Poemata

Ad Nobiliss. Virum D. Constantinvm Hvgenivm Eqvitem, Febre correptum.
X.

Dî, quibus imperium est vitae, Batavûmque salutis,
Tuque Deo prognate puer, quo vindice rursus
Ostendit laceros laetis mortalibus artus
Hippolytus, tantosque potens medicina dolores
Lenijt, & vanos obitus risere quadrigae:

[p. 114]

 

Incolume hoc servate caput, quo sospite gaudent

 

Aonides, hederamque comis, laurumque capillis

 

Implicuere Deae; cuius Parnasia latè

 

Carminibus delubra sonant: nec sola disertos

 

Addidicit gens nostra modos; cui Gallus, & ipsa

 

Mancipat Ausonias Cypris festiva Camoenas:

 

Nec generosa suos vati subtraxit honores

 

Albion, & Latiae permiscens verba loquelae

 

Vandalus indomitos iuvenum dictavit amores.

 

Quid mihi fatales Lachesis, festina nocendi,

 

Praecipitas irata colos? cur stamina velox,

 

Dignaq́ue perpetuâ florentia fata iuventâ

 

Mortiferis adflas odijs, & sidera morbis,

 

Et totum vesana malis adspergis Olympum,

 

In charos violenta lares. Arcessite manes

 

Numina, & infesti pateant tot febribus hostes,

 

Et secli secura cohors, quibus otia Soles,

 

Virtutumq́ue trahunt lentas fastidia luces.

 

Hi pereant, queis vita perit: queis fama vacillans

 

AEgrotat, marcetq́ue levis flos integer aevi,

 

Nec patriae sapuisse placet. Cur corpora constent,

 

Queis animae vis celsa labat, vivisque fatiscit,

 

Et moritur pars magna sui? Sat iuris in illos

 

Mors habet: hi tremulo ductent vestigia gressu,

 

Quos sanos vixisse pudet. Vos nobile pignus,

 

Vos Batavis servate virum, quo Belgica vate

 

Gaudet, & aeternis inscripsit nomina fastis

 

Cattus, & antiquae reparat dispendia linguae.

 

Hos vetuit sua Musa mori, fatiq́ue triumphis

 

Eximit, & coeli donat clementia seclo.

 

His nascens Aurora iubar, primosq́ue iugales

[p. 115]

 

Commodat, his facilis pandit sua lumina Titan,

 

Et vigiles demulcet equos: his provida seros

 

Continuat natura dies; inimica fugantur

 

Sidera; propitijs famulatur nubibus aether:

 

Morbidaque avertunt memores contagia Musae.

 

Phoebe pater, totum medico cui sufficit Haemum,

 

Odrysiumque nemus, Patareaque rura ministrat

 

Terra parens, aegri cessas memor esse poëtae?

 

Nec te docta chelys, totumque audita per orbem,

 

Trans Ligerim, Rhodanumque Alpinaque culmina, colles

 

Oxonios, tetigisse potest? cur nostra moraris

 

Vota Deus? tu consilio fulcire ruentem,

 

Tu sanare potes. tu mitia sidera nosti;

 

Totque soli, coelique vices; quae tempora Lunae

 

Designet fatale iubar: quo lumine prosit

 

Signifer, & quali Stygijs revocentur ab oris

 

Pallentes virtute animae. Non Lemnia tellus,

 

Aut Cretae te gleba latet: non divitis Indi

 

Balsama, non salubres succi, quibus ipsa sororum

 

Pensa trahas, ducasque tuo sub pollice fusum.

 

Respice quà laetis frondet sub saltibus Haga,

 

Et gelidam praebet turbis spatiantibus umbram;

 

Quà meus afflictos languens Hugenius artus,

 

Affectamque animae sedem, atque ignava tuetur

 

Membra dolens. blandum capiti circunde papaver;

 

Succurrat Panacaea favens. ne turbida Morpheus

 

Obiectet simulacra vagus: ne vanus inani

 

Phantasus illudat specie, vel saeva Phobaetor

 

Ora ferat: lenes restaurent robora somni,

 

Et medicis valeat serpens Epidaurius herbis.

 

Redde virum nobis, reddas tibi, redde Deorum

[p. 116]

 

Concilio, Batavûmque duci. tu vota secunda.

 

Intereà absentem moerens affabor amicum.

 

Heu Patriae spes magna iaces, pigroq́ue cubili

 

Languidulum demergis onus; nec gratia vultus

 

Pristina, nec solitam generosa modestia frontem

 

Explicat: immites urunt praecordia febres,

 

Distendit fera flamma caput, vicinaq́ue menti

 

Lancinat aethereis cognatam sedibus arcem.

 

Hei mihi qualis eras, cum circumfusa loquentem

 

Curia, cum laeti spectarent ora clientes,

 

Dictaret responsa Themis: tibi plauderet aula,

 

Gauderent te rostra viro. Iam dextera languet,

 

Cui toties descriptus amor, Veneresq́ue, iocique,

 

Et quicquid Citherea probat, fallaxque iuventae

 

Ingenium: quae laudet amans, quaeque oderit idem:

 

Quae cupiat, nolitque furens. Vis tanta resedit,

 

Nec vatem sinit esse calor. peiorq́ue furorem

 

Obtundit, Phoebumque furor, flamma altera flammam,

 

Faxque facem, non labra sibi tibi torrida fontes

 

Castalij, Cirrhaeque liquor, sed pharmaca mille

 

Simplicibus decocta rigant. nunc altera potas

 

Flumina, nunc tetricus tibi fastidita Machaon

 

Fercla parat, dubiasque docet dediscere coenas,

 

Aut Curij praescribit olus: vel quale sub ipso

 

Fabricius, consulque bibit Serranus aratro.

 

Iam vegeti nutant gressus: noc limina calcas

 

Auriaco calcata duci. iam Principis haerent,

 

Et Domini rescripta tui. suspensa canorum

 

Iam damnat testudo melos, fidibusque remissis

 

Tristia languenti resonat lamenta magistro.

 

Adspice mortalis fugientia secula vitae:

[p. 117]

 

En fragile est, quodcunq́ue sumus: dum vivimus, inter

 

Mille modos lethique vices versamur, & unus,

 

Vel levis, ad mortem nobis suffecerit error.

 

Non tituli, gentisque decus, non tacta Deorum

 

Colla manu, aut Tyrio saturatae murice vestes,

 

Non totam complexa Themin, non ebria Phoebo

 

Pectora ab aegroto deducunt corpore febres.

 

Diffluimus gens nata mori, pariterque serenum

 

Ordimur cum morte diem: qua vescimur aurâ

 

Fati causa latet, secretaque semina lentos

 

Constantine fovent obitus: sua funera secum

 

Circumfert moriturus homo: suspiria, tusses,

 

Et luctus, fomenta malis, & praevia praebent

 

Instantis documenta rogi. Mens sola Deorum

 

Expectat secura domos, & conscia coeli,

 

Quas optat, meditatur opes, nec noxia tabo

 

Sidera, nec diris minitantem afflatibus aethram,

 

Astrorumque timet vultus: capit illa laboris

 

Lenimenta sui, & magni promissa parentis

 

Versat, & ingentem volvit sub pectore Christum.

 

Hae subeant animo voces, haec sensa superstes,

 

Hosce tuo languens monitus concede dolori.