| |
| |
| |
Britannia Triumphans, Sive in Inaugurationem Serenissimi ac Invictissimi Principis, Caroli I. Dei gratia Magnae Britanniae, Franciae & Hiberniae Regis, Fidei Defensoris &c. I.
ANglia, quae triplici distinctum murice Regem,
Nec simplex veneraris ebur; cui mitis Ierna
Exuit agrestes animos, & regia Nerei
Arctois famulatur aquis, medioque natantes
Orcades Oceano, & gelidi confinia mundi:
Si qua tuis unquam respondit purpura votis,
Aut meruit diadema coli, placataque terris
Expandit faciles Divûm clementia vultus,
Hunc sacrum tibi crede diem, quem fundit ab Ortu
Laetior, & lentis Pyrois producit habenis,
Nec cupiat mersisse mari, tristique serenum
Tempestate tegi; quem cum subduceret astris,
Destinat augustis rerum Natura triumphis.
Non Regum iam busta queror, Tamesisque dolores
Suggerit, aut nigros perculsa palatia peplos,
Moestaque ferales deposcunt limina taxos.
Propitiae fulsere faces, nec laeva Britannis
Astra meant damnat patrios Saturnius ignes,
Et solijs fatale inbar. Tibi pronus Erichtheus
| |
| |
Annuit, & sociâ fulgens cum coniuge Cepheus,
Atque Ariadneae radiant ad sceptra coronae.
Num chelae posuere minas? num saevus Orion
Porrigit aud acem coeptis ingentibus ensem,
Et munit regale latus? num Maenalis ursa
Antiquo custode caret? Regique recenti
Militat Arctophylax, & tardi cura Bootae?
In plausus coiere poli: quaque adspicit Austrum
Albion, aut Scythicos Thule timet ultima fluctus,
Horridaque arcanis se Scotia saltibus abdit,
Ingeminant sua vota Dij divulsaque coelo
Sit licet, & medium Tellus disterminet axem,
Cum Superis gaudere cupit: nec sola Deorum
Gaudia tanta putat. potius sibi debita credit,
Quae Caroli sibi Numen habet; tantoque triumphans
Esse studet potior, quanto est vicinior ostro.
Quis mihi magnorum penetralia pandere vatum
Audeat, & sacrâ perculsum Maenade pectus
In furias Thymbraeus aget? quis torrida dudum
Labra Caballinis dabit in mersisse fluentis,
Et solitas promittet aquas? dum personat aulas
Irrequieta chelys, sidibusque aptata Latinis
Barbita trans vastos fundunt sua murmura fluctus;
Et concors socijs arridens Belgica terris
Praesumit me vate loqui, regemque creari
Virtutum sine teste verat. Non abnuit amnes
Calliope, cum docta canunt commenta Serenam,
Et Pelusiacae turgent Stilicone Camoenae,
Et Latij cantatur apex, aut templa futuro
Assurgunt Tiberina Duci: seu Mallius annum
Consul init, Geticisque insignis Honorius armis
| |
| |
Grandiloquo praecone tumet; vel laetior aether
Adspicit Arcadium, vel magni fata Probini,
Et decantati trabeas miratur Olybri.
Isthmia Thebanos meruerunt gaudia cantus,
Et palmae laus tanta datur dum classibus Aulis
Fervet, & imperium geminis concedit Atridis,
Maeonidem furor iste rapit. Spectacla Poëtas,
Caesareaeque cient epulae, strepitusque theatri,
Et plausus Caveae, & liventes caede saburrae.
At tu, qui Borei flectis moderamina ponti,
Quem Dominum supplex Rutupinum littus adorat,
Quem Scotus Pictusque colunt, & mixta feroci
Saxone gens; coepto adspira Rex magne labori,
Et Musis da vela meis. sine numine Numen
Cantari cortina vetat, laudesque Deorum
Incoeptat facor ipse Deûm. Tibi stemmate longo
Descendit regalis honos, atque ordine fati
Regna ineant· semper dignus cum fascibus haeres
Nascitur, & simili lassantur prole curules.
Tot Reges veneraris avos; nec sola paternos
Condecorat fortuna lares, tibi sexus uterque
Continuat tam grande decus, Tyrioque superbit
Murice magna parens, Gothico quae splenduit ostro,
Et bellatori debet primordia Cimbro.
Inter sceptra puer graderis, dominosque Trionum
Adspectas, quocunque vides: amplexibus haeres
Oceani terraeque Ducum. tibi basia fixit
Parrhasij regina poli, te sustulit ulnis
Regum prima soror, regum gratissima terris
Filia, & augusti genitrix, nulli aemula, Regis.
At Pater aeternae ramis insignis olivae
| |
| |
Emicat, & triplici frontem superinduit auro,
Et nato nova fata parat. glacialis Ierna
Additur imperijs; nec iam Solvaeïus ultrà
Terminus Albionis, fortique exstructa Severo
Moenia divisi spectant rectoris habenas.
Illum pacis honos, & non violenta potestas,
Et populi secura quies, laudataque regni
Otia, & innocui secernunt regibus anni.
Sic placuit defensa salus; nec iura tueri
Armatae voluere manus; tunc commoda iuvit
Publica, cum ferrum siluit: dum classica nescit,
Tranquilla se mente videt: caelestia lustrat,
Cui tellus sua visa satis: diffundere verum,
Non fasces pia cura fuit: venerabilis unâ
Evicit virtute metum: nil debuit hosti,
Nec placuit post bella fides, tutusque cruore
Libertatis amor; queae duro milite posset
Extorquere ferox, potius tentavit inermis.
Tu fasces ordiris ovans, & posthuma mundo
Sceptra probas, tantoque carens iam Rege Britannus
Vix sentit mutata suae moderamina gentis.
Sic ubi librato fessus subduxit Olympo
Brachia, & effoetis tremuit cervicibus Atlas,
Maximus Alcides humeris nutantia fulsit
Pondera, nec coeli securius alta pependit
Machina, nec tremulos expavit Iuppiter axes.
Aut veluti patrijs ales Titania bustis
Nascitur, & veteris fugientia secla senectae,
Membraque vernanti reparat longaeva inventâ;
Iam capitis plus fulget apex, iam laetior auri
Pingit colla color, selectaque thura Sabaeis,
| |
| |
Et Cilicum redolet messes. stupet obvius omnis,
Et volucrem miratur Arabs. illa ocyus Ortum
Respicit, ac Solis thalamos, rursusque renascens
Inchoat auspicijs primos melioribus annos.
Talis in augusti priscos genitoris honores
Mitteris, & proavûm foecunda morte favillis
Clarior exsurgis Princeps. exultat Elisa,
Pulsaque maiestas Nemetum, magnique propago
Borbonij socijs adglutinat oscula sceptris.
Scilicet in Regis pariter, blandasque mariti
Conspirat fortuna vices, ut regibus orta
Augeat hos iterum soboles, aeternaque crescant
Imperia, & simili decurrat sanguine sanguis.
Illa Tibi patriis reges virtutibus auctos,
Henricosque dabit, quos Martius excitet ardor,
Hesperiisque ferox odijs accendet Enyo.
Hi gladios, Rex magne, tuos, atque obsita longo
Arma situ, residesque acuent in praelia gentes.
Hi ditis vexilla Tagi, Boetimque superbum,
Caesareasque aquilas, spoliisque induta suorum
Agmina, Vangionum petulantem fascibus Istrum,
Pannoniosque ad bella cient. cognata rependet
Damna nepos, nascensque piis ex ossibus ultor
Victa Palatinae repetet Capitolia terrae.
Post titulos, gentisque decus, stirpemque Deorum,
Omnibus favere Dij. tibi Parca futuros
Promisit praesaga thoros, natamque Capeti
Despondit cunis Lachesis. tunc foedus Iberi,
Et regum simulatus Hymen, fictaeque Tonanti
Displicuere faces. risit connubia Clotho
Baetica, & Austriacos fatis expunxit amores.
| |
| |
Omnis in augusto depinxit Gratia vultu
Regales veneranda notas, blandumque tueri
Iussit, & innocuo perfudit verba severo.
Adstitit, & teneras socians Concordia dextras
Vnanimes vovit populos. excepit alumnum
Audaci Bellona sinu, suspensaque patri
Arma ferens strictos placidis pro falcibus enses
Ostendit puero. Cattorum è littore missa
Libertas Batavûm, Hesperijs erepta triumphis,
Accendit Martis rabiem. pro pignore tanto
Explicuit cunctos belli Sapientia casus,
Et lituis praecepta dedit. tunc sanguine iunctis
Promisit faciles ventura in praelia dextras
Cimber, & in primis acuit vagitibus iras.
Quam tunc laeta tuis facies, quae signa futurae
Sortis, & inspectis praesagia legit in extis
Augur, & exceksae cecinit documenta iuventae.
Iam magni praecepta partis, iam iussa modestus
Exequeris, dignumque putas rectoribus orbis
A pueris voluisse regi: mandata daturus,
Ipse capis, quantumque alijs praecellis honore,
Praeferri virtute cupis. cui munera vitae,
Et debet natura diem, submittere sese
Gaudet amor, morumque libens concedit habenas.
Non molles fluxere dies, aut marcida luxis
Otia, vel lentos protraxit inertia Soles.
Non te degeneri Maenas stipata caterva
Accivit comitem, nec vectus lyncibus Evan
Vicit adorandum populo caput. improba nunquam
Vbera porrexit Circe, nec foeda Calypso
Possedit teneros vitijs regalibus annos;
| |
| |
Ipse per umbrosos saltus, & tesqua ferarum
Deduxit invenem genitor, cum roscida multum
Purpureis Aurora genis praeverteret Ortum:
Aut celerem raperent invisa crepuscula Phoebum,
Fessaque Hamadryadum gelidis se conderet antris,
Faunorumque cohors. quoties tibi Delia dextram
Instruxit iaculis, frondosaque Maenala linquens,
Et iuga Taygeti, pharetram suspendit & arcus
Ex humeris. quoties docto venabula nisu
Fixit in aversi fugientia tergora cervi.
Mox spumantis equi fodiens calcribus armos
Antevolas per prata Notos: nunc sistis euntem
Ocyus< & duris inflectis colla lupatis,
Aut gyro properare doces. generosus habenis
Assurgit sonipes, dominique superbus honori
Infremit, atque animos regali à pondere sumit.
Promittit tibi sceptra labor, securaque belli
Tempora venturi quondam praeludia Martis,
Et pugnae simulacra docent. ut torqueat hastam
Consilio librata manus, qua lege machaeram
Stringat, & auratum subnectat pendulus ensem
Baltheus, aut clausos defendat ahenea vultus
Cassis, & invictis maiestas militet armis.
Sic propè Barbaricae Rhodopeia flumina Thraces
Odrysius desudat ovans, & prima capessit
Bella puer, formatque suum praeceptor Achillem
Thessalus, & peltis nascens adsuescit Amazon,
Spartaque primaevos gladijs exasperat annos.
Nec minus Aoniae tanta se condere gaudent
Mente Deae, tacitosque aperit doctrina recessus,
Et solijs sua fata legit: quam blanda vacillet
| |
| |
Excelso fortuna loco: quibus occidat ausis
Imperij surgatque decus: quae tempora paci
Commoda, quae poscant litnos: quos negligat hostes,
Quos metuat mens cauta Ducum; quae foedera solvat,
Quae credat iemerasse nefas; quae causa rebelles
Armet, & audaces frangat Prudentia motus.
Tota per antiquos solers industria fastos
Ambulat, & claris index praeconia factis
Commodat, at vitium regali vindicat irâ.
Suspicitur mentita virum regina, furorque
Imperij, & magnae metuenda Semiramis urbi.
Diligitur Cyri probitas, gravibusque decorum
Moribus ingenium. terret sors ultima Lydi,
Infaustis arsura rogis, & foemina nato
Inferias irata parans, utresque cruenti,
Tergoraque iniustas circum liventia sellas.
Persicus ut Danaum ductor subverterit urbes,
Et fugiens sua fata gemat, miraris, & acres
Thermopylas, Graiûmque duces. non emptor Olynthi,
Non Pellae placuit stomachus, spretorque Deorum
Laomedon. damnas Priami responsa potentis,
AEneamque probas, suppostaque corpora patri,
Et laetae pietatis onus. Tibi rapta Sabinus
Pignora conqueritur, violataque iura theatris
Persuadet promissa fides. quam vilia regnis
Semina, monstravit Tanaquil; quae robora sceptris
Conferat, ac Divûm firmet reverentia fasces,
Egeriae secreta docent. civilia moerens
Bella legis, patrioque undantem sanguine Syllam
Despicis, & laesos parvi Rubiconis ad amnem
Romulidum Latijque Deos. plus causa Catonis
| |
| |
Arrisit, bellansque gener; Pharsalia quamvis
Vexerit immeritis soceri vexilla triumphis.
Iam Gracchos, Mariosque, & fastidire Cethegos
Incipis, & querula subnixos plebe tribunos:
Sed praeclara tenent animos exempla, Camilli,
Scipiadae, Decijque duo, totque inclyta bello
Nomina cunctantes Fabij, punitus Iarbas,
AEmilij, Paulique, duces: patiensque laborum
Annibal, & veteris splendor Germanicus aevi.
Inde per annales, atque ultima secula raptus,
Per gentis monumenta tuae, proavûmque labores,
Romanas aquilas, & formidata Britannis
Arma stupes, magno domitas sub Caesare gentes,
Et totum signis stratum victricibus aequor.
Adspicis iratam Morinûm de littore Thetyn
Ausonios transferre Deos, Tiberinaque longè
Rostra triumphatis Latium confundere terris.
Adspicis, ut Tuscos peregrino gramine pascat
Cornipedes Italûm ductor, tuo scindat aratro
Arva Ligut; victorque tuis det iura Quirinus
Damnonijs: pandat Siculis navalia portus
Iccius, & Latias doleat Sabrina secures:
Quid procul externo bellantem exciverit Albi
Saxona; quae quondam vicinis gentibus irae;
Quid Scotus Pictique fremant; cur improbus ensis
Tinxerit hostiles civili sanguine dextras,
Indigenasque tuos fallax exegerit hospes.
Vt patriae vires magni fregere penates:
Vt serò coïere Rosae, fatalia belli
Symbola, & indomitum placarint oscula Martem.
Prisca Caledonios aperit tibi fama recessus,
| |
| |
Et bellatores populos, inimica Garumnae
Flumina, vic inis erepta palatia Gallis;
Normannique trucis furias, & subruta Cambris
Imperia, & veterum repetentes iura Siluras.
Iam fera Massagetûm soboles, & Concanus atrox
Devictos tibi dictat agros, nec bella rebellis
Desmonij, facinusque probat. tibi reddit Ibernos
Arthurius, dominosque Senus fastidit Iberos.
Hos ubi per populos, aeternaque nomina factis
Ire libet, stimulos illinc tibi subdit Ierne
Bellipotens; illinc pugnae monumenta ministrat
Albion, hinc rigidum Boreae porrectus in axem
Grampius, audaci quae sit fiducia Scoto,
Edocet. Omne tuis aliquid virtutibus addit
Exemplum, formatque Ducem praelecta vetustas.
Quod si prisca suos nesciret pagina reges,
Tu regnis praecepta dares; tu prima regendis
Norma fores populis: tu digni Principis artes
Expedias, firmesque novis subsellia iussis.
Despecit aequales regum tua pupura voces,
At coelo parere cupit; queis flectis habenis
Imperium, subdis Superis, unoque Tonante
Dum minor es, uni titulos submittis Olympo.
Huic regnas, quem regna timent: cui cruda tyrannis
Concedit, pavidique abscondunt ora Nerones.
Nec parere Deo pudor est, cum terra polusque
Parendi sine lege ruant, & tuta perennet
Regia, quam fulcit pietas, & conscius horror
Numinis, ac sacro supplex reverentia cultu.
Sic coelo terraeque places: & sidera Princeps
Blanda refers, precibusque tuis se accommodat aether,
| |
| |
Et faciles in vota Dij. Tua moribus aetas
Mentitur senium, & pleno spectata theatro
Vita fluit, vulgique legit suffragia virtus.
Praecipit ancipites rerum Prudentia casus,
Fortunam ratione domans, & provida sorti
Nil debere cupit. dictat consulta magister
Vsus, & antiqui repetens moderamina secli
Consilijs ordiris opus. Clarissima lux est
Virtutum sub rege novo; nec publica recti
Cura latet, multum teneru sibi spondet ab annis
Vox populi, & oruni praesagua synut ab ostro.
Nec tibi iussa placent, madataque dura regentum,
Quae reges fecisse piget. dum legibus orbis
Exigis obsequium, factis constantibus anteis,
Quòque vocas, rex ipse praeis: nec cuncta licere,
Quae possent libuisse, putas: veniamque nefando
Praetexus sceleri, aut peccans impunè tribunal.
Ius populi commune tibi est: devincit honestas
Vna Ducem civesque tuos: discrimina solum
Maiestas, sceptrumque facit. sic iussa capessunt,
Quos gaudes fecisse bonos: dominumque verentur,
Sed recti sibi lege parem. Quà regibus itur,
Ire times: fasque ese putas, ea posse potentes,
Quae voluisse nefas. Socium te destinat astris
Diva Themis; cunctasque rotans velata per urbes
Lumina, saevi expers odij bladique favoris,
Vltores scelerum districtos porrigit enses,
Librantesque manus. metuit regale vacillans
Caussa forum; preciumque refert, & mitia pressus
Sentit rostra cliens. Tuque ô mansueta Deorum
Progenies, rigidae damnans suffragia legis,
| |
| |
Quae deforme chaos, permixtaque foedera prudens
Distinxti, & placido donasti sidera vultu,
Alternasque neces, & mutua praelia rerum
Digeris, o vasti rectrix clarissima mundi,
AEternique Iovis soboles, Clementia, iusto
Quae distare cupis, violentaque iura moraris,
Hoc miseris sub Rege faves, tranquillaque moestis
Acceleras responsa reis. non ille rigori
Assentit Torquate tuo; lumenque severo
Exposcat perijsse patri. sat longa furori
Dat spatia, ingentesque moras, ne regna ministres
Impetus, aut calidis vilescat regia iussis.
Non avidum poenae, aut diri vindicta cruoris
Accendit praeceps animum; non vilibus acer
Succenset vitijs; aut magnis frena relaxat
Gratia criminibus. formidat Principis iram,
Quisquis amat, materq, metus reverentia sceptri est,
Nec simulatus amor. debellat dextra superbos.
Subiectis facilis. Sic cum sua murmura produnt,
Et pavidas terrent irata tonitrua gentes,
Obstantes feriunt scopulos, Cyclopea nutant
Saxa, ruunt durae celsis de montibus orni,
Parcitur arbustis, pronoque papavera collo
Tuta latent, magnique exorant arma Tonantis.
Stat iurata fides, sua nec promissa refringit,
Nec differre cupit: totâ dolus exulat aulâ,
Fictaque simplicitas, & quae scelerata futuris
Imperijs inhiat rabies, nec iura moratur,
Dum regnum sibi fraude paret. quae spretor Olympi
Dux Libyae, sacras toties periurus ad aras,
Suppeditat consulta, fugit. nec signa triumphans
| |
| |
Inferat in patrios tecum Romane penates,
Intentetque truces ingulis civilibus enses
Perfidus, augustoque Deos postponat honori.
Non animo dispar vultus, non dissona fronti
Pectora: blanda gravi residet sermone venustas:
Nec personatis inservit mobile scenis
Ingenium. graditur gressu veneranda modesto
Celsa potestatis species, & splendida fulget
Stipantes inter Proceres. velut aethere in alto
Nocturnos rutilans praecedit Lucifer ignes,
Astrorumque choros: hunc circumfusa sequuntur
Sidera, & à tanto lumen sibi lumine spondent.
Anget cura vigil census, at mascula foedam
Castrat avaritiam: non mentem effaeminat aurum,
Quae dat iura viris. O quantum iudice tali
Doctrinae succrescet honos; ô quanta Camaenis
Otia, quae steriles iterum revirescere lauros,
Parnasso plaudente, dabunt. En clausa sororum
Antra patent, lentumque invitant praemia Phoebum,
Et pigra se tollit humo mens enthea vatum.
Non fera praeclaris paupertas incubat ultrà
Ingenijs, foedoque iacet sub pondere virtus
Obruta. Tu Batavum Princeps auguste poëtam
In laudes facis ire tuas, stimulumque furori
Subdis, & externo indulges tua nomina Belgae.
Nec regni spatia ampla tui, nec semina belli
Prima canam. coepti decurrat carminis ardo
Imperij momenta tui, librataque magnis
Consilijs praecepta ducum. Nam maxima quamvis
Expendas arcana prior, tamen aequa monenti
Auscultas, fidique probas consulta Senatus.
| |
| |
Ille gravis senio, & sceptrorum fata revolvens
Regni libratonus, regisque negotia secum
Dividit: ille leves caecae Rhamnusidis iras
Negligit, ingentes superat: iam classica paci,
Iam pacem praefert lituis. Sic flectis habenas,
Sic fati modus in sceptro est. Si numina spernat
Impietas, & sacra Deûm, tu vindice poenâ
Exigis officium: si credulus occupet error
Incautum, meliora doces. non succubat armis,
Aut rigidis mens recta minis, sed vera monenti
Submittit sua sensa fides. Ignobile si te
Vulgus amet, crescis modicè popularibus auris;
Si queritur, sprevisse tuum est. Si bella coactus
Aggrederis, mogis illa times. tutissima res est,
Bellorum metuisse vices: si debita miles
AEra petat, leni recreas aeraria censu,
Nec sordes erectus amas. non pagina fisci
Iniustas tibi scribit opes, aut sanguine gaudet.
Supplicijsque frui, miseri vel funeris optat
Exuvias servare sibi; generosa putantur,
Quae dat lucra favor, nec rex vectigal amabis,
Quod plebs moesta dabit. tecum communia Princeps
Gaudia, communes gemitus & commoda sentit.
Quae capitis fortuna, sua est; surgitque caditque
Cum rectore suo, atque unâ se sorte tuetur.
Nulla tibi iratae rabiem Lucretia dextrae
Imputat, aut castae dissolvit vincula zonae
Virgo dolens, nunquam sceleri vis praebuit ansam,
Acrisiusque tuo Danäen semovit ab auro,
Regalesque preces timuit: te vindice servat
Iura thorus, thalamusque fidem. nonaria nunquam
| |
| |
Inclyta fallaci subijt palatia gressu,
Aut solium sinus abscondit: non purpura fuco,
Non Veneti innuptae fasces, non mitra puellis,
Aut emptis grandes trabeae cessere capillis.
Salve magna Patris soboles, venerabile sceptris
Exemplar, Tyrio numen sub murice fulgens,
Illustris pietatis apex; cui pectore in uno
Omnia nascentis regalia dona tiarae,
Virtutumque choros coelestûm cura recondit.
Scande triumphales, Rex augustissime, currus,
Purpureamque apta chlamydem, praereptaque fratri
Fato sceptra cape, & sacrâ sublime coronâ
Cinge caput; celsam gemmis abscondat Hydaspes
Caesariem, rutilent virides in fronte smaragdi,
Et ditis spolia Oceani, baccaeque nitentes
Intextum radijs vincant fulgentibus aurum.
Vndique concurrunt populi, fervensque viator
Ad Tamesin molitur iter, fremituque secundo
Colligit ipsa suas animosa Britannia voces,
Iamque timet privata loqui. conspersa videres
Strata viris, pulchras alto de culmine passim
Despectare nurus, intentaque matribus ora,
Membraque Erythraeos inter speciosa lapillos.
Colligit aequaevos aliquis sibi Principis annos,
Et confert iuvenile decus, pudibundaque virgo,
Quem veneratur, amat; spernunt exacta loquaces
Secla senes, facilesque colos & pensa sororum
Hunc gaudent nevisse diem, quo prisca Stuarti
Progenies magno decernit frena nepoti,
Tergeminamque uno claudit sub numine gentem.
Exeat hic mundi populis illustrior annus,
| |
| |
Quem regum celebrant thalami, sacraeque tiarae,
Et regni commendat honos. Vix lilia claris
Miscuerat Cytherea rosis, flammisque Tuaedae,
Et peregrè Paphijs exarsit Sequana tedis:
Succedunt Veneri trabeae, discussaque fasces
Flammea nobilitant, dominasque augusta secures
Arripit, & patrio maiestas commodat orbi.
Plausibus accedunt Superi, radiansque corusco
Lumine Phoebaeo iam cum splendore nitorem
Confundit diadema suum. lux clarior astris
Emicat, & totum nebulis absolvit Olympum
Hoc saltem Natura die: dum sceptra parantur,
Cuncta nitent, maestisque carens iam nubibus aër
Adversos monstrat Rutupino è littore Flandros.
AEolij ponunt fremitus & murmura fratres,
Nec Boreas pro more furit: pacata quiescunt
AEquora nec parvas Aquilonia flabra flagellant
Hebridas, aut timidae latus implacabile Thules.
At Thetys toto passim circumflua regno
Caeruleum Tritona vocat, vocat ille natantes
Naiadas, & medijs grandaevum Nerea poscens
Orcadibus, tremulis mulcet vada caerula caudis,
Rectori gratata suo. Plus sidera spondent,
Et cunctis, Auguste, tibi iam mensibus aether
Annuet, & quamvis obliquo tramite currat,
Dextra tamen facilis promittit Signifer astra.
Inchoat aethereos Aries fulgentior ignes,
Imperij fax prima tui, Phryxaeaque purgans
Vellera, dum paribus motum discriminat horis,
Vult omnes parere tibi. cum surgit ab Ortu,
Te Tauri frons laeta videt, dorsoque micantes
| |
| |
Pleiades arentes humectant nubibus agros,
Et moestis dant pocla satis. Cum Castore Pollux
Augurio meliore favent, & gaudia iuncti
Adgeminant ventura tibi. serventia Cancer
Brachia Phoebaea expandens cum lampade, regni
Expandit decora ampla tui; Solemque moratus,
Successus urgere tuos velocius ardet.
Leniet ipse suas Nemeae Leo torridus iras,
At bellis fomenta dabit, nec saevus anhelo
Eludet Cererem latrator Sirius aestu.
Mitius ingenium Themidi est, quae sedula custos
Iustitiae validis firmabit legibus urbes,
Et credet fraudasse nefas. haec lancibus aequis
Librabit cum iure diem, noctemque diebus
Exaequans, solo vitium distinguet honesto.
Scorpius innocuae littus vitabit Iernae,
Nullus viperea nocuit cui sibilus aurâ;
Non homines diris laedunt afflatibus hydri;
Laetaque tardigradus perreptat gramina buso:
Aut mala sublimi suspendit aranea tecto
Daedaleum subtilis opus. Tibi spicula Chiron,
Et pharetras arcusque parat, quibus occidat Astur,
Victaque Cantabricae submittant arma phalanges,
Et domitus mansuescat Iber. quae stella Decembres
Asperat, & reduci minitatur sidere, tali
Mitescet sub rege Caper; nec Aquarius undas,
Aut in te gelidos armabunt frigora Pisces.
Sic parent Convexa tibi, Superumque favori
Consociat se terra parens. Submittit habenas
Scotus ovans, gens clara armis; duramque subactâ
Pauperiem virtute domans, tua milite duro
| |
| |
Et nunquam timidis munit tentoria castris
Bellatrix geminas alto de vertice gentes,
Quas Boreae pars una truces, pars altera mites
Adspicit, ad tantae poscit spectacula pompae
Grampius, & patrij gaudens primordia regni
Commendat, priscumque decus. quique innatat undis
AEbudum populus, totum tibi mancipat aequor,
Pugnacesque manu; & quamvis saeva Trionum
Littora perpetuis damnet natura pruinis,
Dissolvunt tibi triste gelu, laxatque recessus
Vesta suos. veteres Pictus tibi devovet urbes,
Et famulas fert Tina rates, nec Cimbrica rursum
Sceptra petat. Sparsos generosa Britannia fasces
Colligit, atque uni gestit submittere regi.
Hic tibi lanigeras videas mutare bidentes
Vellera; & excelsas protendere brachia fagos.
Hîc stannum tibi vena vomit, pallensque metallum
Eruit, & terrae scrutatur viscera fossor,
Nec fallit, te rege, labor. Tibi Cambria messes
Foecunda tellure dabit, nec Saxonis ausa
Ore loqui, damnat peregrinae verba loquelae,
Inque tuos prisco plaudit sermone triumphos.
Turgida sed Tamesis vicinis ostrea ripis
Exspuit, & magnae velox allabitur urbi.
Scilicet hi pariter te Constantine penates,
Et Carolum genuere, Deos; haec regia mundo
Intulit Augustos, aequataque nomina coelo.
Vos quoque queis Scythicae praebent cunabula gentes,
Massagetaeque truces, animos victusque ferarum
Exuitis, Dominique favens adsuescis Iverna
Mitibus imperijs. illi donaria cervos
| |
| |
Mittis, & aërij coelestia munera mellis,
Insontis documenta cibi. tu reptile virus
Exuis, & toto proscribis toxica regno,
Ne nocuisse queas. Admittit frena tuorum
Occasus, fessusque tuis, Rex magne, sub undis
Occultat Sol prnus equos, quà Virginis ora
Excipit indigenas sub te rectore Britannos.
Te supplex Aurora colit, ditesque Moluccae,
Quò classes abiere tuae. sic clara per orbem
Fama volat, geminoque occurrit gloria Phoebo.
Gallia regali coniungens sceptra cubili
In tua concordes aptat praeconia voces.
Consentit Tamesi Ligeris, Sabrina Garumnae,
Invitatque Ararim, Picto gaudente, Tuaeda.
Accedit Rhodanus, Dominaeque superbus honore
Laetitiae dat signa suae; nec Sequana ripis
Contentus rapidis Londinum advolvitur undis.
Te consanguineo venerantur Balthica nexu
AEquora, magnanimusque Getes. tibi Cimbrica Thetys
Vota facit, repetensque tuae connubia matris,
Cognatasque faces, tecum communia tentat
Praelia, & ad placidum disponit castra Visurgim,
Caesareasque accîdit opes. Iam Rhenus & Albis
Exiliunt: nondum victi plausere Batavi,
Nassovijque duces, infractaque pectora, Belgae.
At genitor, tali qui successore Deorum
Alloquio, & superûm fruitur felicior aulâ,
Quam laetus suâ regna videt, quàm Celtica gaudet
Foedera firmari thalamis, spretosque hymenaeos
Displicuisse Iovi. Fortunatissime Regum,
Terrarum sublime caput, sublimior illis,
| |
| |
Immensi pater Oceani, Tithonia vive
Secula; nulla tuas violet fortuna tiaras,
Sera thorum Lachesis: succrescant regia mundo
Pignora; sceptriferos fundant palatia natos;
Borboniosque duces, bellatoresque Stuartos
Parturiat Regina tibi: Solatia Belgis
Suffice: magnanimae reddas erepta sorori
Imperia: Austriacis finem decerne triumphis:
Atque iterum extremas feriant tua fulmina Gades.
|
|