De slavenhaler. Tooneelen van Afrika's westkust en reis naar het land der Peuls

II.
Een doode, die niet betreurd wordt. - Eene schermutseling op papier.

De kruiser was dien morgen (het was in het laatst van September 1825) voor den mond van de Rio Pongo aangekomen, had zich daar terstond voor de rivier geposteerd en het anker uitgeworpen. De eerste officier, de heer Wells, door het plotseling overlijden van den commandant thans gezagvoerder geworden, had den kruistocht, die door den overledene slapjes, werd uitgevoerd, nu eens flink aangepakt en gemeend, die niet beter te kunnen aanvangen dan door de blokkade van de Rio Pongo, aan wier oevers de factory van den beruchten slavenhandelaar don Maria Mendoza de Vivès lag.

[p. 7]

Inderdaad mocht de slavenhandelaar het plotseling overlijden van den commandant der ‘Seabird’ wel met een rouwrand omlijst in zijn dagboek aanteekenen. Van hem toch had hij weinig of geen last gehad en de handel in zwart menschenvleesch had er niets door geleden. De overledene toch was een gemoedelijk man, die alles behalve geschikt was voor den werkkring waarin hij door het noodlot was geplaatst. Te weinig zeeman om de zee en zijn schip lief te hebben had hij gedurende zijnen kruistocht langs Afrika's westkust meer die koloniën bezocht, waar hem aan den wal een gul onthaal wachtte, dan die, waar de handel in menschen op hemeltergende wijze gedreven werd. Dagen, ja weken lang lag het vaartuig voor anker tot groote ontevredenheid van de bemanning en van den eersten officier in het bizonder. Gelukkig voor de arme schepsels, die op alle punten van de kust, maar inzonderheid aan de Rio Pongo bij honderden werden ingescheept, had de vreedzame commandant, door eene der in die streken heerschende ziekten aangetast, het tijdelijke binnen 24 uren met het eeuwige verwisseld, een voorval dat, hoe treurig ook voor den persoon in kwestie, de bemanning van de ‘Seabird’ met geen geringe vreugde vervulde, daar men zeer goed begreep, dat de heer Wells den boel heel anders zou aanpakken.

Zoodra dan ook het lijk van den commandant aan den grond van Sierra Leona onder bescherming van de Britsche vlag met alle statie was toevertrouwd, had de heer Wells zich voor geruimen tijd van proviand voorzien en het ruime sop gekozen.

De heer Maria Mendoza de Vivès had dan ook niet weinig zuinig op zijn neus gekeken, toen zijne bedienden hem op dien gedenkwaardigen morgen van den 27^sten September 1825 het bericht brachten, dat de kruiser de rivier had geblok-

[p. 8]

keerd. Van verbazing had hij zijn ontbijt onaangeroerd gelaten om zich met eigen oogen te overtuigen van de waarheid, de vreeslijke waarheid.

De slavenhandelaar begreep terstond dat er iets aan de hand moest zijn, dat er iets bizonders was gebeurd, en hij ontving daarvan spoedig de zekerheid, toen een aantal Krumen met hunne kano's naar het schip gegaan weldra met een brief van den commandant terugkwamen.

Zoodra de Vivès de onderteekening van dien brief zag, verbleekte hij. Toen las hij langzaam en bedaard het volgende:

Aan boord van Harer Majesteits brik ‘The seabird’.

Rio Pongo, 27 September 1825.

Mijnheer!

Ten gevolge van het overlijden van den heer Campbell tot commandant van Harer Majesteits brik ‘The seabird’ bevorderd, heb ik van mijne Regeering in last den slavenhandel in deze wateren zoo mogelijk geheel uit te roeien.

Daar ik volgens bekomen inlichtingen weet, dat gij in uwe nederzettingen op deze kust honderden negers in de barakoens hebt en gij slechts op de gelegenheid wacht om die te verzenden, heb ik mij voorgenomen dit met alle mij ten dienste staande middelen te beletten.

Ik geef u hiervan kennis onder mededeeling, dat deze blokkade, zoo ik geen nadere instructiën ontvang, ongeveer een half jaar zal duren en ik mijn post niet eer zal verlaten vòòr ik door een anderen kruiser zal zijn afgelost. Tevens voeg ik hierbij de waarschuwing, dat zoo een der aan u behoorende schepen, sloepen of andere vaartuigen op den onder mijne bevelen staanden bodem durft vuren en zij, die zich daaraan schuldig hebben gemaakt, mij niet ten spoedigste door u worden uitgeleverd, ik dusdanige handeling zal aanmerken als

[p. 9]

gelijkstaande met zeerooverij en mij in dat geval voldoening zal verschaffen door het vernielen van al uwe nederzettingen op deze kust.

Ik heb de eer te zijn:

Charles Wells,

Commandant van Harer Majesteits brik ‘The seabird’.

Aan den Heer Maria Mendoza de Vivès, te Rio Pongo.

Toen de Vivès dit schrijven had gelezen, bleef hij geruimen tijd met den brief in de hand zitten en dacht na.

Deze kennisgeving viel hem zoo onvoorbereid op het lijf, dat hij een poosje noodig had om van den schrik te bekomen. Van lieverlede echter keerde hij als het ware tot het leven terug en toen het ontbijt was gebruikt, stak hij eene heerlijke sigaar aan, zette zich onder de veranda op zijn gemak neer en glimlachte, terwijl hij behaaglijk den geurigen rook van zijne sigaar opsnoof.

Ja, dien officier kende hij inderdaad goed en het overlijden van den commandant was hem een leelijken streep door de rekening. Wells was er net de man naar om zijne geheele factory ten gronde te richten. Die brief was kras, niets minder dan eene oorlogsverklaring in optima forma. Welnu, hij zou toonen, dat hg den Engelschman niet vreesde. Deze had hem terstond bij zijne komst eene verrassing bezorgd, en hij zou op zijne beurt den Engelschman eene verrassing bereiden.

- We zullen zien wie het spel winnen zal, zeide hij opstaande.

Hij begaf zich naar buiten en gelastte zijnen boekhouder te

[p. 10]

zorgen, dat de slaven en de barakoens er binnen een uur eens recht proper moesten uitzien en dat den slaven dien dag vleesch moest geschaft worden.

Toen schreef de Vivès het volgende antwoord op den brief van den commandant der ‘Seabird’:

Rio Pongo, 27 September 1825.

WelEdelGestrenge Heer!

In antwoord op uwe geëerde missive van heden heb ik de eer U te berichten, dat het mij niet anders dan leed kan doen bij een zoo actief officier van Harer Majesteits Marine met eene zwarte kool te staan aangeteekend.

Over het wettige of onwettige van mijn bedrijf zal ik niet redetwisten, evenmin over de nietigheid van de door U beraamde maatregelen. Daar het echter schijnt, dat men mij bij U belasterd heeft ten opzichte van de behandeling, welke de negers in mijne etablissementen ondervinden, noodig ik U beleefd uit U van het tegendeel te komen overtuigen door eene inspectie van mijne factory en barakoens alhier, op welken dag en welk uur U dat mocht verkiezen.

Ten slotte verzoek ik U de verzekering te willen aannemen, dat ik het op hoogen prijs stel bij U goed aangeschreven te staan, en dat, zoolang de onder uwe bevelen staande bodem zich alhier mocht bevinden, U steeds over mij kan beschikken en ik het mij eene eer en genoegen zal rekenen U van dienst te kunnen zijn.

Ik heb de eer te zijn:

UWelEdelGestrenges onderdanige dienaar, Maria Mendoza de Vivès.

Aan den WelEdelGestrengen Heer Charles Wells, Commandant van H^r. M^s. kruiser ‘The seabird‘.

[p. 11]

De slavenhandelaar verzegelde dit briefje glimlachend en een oogenblik later was een Krumen er mede opweg naar den kruiser.

Een poosje later kon men den heer de Vivès glimlachend in druk gesprek zien met zijnen kok en zijnen boekhouder, die weldra om het zeerst lachend ieder aan den arbeid gingen.