Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe dat die prince anderwerf toech op die Franssen voer die stat van Terewaen, ende van den strijt tot Blangijs.
Dat XX capitel.

Omtrent den einde van der zomer int jaer M CCCC LXXVIII, toech die hertoge Maximiliaen mit vele edelen ende mitter gemeenten van den lande van Brabant ende Vlaenderen tot int lant van Artoys, mit een groot heer, om enige steden ende castelen van den landen weder te winnen die die Fransoysen inhielden; ende si lagen lange tijt tot Pontevendi bi Lens, ende coninc Lodewijc van Francrijc lach niet verre van daer voer²⁷⁷ Lens. Ende mit vele practiken ende beloften dede hi dat heer vertrecken ende sceiden, sonder yet te doen. Ende daer wert een bestant gemaect, ende elc toech weder in sijn leger.

Dairna ghinct al wonderlic in desen lande, overmits den snoden regimente overal. Want die princelike domeinen van Brabant, Vlaenderen ende Hollant werden sere becommert ende belast, dattet noch te beclagen is. Ende omtrent desen tijt began den dueren tijt, die lange jaren duerde. Ende als dat bestant voorscreven tusschen den coninc ende den hertoge uutgegaen was in den jare M CCCC LXXIX, omtrent in den maent augusto, ordineerde die hertoge den grave van Romont, capitein van Artoys, diewelke mit anderen edelen cregen subtijlic die stat van Cameric, mitten castele, ende oec Bohain; ende graef Pieter van Brianen, die grave van Simpol geworden was, ende hadde des graven suster van Romont te wive, wert gheordineert capitein van Vlaenderen, al hadde hij seere dye artijke, want hij een wijs, vroem man was. Doen bereiden hem die hertoghe mit sine cappeteynen ende edelen, te weten den grave van Romondt; den grave van Simpol; den grave van Nassouwen; here Phillips van Cleve, des heren soen van Ravenstein, dye noch jonck was; dye heere van Fiennes; die here van Beveren;

277 doer AB.

[p. 375v]

die here van Waleyn; die here van Chanteraen, ende mit groot geselscap van Vlamingen te voete mit piecken, ende toech om te beleggen dye stat van Terewaen. So stelde hi sijn parck bi Terewaen. Dit vernemende die Fransse capiteinen, ende bysonder here Phillips van Crevecuer, here van Cordes, vergaerden alle hoer macht die si konden, ende hadden wel XVIII C glavien ende XIIII M archiers, ende quamen of uut Piccardien om den hertoge te bevechten. So liet die hertoge dat parc bewaren mit here Phillips van Cleve, mit omtrent VIII C paerden. Ende die vitalliers ende andere bleven int parck in groten getale, ende hi tooch den Fransoysen tegemoet. Ende die grave van Romont stelde den hertoge te voet te staen onder die pyeken, ende daervoer wert gestelt die avantgaerde, mit engienen. Doen quamen die Franchoysen den berch of omtrent II uren na middage, ende sloegen sere fellic op die avantgaerde; ende de graven van Romont ende van Nassouwen hilden die Vlamingen staende mit haer pieken. Ende daertegen stonden die franckarchiers int velt, wel XII M starc. Ende dat garnisoen van Terewaen quam oec uut geslagen op die afterhoede ende op tparck, rovende dye juwelen ende dootslaende die si daer vonden, ende jaechden se tot an die poorten van Aryen. Dwelc vernemende die franckarchiers, waren ghierich om den roof, stelden hem uuter ordinancien ende liepen ten parckwert om te roven. Dit siende die hertoge mit sine capiteinen, edelen ende den Vlamingen, sloegen op die archiers so vreesliken, datter boven V M geslagen worden, daer oec vele edelen an beyden siden te voet ende te paerde verslagen worden ende gevanghen. Mer die hertoge hadde victorie ende behilt dat velt. Dese strijt geschiede opten VII dach van Oest, op enen saterdach, int jaer van LXXIX. Ende die hertoge trac in Aryen. Ende dye grave van Romont ghinc doe mit enige Duytschen ende Vlamingen bestormen dat starcke casteel van Malonnoy, dat hi wan, ende die capitein geheten Cadet, een edel man uut Gasscongien, dede hi brengen voer den hertoge op hope van genaden; mer want hi sere strange geweest hadde in feyten van orlogen voir den coninc, so deden die hertoge hangen mit L van sine knechten. Ende also hi een edelman was, so liet hi hem begraven op tgewyde tot Aryen. Die coninc dit vernemende, dye sinen cappetein seer waert ende lief hadde, was seer turbeert ende gram; ende want dyeghene die desen Cadet gevangen hadden hem belooft hadden dat hi nyet sterven en soude, so dede die coninck daerover alten swaren wrake: want uten getale van den gevangen Bourgonsse in den slach van Terewaen, dede hi nemen L mannen, niet van den minsten, ende dede se alle hangen bi sinen provoost in Artoys ende in Vlaenderen: VII werden gehangen ter plecke daer die Fransse capiteynen gehangen hadden; X voir die poorten van Duwaij; noch X bi Rysele; X bi Sint Omers; X bi Atrecht. Ende opdat des conincs provoest dit doende wel bewaert soude sijn, so sant die coninc mit hem VIII M paerden ende VI M franckarchyers, diewelke, wederkerende, roofden vele starcke plaetsen ende deden grote scade int lant. Op dese selver tijt toech die prince van Arangen mit groter heercracht van des hertogen wegen int hertoechdom van Bourgondien, om den coninc te resisteren, want hi dat lant innemen woude; ende comende int lant van Bourgondien hadde hij vele scermutsingen ende mangelingen teghen des conincs fautoren ende dyenres; ende hij brochte vele plecken ter obediencye des hertoechs van Bourgondien. Mer niet lange en bleef dat hertoechdom onder den hertoge, want die coninc wetende dat si tot hem gheneycht waren ende nyet goet Bourgongoens, heeft se binnen II jaren tot sijnder subjectie²⁷⁸ ende onderdanicheit ghebrocht. Die hertoge toech van den belegge van Terewaen, ende ghinc leggen voer die stat van Doernic, ende beleyde die so crachtich, dat si nergens uut en mochten; waerom dat si hem ten lesten opgaven, ende die hertoge nam se in genaden, op condicien, indyen si weder tegen hem rebelleeerden ende opstonden, dat si alsdan souden verliesen alle die renten ende pachten die si leggende hadden in den lande van Vlaenderen. Ende voer den doot des edelen heren Adolf van Ghelre souden si fonderen een capelle mit seke-

278 suhiectie AB.

[p. 376r]

re missen tot een ewige memorie, ende meer andere puncten die si beloefden. Ende als dye coninc Ludewijc an sach die grote fortune ende victorien die die hertoge van Bourgondien hadde, ende hy sekerlic vernomen hadde, dat hem een jongen zoen geboren ware van zijnder huysvrouwen die hertoechinne, sandt hi sine notabele ambassaten mit scone ghiften ende gaven totten hertoghe Maximiliaen, ende dair wert weder een bestant gemaect tusschen hem beyden ende hoere landen.