Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe dat die van der Hoexscher Partije uut die stede van Leyden verdreven worden van den Cabbeliaus.
Dat XXII capitel.

In den jaer M CCCC LXXIX hadden die van den beyden partien tesamen noch dat regiment van der stede van Leyden. Ende als dese vermaledide partie weder bestont te wassen in allen steden van Hollant als voorscreven is, so vergaerden alle die machtichste ende overste van der stede van beyden partyn, ende nae vele woorden ende redenen dair proponeert ende voortgebrocht, hebben si mit gemenen deliberacyen consent gheloeft ende ghesworen mit malcanderen in enicheyt ende ghetruwicheit te leven, ende dye steden ghelijck te regeren, ende niement om lief noch leyt, noch om gheender partien uut te jagen, te bannen oft te tribuleren. Mer eylacen! dit gheloef ende desen eet en duerde nyet lange, want die edelen ende andere steden van der Cabbeljauscher partye anmerckende dat si die stede van Leyden overmits der heren ende poorters eendrachticheyt tot horen willen niet crighen en mochten, hebben si myt sommighe van der Cabbeljauscher partien binnen Leyden, om die Hoecxs uuter stede te jaghen, verdriven ende bannen, nietteghenstaende den eedt, loftenisse ende ghetruwicheyt dye sij malcanderen belooft ende ghesworen hadden te onderhouden; want sij visierden ende spreyden onder dat ghemene volck in allen steden ende plecken, en had men dye Hoecxs uut Leyden nyet verdreven ende uut ghejaecht, sy souden alle die Cabbeljaus die kele off ghesteken hebben, want sij daertoe messen hadden doen maken. Op dese tijt waren van der Hoecxs partien burgermeesteren van Leyden Gherrit van Poelgeest ende Willem van Zijl ende waren om sekere saken van der stede te expedieren ende bescicken uutghesonnen. Soe ist gheboert des daghes na Onser Vrouwendach Visitacie, ende was een saterdach, den derden dach in julio, dat binnen Leyden quamen mit vele wagenen ende paerden, smargens te VI uren, here Jan van Egmont; here Jan van Wassennaer;

[p. 377r]

Willem van Scagen; Jan van Rietvelt; Jacob van Cats; Jan van Scotan; Peter van Ruven; Claes van Ruven; Tijelman Oem, mit meer andere van der Cabbelljauscher partien, ende vele van den poorterije uuten Hage, van Delf ende van Haerlem, die daer aencleefden. Ende als dese in die stede gecomen waren, terstont vielen bi hem die overste van derselver partije binnen Leyden, als Adriaen van Sweten, scout van Leyden; Ghijsbrecht van Raephorst; Hughe van Sweten; Florijs van Alkemade; Willem van Buschusen; Jacob van Buschusen; Claes Jans soen van Noorde, mit meer andere van dijer partije, ende liepen met cloevers ende met boghen ende mit andere instrumenten doer die stede ten husen van den Hoecxs, bedrivende grote ghewelden, ende verdreven ende verjaechden opten selven dach vele eerbare rijcke mannen uuter stede, als heer Claes van Zijl, pastoer van Sinte Pancraes op tHogelant, een out, eerlick man; heer Zeger Stoop, priester; Jan van Naeldwijc, here Henricxs broeder, tresorijer van Leyden op die tijt; Peter van Berendrecht; Jan van Berendrecht; Matheus van Berendrecht; Willem van der Graft; Peter Bouwens soen; meester Ghisbert Harst; Dirck Wouter; Jan van Tetroe; Jacob van Alkemade; Phillips Nachtegael; Willem van Lewen; Claes van Lewen; Dirck Jans zoen; Florijs Heermalen; Henrick Willems soen, Willem²⁸¹ Willems zoen, gebroders, ende andere gheestlicke ende waerlicke, van den besten ende notabelsten, rijke mannen, tot C toe, behalven noch meer andere van ghemene poorteren, ende Gherrit van Poelgeest, Willem van Zijl ende Jacob van den Woude, heer van Warmont: dese bleven oec uuter stede verdreven; ende alle deser voerscreven huijsvrouwen worde verboden op dye peyne van ewich uuter stede gebannen te wesen, dat si bi hoir mannen niet trecken en mosten, noch navolghen. Ende spreyden ende saijenden dye verdrivers den verdreven personen een lelicke diffamie ende geruchte achter horen rugghe: en had men se uuter stede niet verdreven, si souden den anderen dye kele ofgesteken hebben. Mer wat daer of is, laet ic blyven, wantter vele onder den verdreven hope waren eerbare, treflycke mannen, die noyt en wisten van partie te segghen, etcetera. Ende wenich tijts hierna sijnder nochtans sommighe weder binnen ghecomen, ende worden gedwongen nergens te gaen noch te staen, noch mit niement communicacye ende sprake te hebben. Nochtant so bleef dat meeste deel uuter stede verdreven ende van horen goeden ghehouden, van denwelke zommige mit recht bestonden te procederen, ende deden grote naersticheit int vervolgen in den Hogen Hove des hertoechs tegen dengenen die se boven recht, reden ende ghesworen ede ende loftenisse uuter stede verjaecht ende verdreven hadden. Ende ander, die trecht niet vervolghen en mochten, vielen in desperacien ende mistroesticheit, ende begonnen die van Leyden veel scadens ende verdriets te infereren ende an te doen tot diversen plaetsen, an lijf ende goeden.

281 Willen AB.