Verklarend woordenboek der wetenschappelijke namen van de in Nederland en Nederlandsch-Indië in het wild groeiende en in tuinen en parken gekweekte varens en hoogere planten

Q.

quadragonus       quadragónus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; Gr. gônĭa, hoek: vierhoekig, vierkant. – Deze samenkoppeling van Lat. en Gr. is niet fraai; beter zijn quadrangulāris en tetragōnus.

quadrangula       quadrángula, – zie quadrangŭlus.

quadrangularis / quadrangulatus / quadrangulus       quadrangulāris (-is, -e) / quadrangulátus (-a, -um) / quadrángulus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen) vier; angŭlus, hoek: vierhoekig.

quadrans       quadrans, – van Lat. quadrāre, passen: passend, ergens in of op passend. Bij Bulbophyllum – J. J. S. [J. J. Smith] past de voet der stempelzuil in een uitholling der lip.

quadrasianus       quadrasiánus (-a, -um) (Rhododendron – Vidal [Sebastian Vidal y Soler]), – genoemd naar José Florencio Quadras (zie quadrasĭi).

quadrasii       quadrásii, – 2e nv. van Quadrasĭus, Latinizeering van Quadras: van Quadras, gevonden door Quadras, genoemd naar Quadras. – Selaginella – Hier. [G. Hieronymus] is genoemd naar José Florencio Quadras, in het begin der twintigste eeuw houtvester op de Philippijnen, verzamelaar op groote schaal van weekdieren. Bij Manila verzamelde hij ook planten, waaronder de naar hem genoemde.

quadratus       quadrátus (-a, -um), – van Lat. quadrāre [van quadrus, vierkant (bnw.)], vierkant maken: vierkant gemaakt, vierkant, vierhoekig.

quadrialatus       quadrialátus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; ala, vleugel: viervleugelig.

quadriauritus       quadriaurítus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; auris, oor: vieroorig.

quadribrachiatus       quadribrachiátus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; brachĭum, (onder)arm: vierarmig.

quadribracteatus       quadribracteatus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; bractěa, schutblad: met vier schutbladen.

quadribullatus       quadribullátus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; bulla, bobbel: vierbobbelig.

quadribullifer / quadribulliferus       quadribúllifer (quadribullífera, quadribullíferum) / quadribúlliferus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen) vier; bulla, bobbel; ferre, dragen: vierbobbelig.

quadricaudatus       quadricaudátus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; cauda, staart: vierstaartig.

quadrichaete / quadrichaetis       quadricháéte / quadricháétis (-is, -e), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; Gr. chaitê, borstel: met vier borstels. – Deze samenkoppeling van Lat. en Gr. is niet fraai; beter zijn quadrisētus en tetrachaetis.

[p. 478]

quadricolor       quadricolor, – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; color, kleur: vierkleurig.

quadricornutus       quadricornútus (-a. -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; cornu, hoorn: vierhoornig.

quadridens / quadridentatus       quádridens / quadridentátus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; dens (dentis), tand: viertandig.

quadrifalciculatus       quadrifalciculátus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; falcicŭla [verkleinw. van falx (falcis), sikkel], kleine sikkel: met vier kleine sikkelvormige organen.

quadrifarius       quadrifárius (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen),vier; fari, spreken: naar vier zijden sprekend, dwz. naar vier zijden gekeerd, vierrijig. Vgl. bifarĭus.

quadrifer / quariferus       quádrifer (quadrífera, quadríferum) / quadríferus (-a, -um), – van Lat. quadrum, vierkant; ferre dragen: een vierkant dragend.

quadrifidus       quadrífidus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; findĭre (stam fĭd), splijten: vierspletig, vierdeelig.

quadriflorus       quadriflórus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; flos (flóris), bloem: vierbloemig; met vier bloemen bijeen.

quadrifolia       quadrifólia, – zie quadrifolĭus.

quadrifoliatus / quadrifolius       quadrifoliátus / quadrifólius (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; folĭum, blad: vierbladig; met vier bladeren of blaadjes (bijeen).

quadriglandulosus       quadriglandulósus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; glandŭla, klier: met vier klieren.

quadriglumatus       quadriglumátus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; gluma, kafje: met vier kafjes.

quadrijugus       quadríjugus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; jŭgum, juk: vierjukkig.

quadrilateralis       quadrilaterális (-is, -e), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; latus (latěris), zijde: vierzijdig.

quadriloba       quadríloba, – zie quadrilŏbus.

quadrilobatus / quadrilobus       quadrilobátus / quadrílobus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; lŏbus, lob: vierlobbig.

quadrilocularis       quadriloculáris (-is, -e), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; locŭlus (verkleinw. van locus, plaats), vakje, (als bot. term) hokje: vierhokkig.

quadrinerve       quadrinérve, – zie quadrinervis.

quadrinervia       quadrinérvia, – zie quadrinervĭus.

quadrinervis / quadrinervius       quadrinérvis (-is, -e) / quadrinérvius (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; nervus, nerf: viernervig.

quadriparus       quadríparus       (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; părěre, baren: viermaal barend, dwz. vier bloemen, vier bloeiwijzen, vier (schijn)aren enz. dragend.

quadripetalus       quadripétalus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; Nieuwlat. pelălum; kroonblad: met vier kroonbladen.

quadripinna       quadripínna – zie quadripinnus.

quadripinnatus       quadripinnátus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; pinna, vin (onderdeel van een gevind blad): 1. viervoudig gevind. 2. met vier paar vinnen. In deze beteekenis verdient quadrijŭgus (zie aldaar) de voorkeur.

quadripinnus       quadripínnus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; pinna, vin (onderdeel van een gevind blad): met vier (paar) vinnen. Beter is het woord quadrijŭgus (zie aldaar).

quadriquetrus / quadriquetrus       quadríquetrus / quadriquétrus (-a, -um), – monsterwoord, samengesteld uit Lat. quadri (in samenstellingen), vier, en de beide laatste lettergrepen van Lat. triquětrus of triquētrus (zie aldaar). Bedoeld wordt: vierhoekig. Vgl. tetraquětrus (tetraquētrus), een dergelijk monsterwoord. – De goede woorden zijn quadrangulāris en tetragōnus.

quadriradiatus       quadriradiátus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; radĭus, straal: vierstralig, met vier straalbloemen.

quadrispinosus       quadrispinósus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; spina, doorn, stekel: vierdoornig, vierstekelig.

quadrisubulatus       quadrisubulátus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; subŭla, priem: met vier priemvormige organen.

quadrisulcatus       quadrisulcátus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; sulcus, vore: viervorig.

quadrivalvis       quadriválvis (-is, -e), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; valva, (als bot. term) klep: vierkleppig.

quadrivena       quadrivéna, – zie quadrivēnus.

quadrivenulosus       quadrivenulósus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; venŭla, (verkleinw. van vena, ader), adertje: met vier adertjes.

quadrivenus       quadrivénus (-a, -um), – van Lat. quadri (in samenstellingen), vier; vēna, ader: vieraderig.

quamash       quamash, – in het W. van N.-Amerika gebruikelijke Indiaansche plantennaam.

Quamoclit       Quámoclit Moench [K. Moench], – Afleiding en beteekenis niet bekend. Gemeenlijk wordt het woord afgeleid van Gr. kuămos, boon; klinein, buigen, doen leunen, doen hellen, doch er is niets aan deze windende plant, dat aan een boon doet denken. Waarschijnlijker dunkt het mij, dat het woord de verbastering is van een of anderen volksnaam. Vgl. kámalata, Sanskr. naam van Quămoclit pinnāta Bojer [W. Bojer, conservator museum op Mauritius].

quaquaversus       quaquavérsus (-a, -um), – van Lat. quaqua, naar alle zijden; versus (van vertěre, wenden, keeren), gewend, gekeerd: naar alle zijden gewend (gekeerd).

quarta       quarta, – zie quartus.

quartinianus       quartiniánus (-a, -um) (Arthraxon hispĭdus Makino [Tomitaro Makino, lector universiteit te Tokyo] var. – Hack. [E. Hackel]), – genoemd naar R. Quartin-Dillon (? – 1840, in Abyssinië), civiel arts, die in opdracht van het Museum voor Natuurlijke Historie te Parijs van 1839 af deel nam aan een door den luitenant-ter-zee Ch. Théophile Lefebvre geleide expeditie in Abyssinië, waar hij een rijke verzameling planten bijeenbracht en door onvoorzichtigheid zware malaria opliep, waaraan hij bezweek. Zijn werk werd voortgezet door zijn collega Petit, die in 1843 bij het overzwemmen van den Nijl door een krokodil werd verslonden, daarna door Lefebvre. – Het totaal aantal der verzamelde planten bedroeg ongeveer 1500.

quartus       quartus (-a, -um), – (Lat.) vierde, de vierde (soort van het gesl.).

Quassia       Quássia L. [C. Linnaeus], – genoemd naar den neger Quassi, slaaf der schoonmoeder van C. G. Dalberg (zie Dalbergĭa) in Suriname. Hem was bekend, dat het wortelhout der plant een “schier onfeilbaar middel” was tegen de in Suriname heerschende, kwaadaardige koortsen en hij deelde dit aan Dalberg mede. Deze stelde er Linnaeus (zie Linnaea) van in kennis, die voor het nieuwe middel ijverig propaganda maakte in Zweden.

quaternifolius       quaternifólius (-a, -um), – van Lat. quaterni, vier aan vier; folĭum, blad: met vier aan vier bijeengeplaatste bladeren of blaadjes.

quercifolius       quercifólius (-a, -um), – van Lat. querceus, eik; folium, blad: met bladeren als die van een (Noordeuropeeschen) eik.

quercinus       quercínus (-a, -um), – van Lat. quercus, eik: eikachtig. De gelijkenis wordt soms zeer ver gezocht; zij bestaat wel eens alleen in de kleur der droge bladeren.

[p. 479]

quercioides / quercoides       quercioídes / quercioídes, – van Lat. quercus, eik; īdes (Gr. eidês), uitgang, welke gelijkenis uitdrukt: eikachtig.

Quercus       Quercus L. [C. Linnaeus], – (Lat.) eik.

Quesnelia       Quesnélia Gaud. [Ch. Gaudichaud-Beaupré], Gaudichaud (zie gaudichaudi), de auteur van het gesl. (1844-52), deelt niet mede, naar wien hij het genoemd heeft.

Queteletia       Quetelétia Bl. [C. L. Blume], – genoemd naar L. A. J. Quételet (1796, Gent; 1874, Brussel), mathematicus-physicus-meteoroloog-astronoom-statisticus, van 1814-19 professor te Gent, daarna te Brussel, schrijver van vele wetensch. publicaties, ontdekker (1871) der naar hem genoemde wet (de verdeeling der varianten over een variantekromme is dusdanig, dat de middelwaarde het grootste aantal individuen telt en dat de afwijkingen naar de plus- en minuszijden zeldzamer worden in verhouding tot de grootte der afwijking).

quihoui       quihóui, – 2e nv. van Quihoŭus, Latinizeering van Quihou: van Quihou, genoemd naar Quihou. – Ligustrum – Carr. [E. A. Carrière] werd in 1869 genoemd naar Quihou, tuinman van den Jardin d’Acclimatation te Parijs. Overigens is mij van hem niets bekend.

Quilamum       Quilámum Blanco [M. Blanco], – Latinizeering van den Philipp. plantennaam kilamo.

quilioi       quilíoi, – 2e nv. van Quiliŏus, Latinizeering van Du Quilio: van Du Quilio, genoemd naar Du Quilio. – Phyllostăchys – A. et C. Rivière [Auguste Rivière, hoofdtuinman Jardin de Luxembourg te Parijs en Charles Rivière] is genoemd naar A. L. M. le Couriault du Quilio (1815, Quimper, Dépt. Finistère, Frankrijk; 1877, ?), in 1831 in dienst getreden bij de Fr. marine, in 1870 bevorderd tot schout-bij-nacht (contre-amiral), in 1877 opgenomen in de 2de sectie van het kader. – De naar hem genoemde plant had hij in 1866 – toen capitaine de vaisseau (kolonelsrang), – uit Japan geïmporteerd.

Quinaria       Quinária Lour. [J. Loureiro] (Rutacěae), – van Lat. quinarĭus (van quini, vijf aan vijf), vijftallig. Plant met vijftallige bloemen.

Quinaria       Quinária Rafin. [C. S. Rafinesque-Schmaltz] (Vitacěae), – van Lat. quinarius (van quini, vijf aan vijf), vijftallig. De naam zinspeelt op de vijftallige bladeren.

quinarius       quinárius (-a, -um), – van Lat. quini, vijf aan vijf: vijftallig.

quinatus       quinátus (-a, -um), – van Lat. quini, vijf aan vijf: vijftallig samengesteld; in vijftallige kransen.

quinoa       quinóa – Chil. volksnaam van Chenopodĭum – Willd. [Κ. L. Willdenow].

quinosaura       quinosáúra, – foutief voor quiscosaura.

quinquangularis / quinquangulatus / quinqueangularis / quinqueángulatus       quinquanguláris (-is, -e) / quinquangulátus (-a, -um) / quinqueanguláris (-is, -e) / quinqueangulátus (-a, -um), – van Lat. quinque, vijf; angŭlus, hoek: vijfhoekig.

quinquecallosus       quinquecallósus (-a, -um), – van Lat. quinque, vijf; callus of callum, knobbel: vijfknobbelig.

quinquecaudatus       quinquecaudátus (-a, -um), – van Lat. quinque, vijf; cauda, staart: vijfstaartig.

quinquecostatus       quinquecostátus (-a, -um), – van Lat. quinque, vijf; costa, ribbe, nerf: vijfribbig; vijfnervig.

quinquedentatus       quinquedentátus (-a, -um), – van Lat. quinque, vijf; dens (dentis), tand: vijftandig.

quinquefidus       quinquéfidus (-a, -um), – van Lat. quinque, vijf; finděre (stam fĭd), splijten: vijfspletig, vijfdeelig.

quinqueflorus       quinqueflórus (-a, -um), – van Lat. quinque, vijf; flos (flŏris), bloem: vijfbloemig.

quinquefolia       quinquefólia, – zie quinquefolĭus.

quinquefoliatus       quinquefoliátus (-a, -um), – van Lat. quinque, vijf; folĭum, blad: met vijf bladeren of blaadjes, vijfbladig, met vijf bladeren of blaadjes bijeen.

quinquefoliolatus       quinquefoliolátus (-a, -um), – van Lat. quinque, vijf; foliŏlum (verkleinw. van folĭum, blad), blaadje (onderdeel van een samengesteld blad): met vijf blaadjes.

quinquefolius       quinquefólius (-a, -um), – van Lat. quinque, vijf; folĭum, blad: met vijf bladeren of blaadjes, vijfbladig, met vijf bladeren of blaadjes bijeen.

quinquefurcatus       quinquefurcátus (-a, -um), – van Lat. quinque, vijf; furcātus, gevorkt: vijfmaal gevorkt.

quinquegonus       quinquegónus (-a, -um), – van Lat. quinque, vijf; Gr. gônĭa, hoek: vijfhoekig. – Deze samenkoppeling van Lat. en Gr. is niet fraai: quinquangulāris, quinquangulātus en pentagōnus zijn beter.

quinquejugus       quinquéjugus (-a, -um), – van Lat. quinque, vijf; jŭgum, juk: vijfjukkig. quinqueloba       quinquéloba, – zie quinquelŏbus.

quinquelobatus       quinquelobátus (-a, -um), – van Lat. quinque, vijf; lŏbus, lob: vijflobbig.

quinquelobulatus       quinquelobulátus (-a, -um), – van Lat. quinque, vijf; lobŭlus (verkleinw. van lobus, lob), lobje: met vijf lobjes.

quinquelobum       quinquélobum, – zie quinquelŭbus.

Quinquelobus       Quinquélobus Benj. [L. Benjamin], – van Lat. quinque, vijf; lŏbus, lob. Plant met 5-lobbige bloemkroon.

quinquelobus       quinquélobus (-a, -um), -van Lat. quinque, vijf; lŏbus, lob: vijflobbig.

quinquelocularis       quinqueloculáris (-is -e), – van Lat. quinque, vijf; locŭlus (verkleinw. van locus, plaats), vakje, (als bot. term) hokje: vijfhokkig.

quinquenerva       quinquenérva, – zie quinquenervus.

quinquenerve       quinquenérve, – zie quinquenervis.

quinquenervia       quinquenérvia, – zie quinquenervĭus.

quinquenervis / quinquenervius / quinquenervus       quinquenérvis (-is, -e) / quinquenérvius (-a, -um) / quinquenérvus (-a, -um), – van Lat. quinque, vijf; nervus, nerf: vijfnervig.

quinquenotatus / quinquenotatus (-a, -um), – van Lat. quinque, vijf; nota, teeken, kenteeken, merk: met vijf merken, vijf vlekken, bv.

quinquestylis       quinquéstylis (-is, -e), – van Lat. quinque, vijf; stўlus, stijl: vijfstijlig.

quinquevalvatus       quinquevalvátus (-a, -um), – van Lat. quinque, vijf; valva, (als bot. term) klep: vijfkleppig.

quinquevenosus       quinquevenósus (-a, -um), – van Lat. quinque, vijf; vena, ader: vijfaderig.

quinquevulnerus       quinquevúlnerus (-a, – um), – van Lat. quinque, vijf; vulnus (vulněris), wonde: met vijf wonden, dwz. met vijf bloedroode (bloedige) vlekken.

Quintilia       Quintília Endl. [St. L. Endlicher], – van Lat. quintus, vijfde. De kelk is vijfhoekig, de kroon vijflobbig.

Quintinia       Quintínia A. DC. [A. L. P. P. de Candolle], – genoemd naar J. de la Quintinie (1626, Chabannais, W. van Limoges; 1688, Versailles), rechtsgeleerde, verdienstelijk tuinbouwkundige, schrijver over vruchten- en groenteteelt. – Terzelfdertijd zinspeelt de naam op de 5-tallige (quintus = vijfde) bloemen der plant.

quintuplinerve       quintuplinérve, – zie quintuplinervis.

quintuplinervia       quintuplinérvia, – zie quintuplinervĭus.

quintuplinervis / quintuplinervius       quintuplinérvis (-is, -e) / quintuplinérvius (-a, -um), – van Nieuwlat. quintŭplus,vijfdubbel; nervus, nerf: vijfdubbelnervig, dwz. met vijf hoofdnerven, waarvan de beide rechtsche en de beide linksche even boven den voet der middennerf uit deze ontspruiten.

Quirosia       Quirósia Blanco [M. Blanco], – genoemd naar den Sp. zeevaarder P. F. de Quirós, die eerst als stuurman onder Mendaña (den ontdekker der Salomo-eilanden; zie salomoniensis) voer, na diens overlijden zelf als leider eener expeditie optrad en in 1606 de Nieuwe Hebriden en de Gezelschapseilanden ontdekte.

quiscosaurus       quiscosáúrus (-a, -um), – van Lat. quiescěre, rusten; aura, wind: op den wind rustend. De naam zinspeelt op den door den wind verbreiden geur der bloemen. – Korthals (zie Korthalsella) geeft bij de

[p. 480]

door hem Calpandrĭa quiscosaura genoemde, in de Soendalanden gevonden plant de volgende, niet zeer duidelijke uiteenzetting: “Daar de reuk het eenige opmerkelijke is, wat de inlanders aan deze boomen vonden, hebben zij hun den naam Drangdan angien gegeven, waardoor zij aan dezelve invloed op den wind toekennen.” – Drangdan angien, ten rechte Darangdan angin, zou men moeten vertalen met “windvijgeboom”; de plant gelijkt echter in het minst niet op een Ficus. Mogelijk heeft Korthals den naam verkeerd gehoord.

Quisqualis       Quisquális L. [C. Linnaeus], – van Lat. quis, wat voor een; quālis, hoe: hoedanig. De naam is oorspronkelijk een door Rumphĭus (Herbarium Amboinense V, 71, 72) gemaakte woordspeling met den Mal. naam der plant, oedáni: “Oedáni is een uytlandisch gewas …van zulke twyffelagtige en ongestadige gedaante, dat indien het zyn naam by eenige Duytsche” (d.i. Nederlandsche) “Natie gekreegen hadde, men zeggen zoude, het moeste Hoedanig, dat is Quis quālis genoemt zyn, in plaats van Oedáni; want zoo men ’t eerst voorkomende aanziet, gelykt ’t een regt overeynd staand boompje, ’t welk niet hoger dan 3 en 3 1/2 voeten werd, en daar van verders niet komt; een tyd lank daarna, ziet gy een langen en regten rank voortkomen, dewelke verder tot een touw” (d.i. liaan) “word. Hier ziet gy de bladeren enkeld en zonder ordre, daar met paaren en ryen eenigsints tegen malkanderen, op een andere plaats drie in een drie-angel. Hier zyn de ranken doornachtig, daar niet zoodat men niet vast kan zeggen Hoedanig hy eygentlyk zy … [De bloemen zijn] in de morgen-stonden wit, na de middag bleek-rood, des avonds rooze-rood, des anderen daags bloed-rood, zoodat deze bloem van drie of vierderley coleuren op een tyd aan dezen stok te zien is.”

“Ik heb dit gewas in ’t Latyn Quis qualis genoemd, als of ik hem na het Duytsche Hoedanig geformeerd hadde, en dat wegens zyne veele veranderingen en ongestadige gedaante.”

quitensis / quitoensis       quiténsis (-is, -e) / quitoénsis (-is, -e), – afkomstig van Quito (hoofdstad der republiek Ecuádor, in het W. van Z.-Amerika, even Z. van den equator) of daar het eerst gevonden.

quoyanus       quoyánus (-a, -um) (Acrostĭchum – Gaud. [Ch. Gaudichaud-Beaupré] = Campĭum – Copel. [E. B. Copeland]), – genoemd naar J. R. C. Quoy (1790, Maillé, Vendée, Frankrijk; 1869, Rochefort), chirurgijn bij de Fr. marine, die als natuuronderzoeker deelnam aan de door De Freycinet (zie Freycinetĭa) geleide expeditie der korvet L’Uranie en later van La Physicienne (1817-20) en aan de door Durmond d’Urville (zie durvillaei) geleide expeditie van L’Astrolabe (1826-29), beide naar den Stillen Oceaan. Op deze laatste expeditie verzamelde hij met Gaimard (zie gaimardiānus) planten, o.a. bij de baai van Dorè (zie doreensis) en in de Minahasa.