Hoe dat Den Dam gewonnen wert, ende die Sassensen, die verliesen veel scepen, ende hoe die Swarte Hoop Bolswert wan.
Dat XLII capitel.
In die maent van februario anno XV C ende XV, so wan die grave van Eemden het blochuys Dellessyl ende maecte dair een leger, ende noch een int nyewe cloester, ende belach alsoe Den Dam. Op dyeselve tijt maecte Janken Dowman met die West-Vriesen een leger tot Luynkercke om die van Franiken te benauwen. Diesgelijc wert een leger gemaect tot Mariengaert, om die van Lewerden te benauwen. Op den Witten Donredach quam Heer Vijt, Jacob Vernauwer ende Casper van Ulm als raden des hertogen van Sassen om den Swarten Hoop weder an te nemen ende Den Dam tontsetten; mer twas te laet, want opten selfden dach was Den Dam opgegeven ende wert geslecht. Joriaen Kaerlewits, overste in Den Dam, quam mit zijn knechten bi den Swarten Hoop. Jacob Vernauwer ende Casper van Ulm quamen den XXIII dach in april tot Dieveren in die Drent om Vrieslant tontsetten. Die grave van Swartsenburch, met II vaentgen knechten ende V M Vriesen waren in Scellincwerf om die Swarten Hoop te weren, ende sworen bi den anderen te leven ende te sterven, ende mitten Swarten Hoop te slaen; mer so geringe als si den Hoep sagen, togen si doir de moeren na Groeningen, ende niet sonder scade; want Tengnagel met sijn ruters hettich an se hing, ende doerstakender veel, ende bestonden te branden, dat nyet veel ghesien en was. Ende die gemaecte legers togen op. In die Vasten jaechden die Ghelderse Vriesen dye Sassenaers te Hoern an dye palen, dair si die nacht lagen. Tsander daechs, als die Sassenaers droncken waren, bereyden hem mitten Vriesen te slaen; van denwelken si worden verwonnen ende verloren al hoer scepen. Corts hierna, in die Cruysdaghen, hadden die Sassenaers weder vergadert XX scepen, van denwelken si der XII of verloren voer Staveren. Op die Meyenavont quam dye Swarte Hoep voer Bolswaert, met heer Goetscalc, Jong Vernawer ende Casper, ende eyschten die stat op vanwegen die hertoge van Sassen, ende elcx te bliven bi die sinen, dat si niet doen en wouden; mer wildent holden totten laetsten man. Waeromme men een storminge ordineerde. Mer recht eer die storm geordineert was, vielen die knechten daeran ende dier in waren ghingen lopen. So wonnen die knechten Bolswaert ende werden alle rijc. Jeronimus Snees was in dye meymaent als ammirael tot Enchusen, ende maecten veel oorlochscepen toe, om die zee te veyligen ende als die scepen opt zee waren om Jeronimus mit die betalinc in Vrieslant te geleyen om die knechten te betalen ende te lossen den brief ende toeseggen dat die Swarte Hoop tot Vrieslant hadde, so quamen die Ghelderse Vriesen van Worichum ende Staveren met hoer gansse macht, ende namen veel Sassense scepen. Ende Jeronimus Snees ontquam ternauwernoot mit het ghelt ende laken, wesende in de baerdse van Enchusen. Int lest van die meymaent toech die Swarte Hoop uut Bolswert ende verbranden die stat mit veel dorpen. Si voerden oec mede hoer opperste hooftluden gevenclic, ende seiden hem op dat si der knechten betalinge verachterden. Ende daer werden II ander overste hoeftluden geordineert van de knechten, als Michil van Orlingen ende Costen van Mil. Den eersten dach in junio wan die Swarte Hoep Worichum, ende togen tsander daechs daeruut ende stakent an brant, mit die dorpen ende kercken branden mede, dat jammerlic om sien was.