De commandant van de negerjagers. Historisch verhaal van de krijgstochten tegen de boschnegers in Suriname, 1772-1778

[p. 84]

XIV.

Terwijl Cesar met een paar negers, die waren medegenomen als dragers, op de plaats waar men zich aanvankelijk tot rusten had gezet, achterbleven, met opdracht om daar te wachten en intusschen iets gereed te maken voor het maal, trok de commandant met zijne soldaten verder om nog een onderzoek in te stellen.

Het terrein veroorloofde dit nu beter dan vroeger en zoo drong men nog een aardig eind door.

Plotseling wierp Driessen, die de voorste was op een smal boschpad, zich snel in het dichte groen ter zijde van den weg en stelde zich, terwijl hij snel omkeek en de anderen toewenkte, achter een zwaren boom op.

De commandant, die terstond begreep dat Driessen eene ontdekking moest hebben gedaan, gaf zacht en snel bevel zich in het groen verdekt op te stellen en in een oogwenk was de geheele troep verdwenen.

- Wat hebt ge gezien? vroeg de commandant, die op handen en voeten naar Driessen gekropen was.

- Kijk hier langs den boom, commandant, recht voor ons uit, dan zult ge een dorp ontdekken.

De commandant deed dit en kon een uitroep van verbazing niet weerhouden.

Dáár voor hen zagen zij werkelijk de hutten van een

[p. 85]

negerdorp en toen zij het nauwkeuriger gadesloegen, bespeurden zij ook velden met groenten en vruchten.

Geen twijfel meer. Wat de commandant reeds lang had vermoed, was waar. Men stond voor een dorp der Boschnegers, en het kwam er nu maar op aan het te verkennen, teneinde te weten hoe groot de sterkte was. Want luitenant Cramer had slechts een twintig man bij zich en daarmede was niet heel veel te wagen. Hij splitste zijn troepje in drieën en terwijl hij zes man bij zich hield gaf hij Driessen en Mijland ieder zeven man mede. Zeer voorzichtig zou men het dorp zien te verkennen, maar op het eerste alarmsignaal zich vereenigen op de plaats waar men zich thans bevond. De grootste stilte werd bevolen en ieder gezegd geen schotte doen, dan in geval van nood. Toen slopen de drie afdeeltngen het hout in.

De afdeeling waarover Mijland het bevel gekregen had, kroop gedurende een kwartier voort. De tocht was zeer moeilijk, want om door zoo'n wildernis zich een weg te banen, zonder dat er een takje kraakt of een blad ritselt, kost veel overleg. Maar toen bevond Mijland's afdeeling zich aan een flink, stevig en hoog staketsel, dat rondom het geheele dorp scheen getrokken te zijn. Er zat niets anders op dan langs dat staketsel te gaan, teneinde te zien of er ook iets meer te ontdekken viel.

Eindelijk kwamen zij aan eéne opening, die hun vergunde het binnenste van de palissaden te overzien. En zij bespeurden drie tamelijk groote hutten, zooals de boschnegers die bouwden, benevens een vierde gebouwtje, dat door zijn vorm en inrichting een voorraadschuur of iets dergelijks scheen te zijn. Maar hoe zij ook keken,

[p. 86]

van de bewoners zagen zij geen spoor, en er was niets verder te ontdekken.

Geen instructie hebbende om er binnen te dringen, keerde Mijland met de zijnen naar het vereenigingspunt terug, waar zij Driessen reeds vonden. Eenige oogenblikken later verscheen ook de troep van den commandant.

Aller bevinding was zoowat gelijk. Men had zeker een dorp voor zich, waarvan de bevolking tijdelijk afwezig en misschien wel op een rooftocht was. Of er nog vrouwen en kinderen waren achtergebleven, wist niemand uit te maken, ofschoon de meesten dit niet geloofden.

De commandant besloot nu kort en goed om er binnen te dringen en volgens gewoonte en instructie het dorp te vernielen.

Zoo gezegd, zoo gedaan! Driessen had spoedig een ingang gevonden, die slechts versperd was en die spoedig was opgeruimd. Toen drongen, behalve enkele uitgezette posten, allen in het dorp door.

Geen schepsel kwam hun te gemoet; geen levend wezen werd ergens gezien. Een half wilde kleine hond vloog hun luid blaffend tegemoet, maar werd door een goed aangebrachte slag met de kolf van een geweer geveld. Er waren drie vrij groote woningen en een voorraadschuur. Overal waren de sporen van nog niet lang geleden plaats gehad hebbende maaltijden te vinden. Het was duidelijk, dat de Boschnegers op een strooptocht uit waren. Eindelijk vond men in de schuur, die men het laatst doorzocht, eene oude negerin en een kind. Beiden wilden ijlings wegloopen, maar eenige soldaten grepen hen en brachten hen voor den commandant.

[p. 87]

Het kind, een jongetje van een jaar of tien, was zeer wild en onwillig. Er zat niets anders op dan hem de handen te binden en aan een der soldaten op te dragen voor hem te zorgen. Ook met de oude negerin was niets aan te vangen. Zij wilde niet mededeelen hoe sterk deze nederzetting was, sinds hoelang zij bestond en waar de bewoners waren. Meermalen luisterde zij en keek steeds in een en dezelfde richting, zoodat de commandant ten slotte begon te begrijpen, dat zij misschien de spoedige terugkomst harer dorpsgenooten verwachtte.

Hij beval derhalve ook haar volgens instructie mede te nemen en ten spoedigste de woningen in brand te steken en de velden met groenten en vruchten zooveel mogelijk te verwoesten.

Weldra sloegen de vlammen uit de van takken en stroo gebouwde hutten en was ook op de moesvelden de vernieling in vollen gang.

- Is het toch niet barbaarsch, zeide Driessen tot Mijland, als men ziet hoe de eene mensch den andere onderdrukt en plaagt en pijnigt? Heeft God niet de vruchten en de groenten laten groeien voor iedereen, en hoe komt het dan toch, dat de eene zooveel meer heeft dan de andere? De blanken roofden met geweld deze negers uit Afrika en brachten hen tegen hun zin hierheen, om hen voor zich te laten werken en ze te behandelen als.... beesten. Nu is het dezen ongelukkigen gelukt hunnen wreeden meesters te ontvluchten, zij hebben met ontzaglijke moeite hier een dorp gebouwd, velden aangelegd en als zij nu straks tehuis komen, vinden zij alles verwoest. Een handvol blanken heeft, op bevel van hunne regeering handelend, van hunne afwezigheid ge-

[p. 88]

bruik gemaakt om alles te vernielen. Is het nu niet te begrijpen, dat die lui een ingekankerden haat aan ons krijgen? Stel u eens in hun plaats. Is het eigenlijk krijgsmanswerk wat wij nu doen? Zie dien kleinen neger eens en dat oude wijf. Zij knarsetanden en ballen de vuisten, dat de nagels in hun vleesch dringen. Dat kind groeit op als een gezworen vijand van ons, en als hij groot is doemen zulke tooneelen voor zijn geest op en verwekken slechts wraak, onleschbare wraakzucht in hem!

- 't Is waar, zei Mijland, maar nu nemen wij hem mede en hij zal goed worden opgevoed en zijne ouders en positie leeren vergeten.

- Goed opgevoed? Driessen lachte schamper. Hoe komt ge op zoo'n idee? Die jongen wordt verkocht, tenzij de een of andere planter zijn eigendomsrecht op hem kan bewijzen. Slaaf wordt hij weder zoo goed als do rest!

Mijland wilde antwoorden, maar het signaal tot vertrek werd gegeven. Het vernielingswerk was voltooid; de woningen waren nog slechts rookende aschhoopen en de te velde staande oogst was vernield. Dat was het kenmerk, dat hier beschaafde lieden in de wildernis waren geweest!!

[p. 89]

Weldra sloegen de vlammen uit de van takken en stroo gebouwde hutten en was ook op de moesvelden de vernieling in vollen gang. (Blz. 87.)