Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe dat die doerluchtige prince Phillips, aertshertoge van Oestenrijc, hertoge van Bourgondien, etcetera, nyeuwe ghecroont Coninc van Castillen, Leons ende Granaten, haestelicken oflivich worde.
Dat XXXVI capitel.

Die aertshertoge mit sijnder princesse in Spangen sijnde, heeft hi overal gereyst, daer hi van noots weghen wesen moste, ende heeft die plecken ghevisiteert ende ontfangen na der gewoenten ende costumen van den landen. Ende al wast dat coninc Fernant van Aragon sijn swager hem jaerlix presenteerde te geven die somme van vijf C M gouden ducaten, dat hi hier bliven soude ende niet in Spangen comen, so hadde die aertshertoge nochtans alsulken raet van jongen ende scadelicken raetsluyden, dat hi mit deser presentacien niet tevreden wesen woude, mer wilde selver in persone in Spangen wesen. Ende daer sijnde, sijn enige geschillen ende twisten opgeresen tusscen den coninc van Aragon, sinen sweer, ende hem, ter cause van den possessie ende regimente van den landen. So wert tusschen hem beyden een tractaet van payse gemaect, sonderlinge wat elck hebben ende behouden soude. Ende so wert den aertshertoge Philips toegevoecht ende gheschict te wesen Coninck van Castillien, Leons ende Granaten; mer nyet lange, eylacen, en leefde hi daerna, want hi wert van den Spangers vergeven, also die fame in desen ende anderen landen ghinc, ende hi starf haestelic in der outheit van XXVIII jaren, op enen vridach, als opten XXVI dach van september, int jaer van XV C ende VI, in dye stat van Burgers, in Castillien, ende begeerde dat men sijn herte voeren ende begraven wilde tot Jherusalem, int Heilige Lant, daer des ouden hertogen Phillips, sijns over oudevaders herte mede begraven leyt, dwelck also volbrocht wert; ende sijn ingewant wert gevoert tot Brugge in Vlaenderen, ende is int graf van sijnder vrouwe moeders Marie van Bourgondien geleyt geweest. Ende hi wert mit groter droefnissen ende mit wenender uutvaert begraven in een Carthuser cloester, ghenoemt Amersfloer, leggende op enen hogen berch buten Burgers. Doe bleef sijn wijf, die coninghinne, bevrucht mit eenre dochter, dair si moeder of worde. Als dese uutnemende droeve mare in desen ende anderen landen quam, was daer onsprekelike grote droefheit in den lande, ende twas al in roere datter was, alst wel behoerlic ende betamelic was, want die landen ende steden sere onrustich waren mits den oerloge van den Ghelressen. Mer had hi den raet van sinen landen ende der meeste edelen ende heren gedaen, hi soude tandersins⁴⁸¹ begonnen

481 ondersins AB.

[p. 429r]

ende voleynt hebben, want hi al te groten scat, goet, cleinoden ende juwelen mit hem genomen hadde, want hi hadde alle sine domeynen ende incomende goeden belast ende becommert. Ende dit meest door informacye van sijn wijf. Ende noch bovenal, ende dattet alremeest is, heeft sijn wijf alle die juwelen, cleinoden, tapesserien, groot ende cleyn, die goude ende silvere vaten, sijn costlike capelle van sijn gouden ende silveren beelden ende dye famose lelye ende dyamant mitten nagel Ons Heren, ende thalaes van Vlaenderen, somma, niet uutgesondert, clein noch groot, al tesamen doen packen ende medegenomen, sodat tot ghenen plecken niet ghebleven en is, si en heeftet mit haer in Spangen ghevoert; daer alle die landen op dat pas niet wel in tevreden en waren, hadden sijt ter goeder wijs konnen keren. Ende als sommige luden seggen wouden, waren dese cleynoden ende juwelen estimeert voer XC C M. Ende niet langhe na den doot des conincs van Castillien, so sijn alle die edelen ende huysgesinne wederom uut Spangen in desen landen ghecomen, want si niet seer bi den Spangers bemint en waren, sodat bina alle die costlike juwelen ende cleinoden, die die hertoge mit hem gevoert hadde ende van sinen ouders hem gelaten, geroeft ende verloren souden hebben geweest, en hadde gedaen die edele vrome jonge here Jan van Nassouwen ende van Breda, die met groter provisie ende naersticheit dat meeste vercouvereerde ende weder bracht in desen lande.

Dit is nu genoech geseyt van den voerleden tijden, mer van den tegenwoerdigen ende toecomende willen wi swigen. Want waert saecke dat wi dye gesten ende feyten simplicken ende naectlicken souden scriven na der waerheit, also si geschiet sijn, sonder twifel wi souden van den sommigen die noch leven grote indignacie ende onwaerdicheit verwerven ende gecrigen. Ende souden wi oec anders scriven dan die waerheit, die voorscreven gesten, also si gevallen sijn, bi avonturen wi mochten gestraft worden van logentalen ende dat wi wilden aduleren, flatteren ende den menschen behagen. Want die saken ende gesten die sijnder den doot van den mogenden Coninc Phillips van Castillien, aerthertoge van Oestenrijc, hertoge van Bourgondien, etcetera, grave van Hollant, Zeelant ende Vrieslant, etcetera, gesciet sijn, allen luden van desen ende anderen landen kenlic genoech sijn. Aldus willen wi van dien ophouden te scriven, bevelende ende afterlatende die andere onse nacomers breder ende langer te bescriven. Ende opdat wi die ymmers niet al ongeroert ende onbescreven en laten, so willen wi die simpliken ende slechtliken int corte vertrecken ende bescriven, hoe ende wanneer si gesciet ende gevallen sijn, om memorie ende gehoechnisse van dien te hebben.