|
| |
| |
| |
De Frederici Henrici Auransiorum Principis Praefecturâ
Panegyris.
BElgica, quam magno circumfluus aequore Nereus
Tundit, & inviso tutam secludit Ibero;
Quae socias sacro iunxisti foedere terras,
Nec rigidi fers iussa Tagi, caltataq́ue Regi
Hesperio paribus propugnas iura periclis:
Sit mihi fas tibi fausta loqui, laetumq́ue precari
Augurium, facilesq́ue Deos; dum prospera duros
Discussit Fortuna dies, & falciger iras
Lenijt, ac facili procurrunt sidera motu.
Explicat ipsa suos oriens Aurora iugales
Laetior, & moestos defuncto Principe vultus
Expandit meliore coma; nec gaudia Titan
Dissimulans, Batavo fulget magis aureus orbi.
Tu Superis, Henrice, places, & numina nobis
Blanda facis; tibi pacatus desaevijt aether,
Et veteres seclis trudit melioribus annos.
Auspicijs Paphos alma favet, thalamosq́ue coronat
Coniuge mollis Hymen. deerat spes altera gentis
| |
| |
Auriacae, tantoq́ue novum de Principe germen
Debebat coelum Batavis, & laeta futuros
Exspectans natura Duces. Nunc publica curas
Sceptra vocant, fascesq́ue tibi designat, & enses
Belga favens, totumq́ue audet tibi subdere Martem.
Maxima Battavicae crevit reverentia terrae,
Et gaudent delubra Deûm, trabeataq́ue passim
Limina; iam sacro circumvallata Senatu
Curia neglectas alio sub Praeside causas
Vindicat, & presso accelerat responsa clienti.
It Themidi Bellona comes, frenisq́ue sub ijsdem
Concordes sociant animos, nec patria tantos
Pluribus imperijs prudens divellit honores,
Iuraq́ue castrensi dirimit civilia lauro.
Scilicet una decus belli fortuna tuetur,
Et momenta togae; ne vel vilescat inermis
Curia, vel solo damnentur crimina ferro.
Non pudet armatas Astraeam ferre secures,
Et gladium vibrare manu; nec pristina legum
Gradivus consulta fugit. Spectatur in aulâ
Miles Arausiades, & qui modò voverat arma
Cattigenis, patrijsq́ue fidem iuraverat oris,
Iam sua clamosis despondet nomina rostris.
Inclyta progenies, & priscis cognita seclis,
Imperium, titulosq́ue capit; cui splendidus olim
Implicuit sacros Moenus diademate crines,
Et pronae fulsere aquilae. Sic nempe futuros
Oceani, terraeque Deos, & divitis Indi,
Augusto voluit numen de sanguine nasci.
Illic magnanimos series aspectat Othones;
Illic Pannonio celebres Mavorte Robertos,
| |
| |
Victores Latij, & captae (proh tempora) Romae.
Tunc cum purpureus gemeret nova vincula praesul,
Caesareumq́ue nefas, ereptaq́ue iura cathedrae
Indoluit, mediisque pater Tiberinus ab undis
Dura triumphati spectavit fata Quirini.
VValravos fert illa duces, felicia Gallis
Nomina, cum socium exoraret Sequana Rhenum,
Et premeret populos virtus Germana rebelles.
Hic quoque Gerlacos, quos sanctior infula texit,
Et Iani fulgent Proceres. quique acer in hostem
Ivit, & exutum docuit parere Garumnam
Engelbertus ovans. Non hunc magis horridus ensis,
Quam pacis decoravit amor, Batavâque superbum
Maiestate caput; querulas cui Flandria voces,
Et tumidos posuit dictis placata furores.
His genitor defluxit avis; nec degener illo
Sanguine crudelis furias contemsit Iberi,
Albanique minas: vomeret cum praelia Baetis,
Missaque in Advaticis saevirent agmina portis,
Et lentos secura Fides conscenderet ignes.
Ille Pater, magno Belgas turbante tumultu,
Asseruit ferro patriam, tot restitit armis
Vnus, &, iratis Princeps tranquillus in undis,
Iura focis, arisque Deum, terrasque colonis
Reddidit, & profugis desertas civibus urbes.
Nec te magna parens, duris exercita fatis
Femina, cui triplici maduerunt coede penates,
Bisque empto latrone thorus, iam sera silebunt
Carmina. Tu tantae dicas primordia gentis
Gallia, & ingentem fastis inscribe Loysam,
Coliniosque Duces. Tumulos venerare; sed unum
| |
| |
Tot seclis expunge diem; quo perfida Cypris
Caedibus infames Francorum aspersit amores,
Impiagque aspexit redivivus fercla Thyestes.
Mauritius virtute praeit, titulisque decorum
Illustrat, belloque genus. Non una trophaeis
Sat fuit, aut forti suffecit Belgica dextrae,
Parva nimis. vasti clauduntur cardine coeli
Praelia, & immensum circumfert vela per orbem
Bellatrix, victrixque manus. Sic plurima sceptris
Accedunt, Frederice, tuis, longoque triumphas
Ordine, & innumeris turgescit linea lauris.
Nec tibi pacatis Germania sedibus olim
Vitae iura dedit, nec prima luce coronas
Suspendit foribus Cattus, stirpique tuorum
Saxo placens. Gaudet claris natalibus aequor,
Nereidumque domus, Batavi. Tu fluctibus ortus,
Oceanoque patri debes. Tu Martius inter
Tympanaque, fremitusque virûm, bellique labores
Nasceris, & patrio tepefactis sanguine cunis
Indormis, scelerum ignarus. nisi fortè tenellis
Emicuere aliquae iam tum vagitibus irae,
Et caesi vindicta Patris. Velut obvia quando
Occurrens Libyco tigris furibunda Leoni,
Cui proles it parva comes, discerpta feroces
Deponit moritura minas. stat proxima matri
Trux soboles, sentitque malum; sed viribus impar,
Praesentem conuit, mox hunc ultura, dolorem.
Iactat Creta Iovem, Delos Latonia Phoebum;
Partus Delpha tuos. Fratrem dedit extera tellus,
Sed genitrix urbs nostra tibi est. quid moenia civis
Gibboso fundata Duci, laticesque recoctos
| |
| |
Esse putas laudis precium? tibi gloria maior
Surgit, & Auriacus latè famam explicat infans.
Ille ubi prima levi fixit vestigia gressu,
Militis emicuit species, genitusq́ue videri
Bellator poterat. Sunt arma crepundia, lusus
Devicti Mavortis opes, raptaeq́ue subactis
Hostibus exuviae. Clypei, galeaeq́ue tubaeq́ue,
Et coni radiantis apex felicia belli
Orsa, placent, medijsq́ue audax adolescit in armis.
Saepè dedit teneris hastam gestare lacertis
Mater, & intrepidos velvit casside vultus;
Vel latus accinxit gladio, duróque futurum
Arma vit thorace Ducem. capit illa doloris
Lenimenta sui, natíque in imagine gaudet,
Vltorem mirata suum, festináque voti,
Hic vindex tuus, inquit, erit Gulielme, nec umbrâ
Nassavios inter proceres errabis inultâ.
Excepit praetexta togam, bullataque vestis
Expandit invenile decus; cum ludrica belli
Auspicia, & fictae sprevit praeludia pugnae
Mens celso cognata polo. vilescere Pallas
Incipit, & Batavas iam dedignatus Athenas,
Gradivi praecepta capit. lorica Lycaeum
Despicit, arma scholam, chartasq́ue repellit inertes
Pugnatura manus. Fraterna negotia spectans,
Haec vellet permissa sibi, doluitq́ue trophaeis
Praecidi tot bella suis: parere Sicambrum,
Et fortes animis Frisios, postremáque quondam
Nomina terrarum Morinos: tot castra teneri
Legibus, & famulis Mosam pallescere ripis,
Et fratri totam Superos impendere Daphnen.
| |
| |
Possedit Bellona virum, & florentibus annis
Inspirat Martis rabiem. mora nulla, ferocem
Occupat Hesperiam, &, quae vulnera fecerat ensis,
Lambit, & hostilem rabido bibit ore cruorem,
Acer & indomitus; quo vel spes certa triumphi,
Vel patris memor ira vocat. pedes urget Iberum,
Vrget eques. fusos premit imperterritus hostes,
Nec veniam dant arma fugae. Non horrida mortis
Creditur, aut lethi facies. non frigida Phoebe
Importuna Duci est; vel qui sublimior axem
Phoebus habet. Vidit spolijs Aurora superbum,
Et lucis pars nulla vacat. pars temporis omnis,
Pugnanti favet omne solum. Iam classibus undas
Claudit hyems, equitúmque globos glacialia vectant
Flumina; nunc eadem Zephyris spirantibus aether
Laxat, & aequoreis exercitus innatat undis.
Quis tibi tunc Alberte dolor? cum classica nostri
Principis Erkelias premerent victricia portas,
Et circum flagraret ager; cum rapta supellex,
Nec custoditum victori cederet aurum,
Captivaeq́ue nurus. Qua tunc formidine pressi
Pallebant Grudij; Batavas cum Dela phalanges
Cerneret, & docti muris vicina Lovanî
Laetior Auriacas cantaret buccina laudes.
Cum tu clare Ligur, cum Princeps foemina regni
Fumantes frustrà lachrymis exstingueret ignes,
Ingemeretq́ue suis tristis Brabantia bustis,
Tutelae secura suae; cum territus hostem
Fugit, & ingenti se condidit aequore Schaldis.
Non Pandioniae sic contremuistis Athenae;
Cum ferus immensos vastaret milite campos
| |
| |
Medus, & in solis habitaret Graecia transtris.
Non sic obstupuit Latium, cum frangeret Alpes
Hannibal, & victis tremerent Capitolia Cannis.
Dic mihi Fama memor, quales Alemannia vultus
Sumserit, adventu Batavi Ductoris, ut omnis
Castra Getes, pavidúsqque averterit agmina Cimber,
Codaniq́ue sinus populi; cum libera ab armis
Vrbs augusta novis iuraret foedera pactis.
O quoties duri circum fera cornua Rheni
Vectus equo, & triplici cataphractus pectora ferro,
Hesperias acies, & formidata colonis
Castra stitit: quoties Vahalim Mosamque minacem
Caedibus Ausonijs, vel sanguine tinxit Ibero,
Et victos galeis hausit victricibus amnes.
Flandria fatales Morinis reminiscere fastos,
Quae cladis tum causa tuae, quibus impiger ausis
Auriacus, fratérque ruant: nunc littore castra
Prima locent; nunc arenti Gradivus arena
AEstuet, & geminum spectet de collibus agmen,
Divisa virtute ferox: ut lurida Thetys
Scuta virûm, galeásque, & Baetica corpora fluctu
Abluat, & victo redeant sua castra Philippo,
Vecta mari magno. Sed tu mihi Rora furentem
Siste Ducem. viden' ut medios dilapsus in hostes,
Longius ipse suas linquat post terga phalanges,
Et captum circumstet Iber? Vos credite Belgae.
Liber abit, pugnámque novo Mavorte lacessens,
Qui modò captus erat, capienti elabitur hosti,
Raptáque prostrati suspendit signa Trivulti.
Ecce Palatinae libertas saucia terrae
Poscit opem, victas Italus dum possidet urbes,
| |
| |
Arvaque Caesareis Nemetum submittit habenis.
Nassavius molitur iter, nec segnior armat
Cornipedes, patriámque alium deducit in orbem.
Belga bibit Moenum, timidum gens nostra Mosellam,
Accola Neptuni Nicrum. miscentur in unum
Vangionum, Batavûmque manus, non Trevir euntem
Sistit, & oppositis populosa Moguntia castris.
Stant acies. Verum si mens non laeva fuisset,
Lentáque cristatus traxisset praelia Teuto,
Non iam Cantabricae turbarent praela cohortes,
Victorique Nicer fasces submitteret Istro.
Inter bella animum pugnae inflammabat amore
Magnus Otho, quem Bistonijs Germania peltis
Ire gravem, atque aquilis periuras cedere Lunas
Laetior adspexit; nunc victrix dextra Roberti;
Nunc bellatoris virtus generosa Renati
Subdebat stimulos, tantoque alimenta furori.
Quò fessum Dux summe rapis trans aequora vatem,
Et vastos pelagi fluctus? regemque salutas,
Crinibus augustum triplex qui intexuit aurum.
Non mea regales tecum pudibunda subibit
Musa lares, nec tanta rudi siducia Phoebo est.
Tu patriae voces, & nostri iussa Senatus
Perficis, & magnae iuratum foedus Elisae,
Publicaque egregijs confirmas commoda curis.
Nec solum Auriacas Mavortia nomina lauros
Condecorant; sed Marte gravis, belliq́ue trophaeis
Consilijs augetur honos. Respublica felix
Te Duce, te suasore manet; consultaque gaudens
Suspicit, & calidos Prudentia dirigit enses.
Virtutum tibi templa patent, exemplaque factis
| |
| |
Praelucent antiqua tuis. Dum libera quaeris
Imperia, audacis succurrit gloria Bruti.
Dum mortem populo impendis, te Consulis umbrâ
Solaris Decij. Vrgentes si sistat Iberos
Dextera, magnanimus monstrat tibi flumina Cocles.
Bella trahis, suasit Fabius. Victoribus instas,
Iam repetita redux attollit signa Camillus,
Et raptum ribi Roma decus, Latijq́ue resarcit
Opprobrium. Cum dura pati fortuna coëgit,
Plurima ab intonso sumis documenta Catone.
Commendat faciles Traiani gratia vultus;
Nec patitur Titus esse ferum. Si lurida vexet
Castra fames, non iam Curios, contentaq́ue parvo
Pectora Fabricij solus mirabitur Auson.
Et Belgae rudis herba placet, calidóque recoctae
Sole dapes, & quae medijs opsonia campis
Lixa parat. Si sancta fides promissa reposcat,
Regulus exemplo est. Fastus contemnitur effrons
Tarquinij, Manlîq́ue rigor, saevíque Neronis
Fuuera, & immanes quos olim Roma tyrannos
Indignata fuit. Menti constantia sedit
Adversis infracta malis, & crimina solum
Haud credit licuisse sibi nec iura favori
Donat avaritiae rabies, aut nescia recti
Ira gravat. cunctos clementia temperat actus,
Et metui servile putat. Plus roboris addit
Imperijs securus amor, blandoque potestas
Nixa supercilio; nec se terrore tuetur
Maiestatis honos. querulae vaga murmura plebis
Rectorum scis esse vices, regnique labores.
Ipse probas, quae facta cupis; nec subdolus aures
| |
| |
Tundit adulator, saevoque ferocius hoste
Lingua nocens. Totâ livor proscribitur aulâ,
Dum solus damnetur Iber. Te patria primum;
Tu patriam, sed primus, amas. vocat illa parentem,
Tu sobolem; dubij patrisque, & Principis inter
Nomina pergratis cives erroribus haerent.
Felix illa dies, medijs quâ Belgica castris
Elegit gavisa Ducem, fraternaque fratri
Sceptra dedit. felix eadem, quâ splendida tecum
Astraeae venerandus adit delubra Senatus,
AEternumque tuo capiti meditatur honorem.
Favistis superi Batavis; dum Principe ab uno
Iura Themis, Mars arma cupit. non horridus ultrà
Terret, & ultrices Divûm pater explicat iras,
Aut coelo portenta trahit. Post funera Princeps
Nasceris, & nigros feralia pondera peplos
Exuit alba dies; & quae modo praefica cantu
Luxerat Auriacum, tristes te Praeside lessus
Nescit, & excusso reparat sua gaudia luctu.
Applaudit tibi Belga favens, primusque Sicamber
Accinit augurijs, tibi propugnacula Mosae,
Et totum pandit Vahalim, divisaque Rheni
Flumina, & invictas ferratis moenibus arces.
Nec minus alma tuis genitrix Hollandia cunis
Laeta novo fulgore micat, natoque superbit
Principe, & augustas submittit fascibus urbes.
Omnia praesenti postponit secula duris
Emergens Toxander aquis, & Flandrica donans
Imperia, Auriaco littus cstode tuetur.
Te Flevus, Drusique labor, donataque mitrâ
Oppida, te dominum divisis castra salutant
| |
| |
Gentibus; ipsa suo vel quas soecunda virorum
Albion excivit gremio, vel proxima Rheni
Fontibus ora dedit, vel quas Germania pugnax
Casside, & aeratis armavit Gallia gaesis.
Eoi tecum restaurant foedera reges.
Rectorem Tidora colit; ditesque Moluccae,
Iavaque odoratis onerant tibi mercibus alnos,
Victricesque rates: fulvum Guinaea metallum
Spondet: Hydaspeis ornantur pilea gemmis,
Atque alibi iam lucet Eos, Arctoaque cingit
Tempora. Transmittit longinquis munera terris
Taprobane; fundunt reduces tibi thura Sabaei,
Et Syriae molles populi, ac vicina Damasco
Moenia. Cuncta tuas venerantur littora laudes,
Totaque Nassavijs vel paret machina iussis,
Vel parere timet. Vastis circumfluus undis
Neptunus tibi vota fremit, saevumque tridentem,
Nereidumque domos, & magni iura profundi
Mancipat, & totum submittit classibus aequor.
Sume paludatas, Princeps venerande, secures,
Et castris dic iura tuis. Sat multa triumphis
Littora servat Iber. Phoebo subtraximus Indum;
Occiduus restat, nec notus finibus Auster,
Nec passim faciles Afri. Victricia cernat
Signa Tagus, nostrisque minans Carteia carinis
Occidat, &, quondam mundi pars ultima, Gades.
Praedatrix Ostenda ruat, tandemque trophaeis
Accedat Dunkerka tuis. hostilia subde
Oppida, securus decurrat puppibus aequor
Navita, nec captus ploret sua fata viator.
Saltem aliquà Batavis Bredanum averte pudorem.
| |
| |
Multa tibi AEtnaeis iam fumant aera caminis,
Invictasque Duci galeas, & nescia ferro
Cedere scuta suis Brontes fornacibus aptat,
Vulcanus gladios, Steropes thoraca, Pyracmon
Ferratas subigit frameas, clavisque nitentes
Loricas rutilo gaudens superinduit auro.
Ipsa tibi magno tellus percussa tridenti
Fundit equum, cui Nassavius calcaribus armos
Attentumque latus fodiat, qui flumina velox,
Et rapidum tranet Vahalim; nunc culmina doctus
Transvolet, & nulli Cererem subducat aristae.
Iam video nova regna rapi, Morinosque coactos
Degeneris meminisse fugae; iam subdere colla
Advaticos: domitis Schaldim mitescere castris;
Latius impexum fines diffundere Geldrum,
Semotoq́ue magis Frisios praedone vagari.
Tu patriae dignos ex te concede nepotes,
Auriacumq́ue expande genus, stirpiq́ue futurae
Imperij promitte decus. Tibi templa, penates,
Curia concordes aeterno foedere mentes
Despondere velint: nec te Fratriq́ue Patriq́ue
Dissimilem belli videant virtute Batavi.
| |
In Symbolum Principis, Patriaeqve
Patriqve.
Qui Patriae de Patre satus Patriaeque Patrique
Militat, haec Princeps Symbola digna gerit.
|
|
Auteursrechtvrij