Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe dat die Coelschen uut togen ende quamen legghen over den Rijn, neffens dat heer over.
Dat LXIX capitel.

Dye Coelschen adverteert wesende van des keysers ende der groter heren nedercoemste, waren seer verblijt; mer anmerckende weder des hertoghen grootmoedicheit ende mogentheyt, bedroefden si hem, want si hem soe machtich niet en kenden om den hertoghe van den belegghe ende uut sinen legher te slaen ende te verdriven. Soe begheerden si nochtans die van Nuys te ontsetten ende te hulpe te comen, ende ordineerden sekere capiteinen ende hooftluden, die die keyser ghesonnen hadde, mit enen anderen, ghenoemt heer

[p. 351r]

Willem van Aerdenberch, die hem manlicken ende truwelicken by hem hadde, ende was heer Everts broeder van Aerdenburch, dye bi den hertoghe lach, ende tot Lintz capetein gheweest was, eer dat het gewonnen wert. Dese capiteynen ende Coelschen en dorsten den hertoghe gheen strijt leveren, want si soe starck niet en waren, mer sochten een ander manier om die van Nuys te ontsetten ende te hulpe comen. Wairom dat si uut Coelen getogen sijn omtrent Midvasten, ende passeerden over den Rijn, ende deelden hem in vele battaelghen. Die eerste was geordineert dat si een plaetse souden begrijpen, dair de ander mede soude comen leggen, ende sijn gecomen op een plaetsen genoemt Opten Stein, neffens Nuys over, ende sloegen dair haer tenten ende pauweljonen op. Die Bourgonse dit siende wouden den Rijn over passeren om te bevechten, want tdochte hem een cleynen hoop volcs te wesen. Mer dye prince verduchtende dat sijt uut cloecheden deden, ende dat si lagen hadden geleit, en woudes nyet ghehenghen, wantter nae meer byquamen, so dattet een groot heer van volck wert. Opdat dan die Bourgonsen tot hen niet lichtelyc ghenaken en souden, scoten si vreeslicken op die Hollantse ende Ghelresse scepen, die dair als een brugge in den Rijne laghen, ende destrueerden se met allen seer, datter vele in die gront soncken. Dit ghedaen, stelden si haer bussen ende scoten al te vreeslicken, dach ende nacht, over den Rijn in dat Bourgonse heer, menende dye uuten velde te verdriven mit hoer scieten, ende waren hem mit allen moyelick. Dye Nuyssers scoten oeck al bij wylen int heer, mer niet so seer als si ghedaen hadden, want si niet veel buscruyts en hadden. Ende also men gemeenlick seyde, so soude die prince wel omtrent III M man in desen belegge gelaten hebben, onder denwelcken dat oeck gebleven was die vrome ridder heer Baernt van Ramste uut Swaven. Die Nuyssers hadden langhen tijt der Coelschen toecoemst ende hulp verwacht, ende siende dat si nu aen dander sijde van den Rine haren leger ende parc gemaect ende opgheslagen hadden, ryepen si by nachte, alst stille was, hen toe, ende seyden: 'O, ghy vermaledide verraders, wat doedy daer? Coemt hyer, an dese sijde, wildy ons anders helpen ende ontsetten, want also langhe als ghy dair legt, en sullen wi gheen troest noch bistant van u vercrighen, de wij langhe tijt verwacht hebben.' Dese woerden hoerde dye hertoghe ende alle die int heer waren. Uuten welken si verstonden dat si in groten miserie, jammer ende verdriete waren, ende groot ghebreck vitaelges hadden. Die Coelschen dit horende, hadden wel ghewilt, dat dye Nuyssers hoir intencie ende meninge geweten hadden, mer en wisten gene wegen om hem dat te doen verstaen. Waerom dat sij in lancheit van tijden vele stenen cloten met bussen in der stede scoten, daer si subtijlliken brieven in besloten hadden, ludende aldus: 'O, ghy edele ende hoechwerdige princen, vorsten, heren ende capeteynen der stede van Nuys, en wilt niet despereren noch mistroestich wesen van den toecomende hulp ende bijstant; want die Keyserlicke Majesteyt mit vele pryncen, vorsten ende heren, ende myt groot volck van wapenen uut Hoech Duytslant, nedergecomen is. Aldus lijt u noch een weynich tijts, ghy sult corts verlost werden ende sult noch wonderlicke dynghen sien. ( Ende oft deser bryeven waren veel, opdat sij doch ene van dyen crighen souden. ( Ende ist sake dat ghy dese bootscap van ons verstaen hebbet, soe doet ons een teyken met een bannier in der lucht op te rechten.' Dye Bourgonse creghen oeck vele van desen stenen cloten, ende mercten wel, datter wat in schulende was. Waerom dat sij se aen stucken sloeghen, ende vonden daerin dese bryeven, dye si den hertoghe presenteerden. Ende dye hertoghe dede scarpe hoede houden op desen teykene, oft sij oeck eenre deser brieven ghecreghen hadden. Dyewelcke alsoe ghevallen was, ende deden eene teyken; waeromme dat dye hertoghe naerstelycker ende scarpelycker dye stede dede bewaren ende wachten tot allen hoeken ende plaetsen. Die hertoge vernemende dat

[p. 351v]

de Keiserlicke Majesteit certein den Rijn nedergecomen was mit vele princen, heren ende vorsten uut Overlant, ende dat bisonder die edele hoechgheboren vorst ende hertoghe Aelbrecht van Sassen ende grave¹⁹¹ van Mijcen bi den keyser mede gecomen, dat een vroom ende besocht man van oerlogen was, heeft gepoget denselven hertoghe te senden minlicke brieven, insinuerende ende hem doen verstaen die cause ende sake wairom hi dit orloge angenomen hadde, menende mits desen hem te trecken tot sijnre vruntscappe.

191 grane AB.