent facies, distinctaque magnis
Nomina temporibus; seu cum puerile loquendi
Robur erat, traxitque rudem doctrina iuventam,
Scipiadumque gravis totum se involveret armis
Ennius, & tenui Plautus vestigia socco
Figeret, & vates Satyrae lutulentior iret:
Seu cum crevit honos linguae, scabrosque fugavit
Maiestas Romana sonos, & adulta Catulli
| |
| |
Capta lepore fuit: seu cum labentibus annis,
Quo Latium, fato cecidit, Romaeque senectâ
Symmachus Ausonias offendit durior aures.
Ingenijs diversa placent: huic abdita pandit
Abstrusos natura sinus: hic floribus artes
Irradiat: lapsas alius restaurat Athenas:
Ille Cleantheae neglecta palatia turbae:
Hic in Aristippi solum praecepta relapsus
Socraticas evolvit opes: hic scribere fastos
Ad famam satis esse putat. Sed cuncta coërcet
Vossius, atque omnes fecundo pectore Musas
Parturit, & latè titulos arcessit honorum
Immortale caput. Non te veneranda silebo
Relligio, veterumque fides, & sanctius aevum,
Huic perspecta viro. quantis erroribus actae
Christigenûm steterint acies, quo castra Pelagi
Vindice tuta diu fuerint: quibus occidat armis
Contemptrix natura Deûm, delapsaque coelo
Gratia subnixos claris doctoribus Afros
Traxerit in partes & grato foedere perstet
Libertas, Superûmque favor; ne crimina Divis
Imputet impietas, rectique ignara voluntas
Audeat audaces vultus opponere coelo;
Ille docet, totumque pius propugnat Olympum.
Ac veluti tacito subterlabentia cursu
Flumina diffundit Nereus, hîc gignat Orontem,
Hîc septemgemino turgentem gurgite Nilum,
Non tamen ipse minor, nec divitis indigus undae,
Vsque fluit, terrisq́ue ingentibus ingerit aequor,
Atque alias largitur aquas: sit ille perenni
Haurit fonte libros, & claris secula ditat
| |
| |
Muneribus, semperque novis, quae donet, abundat.
Dumque sibi variâ contexit fronde coronam
Mens assueta operi, per mille volumina solers
Ambulat, atque suos aliquid seponit in usus.
Sic ubi Graiorum calamos, & prodita docto
Enumerat monumenta solo, momentaque scriptor,
Et rerum summas aperit, nunc abditus aevo
Anteit Olympiadum palmas, iam Persica radit
Tempora, & Herodoto multum narrante superbit,
Nec dulci Xenophonte minus. iam ficta Daretis
Pagina mentitur senium, iam Dictyos horret
Fabula: Pellaeis vates arcessitur annis
Choerilus: hinc Pharijs scriptus sub regibus orbis,
Ausoniaeque Ducum fastis signata papyrus.
Conveniunt doctorum operae, Chaldaeus & Assur,
Phoenicum labor, & calidi secreta Canopi,
Atque Arabum tabulae, & victuri industria Persae,
Seraque grandiloquis turgens authoribus Hellas.
At non una tuas, doctor celeberrime, laudes
Terra capit, parti Latio dicuntur honores,
Gestaque Romulidum, & magnorum fata Quiritum.
Non ego, si lympha madeam Permesside, vastos
Ire per annales, digestaque tempora possim,
Tantorumque queam titulos memorare laborum,
Victorisque dies populi. Iam Roma renasci
Incipit, atque suae legit incunabula gentis,
Historiaeque gradus numerat. Spectate Batavi
Terrarum, Belgique Deos, cantataque quondam
Bella Latinorum, magniq́ue exordia regni,
Abdita Pontificum folijs. vestigia Naevi
Ponè premit Calabrûm vates, & carmine docto
| |
| |
Instruit armatas acies. Pictoribus Afer
Militat, & primi studijs asperrima belli
Carthago, Italiam contrà. scripsere Catones,
Odrysiique rudis tunc formavere iuventam;
Accepitque furor legem, rabiesque docentis
Admisit praecepta viri. mox maxima Scauri
Fama fuit, Syllaeque labor, Catulique Sisennaeque,
Et clari Varronis opus. sua proelia dictat
Caesar, & ingenti fortem munimine Gallum
Exuit. agnosco trabeas, Augustaque latè
Nomina, & AEmathijs diffusa poëmata campis,
Et magni lituos Silli, contractaque Crispi
Verba, gravem monitis Tacitum. tu Flore disertum
Os aperis, vati propior. tu grandia Livi
Orsa legis, mediasque ferum deducis in Alpes
Hannibalem, Pharioque necas sub Principe Poenum.
Nec Messala latet, doctique Rabirius oris,
Non Tubero, Macetûmque audacia praelia narrans
Curtius imperio donec languente fatiscens
Victricem melius meminit se Roma locutam.
Haec scribis, pariterque doces, tantique per orbem
Imperij fastos celebras. veneratur honores
Belga tuos; poscitque sibi tam grande Britannus
Depositum. spatiosa tuae Germania famae
Annuit, Euganeas tangunt tua nomina sedes;
It coelo sublime decus. te Rhenus & Albis
Suspicit, in Druidum doctas illaberis urbes,
Et cupiant te posse frui. si Gallia plorat
Turnebos, Latium Alciatos, dispendia fati
Tanta levas. toto moestas Helicone sorores
Barbarie pulsa recreas. Tibi tempora debent,
| |
| |
Et rerum memores anni: lucesque renatae,
Et linguae Latialis honos: te sera loquetur
Posteritas, te clara vehent praeconia vatum,
Istaque venturi relegent monumenta nepotes.
|
|
Auteursrechtvrij