De commandant van de negerjagers. Historisch verhaal van de krijgstochten tegen de boschnegers in Suriname, 1772-1778

[p. 106]

XVIII.

In niet erg opgewekte stemming trok men verder. Bij al de ellende van den afgeloopen nacht, kwam nog de vrees voor eene onverwachte ontmoeting met de Boschnegers. Dit toch zou op dat oogenblik de noodlottigste gevolgen gehad hebben, daar niemand een schot zou hebben kunnen lossen, want alle geweren en patronen waren nat en misschien zouden slechts de negerjagers, die de sloten van hunne geweren met een stuk boombast bedekt hadden, van hunne snaphanen gebruik hebben kunnen maken.

Intusschen, de regen hield nog niet op en dien geheelen dag niet. Onder de kolonne van majoor Ruighcop, waarbij Driessen was ingedeeld, kwamen hoe langer hoe meer zieken. Het waren meest Europeanen van de nog pas kort geleden in de kolonie gekomen troepen, waarbij ook Mijland had behoord. Deze ongelukkigen, niet bestand tegen zoo'n moordend klimaat, konden zich spoedig niet meer op de been houden en gedurig werd het getal van hen, die in hun hangmat door slaven moesten worden gedragen, grooter. Ook de bevelhebber gevoelde spoedig de vreeselijke gevolgen er van.

De tweede nacht was gelijk aan den eerste, maar voor de zieken had dit nog ernstiger gevolgen, daar zij hoe

[p. 107]

langer hoe erger werden. Den volgenden dag was het weder beter en voor den middag kwam men gelukkig aan de post Jerusalem aan de Cormoetibo-kreek, waar de colonne van kolonel Fourgeoud reeds was aangekomen. Ook zijn troep zag er slecht uit. Velen lagen ziek in de in alle haast opgerichte hutten en slechts weinige mannen, waaronder de bevelhebber, konden hun dienst doen.

Mijland, die bij de colonne van kolonel Fourgeoud was, ontmoette hier tot zijn genoegen Driessen met zijne neger jagers weer.

- Zoo, je hebt het dus op de been gehouden? riep Driessen hem reeds van verre toe.

- Ja, maar dat is er ook naar, zeide Mijland; ik gevoel mij zoo afgemat en pijnlijk. Al mijne leden doen pijn en ik geloof, dat ik ook spoedig zal gaan liggen.

- Kom, kom, moed gehouden! zei Driessen, als je dezen veldtocht doorstaat, ben je voorgoed aan het klimaat gewend, hoor. Houd je dus goed. Weet je wat je moet doen, laat een hut voor je maken en laat dan vlak voor je hut een flink vuur aanleggen als je gaat slapen; ik wil wedden, dat je dan morgen beter bent.

De dag verliep iets beter dan de beide vorige. Tegen den avond plaste de regen wel weer neder, doch men had thans kleine hutten gebouwd, waarin men ten minste droog lag. Een paar negerjagers hadden het geluk gehad wilde kalkoenen te ontdekken. Op de lage takken van een dikken boom zaten een achttal van die vogels te slapen en het was hun gelukt ongemerkt nader te sluipen en er twee van dood te slaan. Zij boden er hun commandant één van aan en Driessen weigerde niet,

[p. 108]

maar liet terstond een lekker maal gereed maken, waarop hij Mij land noodigde. Er kon niets beters van gemaakt worden dan een soep, die Driessen met behulp van beschuit vrij smakelijk wist te maken.

Middelerwijl had hij in de hut een bed van droge bladeren laten gereed maken en daarop vond Mijland een tamelijk goed leger. Het vuur, vlak voor de open zijde van de hut, werd goed opgestookt en zoo sliep hij in onder de vaderlijke zorg van Driessen, die zelf bij het vuur voor in de hut bleef zitten.

Onze commandant bleef een geruimen tijd in gedachten verzonken zitten rooken bij het vuur, dat, wilde het niet uitgedoofd worden door de hevig neerplassende regens, gedurig moest worden opgestookt. Hij had thans eene gewichtige betrekking verkregen, maar nu scheen het wel alsof alles samenspande om zijn genot weer te vergallen. Die onophoudelijke, zware regens, die ziekten aankweekten, bedierven alles. Voor den vijand was dat juist een geschikt weertje, maar voor de arme soldaten, die in de bosschen moesten rondzwerven, zonder goed voedsel, zonder goede ligging en voldoende kleeding, was het een ellende, waarvan de gevolgen niet te overzien waren. En was er nu nog maar goed weer te verwachten, maar dat was het geval niet. Deze regens toch waren de voorboden van den ophanden regentijd en hoe het dan in de wouden was, daarvan wist hij bij ondervinding te spreken.

Ten slotte viel hij al mijmerend in slaap en ontwaakte eerst den volgenden morgen door het gewone leven, dat een ontwakende legerplaats eigen is.

Eenige dagen bleef men hier gekampeerd. De kolonel

[p. 109]

alleen maakte een tocht met een veertig man naar de vroeger verwoeste negersterkte Boecoe. Hij droeg het bevel over aan een der officieren, daar majoor Ruighcop doodziek neerlag, en van de achterblijvers in de legerplaats, ± 400 man, was mede de helft ziek. Men kan zich voorstellen, welk een indruk het maakte, toen den volgenden dag de majoor overleed. De zieken keken nog benauwder en gevoelden zich veel erger. De gezonden keken somber voor zich en berekenden bij zich zelf, wanneer het hun beurt zou zijn. Een dertigtal werd door den waarnemenden bevelhebber naar ‘'s Lands Welvaren,’ den vroeger beschreven ongezonden post, gezonden, om er, zooals hij het in zijn dagboek uitdrukt, t.e sterven. Zestig negers stuurde hij terug naar Paramaribo en zoo was alweer een vierde van de kleine legermacht buiten dienst gesteld.

Toen de kolonel zes dagen later terugkeerde, voerde hij twee gevangenen mede. Men had deze Boschnegers verrast op een oogenblik, dat zij bezig waren palmboomkool te snijden. Een was het ontkomen, en een ander had een schot in het dijbeen gekregen, waardoor dat deel verbrijzeld werd. Daar de ongelukkige niet kon loopen, had de kolonel hem handen en voeten bij elkaar doen binden en op die wijze aan een stok gehangen, welke door twee negers gedragen werd. De martelingen, die deze man had ondergaan op den tocht, kan men zich voorstellen. Hangend, met het hoofd naar de laagte en met eene open wond, die men niet de moeite had genomen te verbinden, vloeide zijn bloed onophoudelijk.

Toen men in het kamp aankwam, werd de neger in een tent op een tafel gelegd en door den dokter onder-

[p. 110]

zocht. Deze verklaarde met de grootste onverschilligheid en na hem al fluitend te hebben onderzocht en verbonden, dat hij er toch niet van op zou komen. Een medelijdend officier gaf hem wat water. Dankbaar en niet weinig verbaasd nam de neger het aan, dronk gretig en zeide: ‘Dank u, meester.’ Toen loosde hij een diepen zucjit en gaf den geest, zonder een oogenblik te hebben geklaagd.

De andere neger werd door den kolonel goed behandeld, ja zelfs onthaald. Hij hoopte namelijk van hem eenige gewenschte aanwijzingen te ontvangen omtrent de verblijfplaatsen zijner broeders. Deze neger zag er zeer slim uit. Men sloot hem wijselijk in een magazijn op, opdat hij niet zou kunnen ontvluchten.