Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Van den fortressen, bolwercken, wijchusen, poorten ende toornen die die Bourgonsen stormende wonnen.
Dat LXVIII capitel.

Alsoet omtrent dese tijt winterdach was ende die wegen slickich ende vuyl waren, omdattet vele regende, hagelde ende dicwils ongestuyr ende ongetempert weder was, dat men die wegen ende dat lant niet wel gebruken en mochte, soe en vorderde die hertoge niet al te veel om de stede te bestormen; nochtans hilt hi se vast besloten, datter nyemant in noch uut en mochte. Als nu den tijt began te genaken dat men dye wegen gebruken mochte, dede hi bereiden alle instrumenten totten stormen dyenende, ende waren mit allen veel bolwerken, fortressen ende hoge houten toornen ende andere instrumenten, dair men of stormen ende vechten mochte, tegen die stede opgeslagen ende ghemaect. So hadden dan die van binnen Nuys een alten starken bolwerc opgeslagen voir die poorte, dair die Lomberden hair logijs ende leger staende hadden. Dit bolwerc dede die hertoge bestormen, wantter uutermaten vele scadens uut gedaen wert int heer; dwelc si dicwils attempteerden ende poechden te winnen, mit vreesliken assaulten ende stormen; mer sij en mochten dair nyet op winnen, wairom dat si dicwils aersselden ende terugge geslagen werden, latende vele doden ende gequesten. Ten lesten ondergroeven si dit bolwerc ende staken dat vier dairin onder daerde, dat die balken bestonden te barnen ende togen se al te met na hem uuter aerden. Dit vernemende die van binnen waren seer beducht, ende sloegen terstont een ander bolwerc binnen der stede, vast bi dit andere, dair si al te vreeslicken uut scoten, datter niemant bi teerste¹⁸⁸ buten bolwerc comen dorste; doch so hadden hem die Bourgoense in dit bestormen so vromelic, ende vielen so machtich an dese bolwercken¹⁸⁹, dat si beide dat oude ende dat nijewe

188 naar C; datteer niemant bi eertsce AB.

189 belwercken AB.

[p. 350v]

bolwerc machtich werden ende wonnen se mit crachte. Dit siende die van binnen, vielen so vreeslic weder aen dese bolwerken mit horen zoudenieren, mit bussen, mit bogen ende andere instrumenten, dat si den Bourgonsen desen twee bolwerken weder ofwonnen, dair mit allen seer an beyde zijden gehevochten wert ende vele doden bleven. Die Bourgonsen bedroefden hem dat si dese bolwerken, dye si mit so groten arbeit ende bloetstortinge vercreghen weder verloren hadden, scicten ende ordineerden si hoir volc in ordinancien ende bereyden hem om dese bolwerken weder te recupereren ende te winnen, ende quamen des anderen dages omtrent vesper tijt, ende bestonden weder op en nijew dese bolwercken¹⁹⁰ te bestormen, ende deden menich vroem assault dairan. Daer was so groten ghecrij ende so groten gerucht ende geluyt, dattet in den hemel clanc, ende die aerde beefde van den vreeslicken gelude der bussen ende armbosten; ende bysonder alst in den nacht quam, wert dair so vreeslicken ghevochten ende gheslaghen, dat in den dagheraet die Bourgonsen dese twe bolwerken stormenderhant weder wonnen, mit een groot deel van der muren. Dit siende die van binnen waren seer vervaert, ende en wisten wat an gaen; mer wanttet hoir alre lijf anging, grepen si weder enen moet, ende vermaenden malcanderen, om wel te doen, ende maecten van stonden an ende scoten enen groten, dicken, hoghen walle binnen der stede teghen desen bolwerken mit vele bosgaten. Ende alle dye in der stede in desen storme gecomen waren, sloghen si doot, ende verdreven se crachtelick uut desen walle uuter stede; nochtans en dorsten si nergens een hooft uut steken, ende ginghen voirtan die Bourgonse vrij onbesorcht daer sij wouden, dat si te voren van desen bolwerke nyet doen en mochten. Ende nochtans en lieten die Bourgonse niet of die stede te bestormen, ende en deden oeck niet alle tquaet dat si wel hadden moghen doen. Noch stont dair een starcke vaste poorte, daer si veel scade uut deden int heer. Desen bescoten de Bourgonse also seer, ende quetsten mit grote bussen ende stenen, dat sij nyet veel meer quaets dairuut int heer doen en mochten, want se mit allen seer terneder ghescoten wert. Dairby stont oeck een wintmolen, ende was enen starcken, dicken toern, dair sij oeck veel quaets uut deden int heer. Desen beval die hertoge dat men nijet al ter neder en schote, mer dat men maken soude ombequaem, datter nyet meer scaden uut ghedaen en worde. Want des hertoghen menighe was die stede niet al te destrueren ende verwoesten, mer dat hy se uuthongeren mochte ende hem opgheven. Ende meende se weder te repareren om dat hele Sticht van Coelen dairmede te dwinghen. Wairom dat sij desen toornen schoten ende cloofden subtijllicken van malcanderen, ghelijcken een hout, van boven tot beneden, alsoe datmer gheen scaden noch weer meer uut doen en mochte. Noch wonnen sij vele andere bolwercken ende fortressen, die om die stede ghemaect waren, ende schoten een groot stucke muers ter neder, dair gheen voermuren en waren, want dye butenmure nyet al omme die stede en ghing. Ende waer dat die muren terneder gheschoten worden, dair maecten si weder grote hoghe ende dicke wallen. Ende wat die Bourgonse des daghes destrueerden ende terneder scoten, dat repareerden ende maecten die van binnen by nachte weder, ende waren seer sorchvoudich ende naerstich hoir stede te defenderen ende bewaren.

190 bolwerkcen AB.