Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe dat die stat van Coelen den bisscop mitten hertoge ontseyden, ende hoe die Lomberden dat eylant voer Nuys wonnen ende hoer leger daerop maecten.
Dat LXI capitel.

Als nu die hertoge sijn belegge hadde ordineert ende gestelt, sant hij een herault binnen der stede van Nuys om te vragen oft si die stede souden willen opgeven in sine handen, of dat si hem resisteren ende wederstaen wilden. Die herault wedergekeert wesende, brocht den hertogen dinge dat si gemoet waren hem te resisteren ende te wederstaen; daer hi seer in verblide dat hi sulke vrome mannen van oerlogen gevonden hadde, daer hi die ridderlike wapenen tegen gebruken ende oefenen mochte; waerom dat hi alle dingen naersteliker ende sorchvoudelicker ordineerde ende bestelde dan hij tevoren gedaen hadde. Die van Nuys waren oec sere diligent ende naerstich hoer stede te bewaren ende hoer gereetscap van bussen, bogen ende andere instrumenten rede te maken, wanttet hem allen an hoer lijf ende goet ghinc; ende hadden alle hoer gescut ende pylen intoxijceert ende venijnt, opdat niemant, van horen handen gequest wesende, den doot ontgaen soude. Tot desen tiden toe en waren die hertoge ende dye stat van Coelen noch gene vianden, ende en hadden malcanderen noch niet ontseyt; want si den hertoge hadden houdende drivende, dat si noch vrient noch viant en scenen te wesen. Want si noch geen sekerheit en hadden van den princen ende heren van Duytslant, of si hem souden willen bistaen ende assistencie doen, ende en waren oec noch niet versien van zoudenieren. Ende om deser saken willen hilden si den hertoge suspendeert, ende vertogen die sake also lange, dat si van als certificeert ende voersien waren. So heeft dan dye hertoge gesonnen enen wel sprekende herault an die stat van Colen, ende woude weten of si des hertogen vrienden oft vianden waren, ende geboot doer bevele des hertogen den ganssen Stichts steden, sloten ende dorpen ende den ridderscappe, dat alle tollen ende renten die voirtijts tot den Stichte gehoert hadden ende ofgetreden waren, dat si hem weder onder den Stichte ende sonderlinge onder biscop Robbrecht gaven; ende die herault geboot hem van des hertogen wegen als erfvoecht des gestichts van Coelen dit¹⁸² te doene of hore viant te worden. Ende herault sloech des hertogen wapenen op binnen Coelen voer den sale op den domhof, voer des biscops hof in der Drancgassen voer den burchof ende anders waer, ende begeerde ende beval hen den hertoge te ontfangen voer een erfvoecht des Stichts van Coelen, ende geboot oec mede dat men biscop Robbrecht gehoersaem soude sijn. Corts hierna worde die stat van Coelen des biscops ende des hertogen viant; ende des hertogen wapenen worden in den drec ende int slijc geworpen ende tot allen plaetsen, dair si opgeslagen waren ofgescoert. Doen senden de Coelners haer boden uut in allen landen, wie dat sout winnen woude, dat hij tot Coelen quaem. Aldus quamen uut Overlant ende

182 aldus C; die AB.

[p. 346v]

uut West-Falen vele cloeke mannen te paerde ende te voet, die den stat te diensten stonden om hore soudye. Die hertoge van desen adverteert wesende, dede vele scepen comen uut Hollant ende Ghelrelant mit hout ende balcken ende mit overvloedicheit van vitaelge. Aldus dan so was Nuys al omme belegen mit een groot garnisoen, datter nyemant niet wel in noch uut en mochte, uutgheseyt an dye syde daer dat eylant van den Rijne lach. So heeft dan die hertoge gedocht dat waterken te stoppen dat uuten Rijne vloyende was om dit eylant ende beneden Nuys weder in die Rine quam, om daer sijn belegge mede op te maken, wanttet nu ombequaem daertoe was, omdattet dicwils van den Rijne, alst hoech water was, overvloeyt wert. Ende aleer dit geschiede, quamen dye Coelners mit vele scepen den Rijne nedergevaren, mit vele knechten ende zoudenieren ende met vele vitaelge. Die Bourgoense scoten mit allen seer op dese scepen, om die in den gront te scyeten mit serpentinen ende slangen; mer si quamen alle behouden mit lijf ende goet binnen der stede, daer die van Nuys sere mede gestarct waren. Ende opdat men doer desen wech geen vitaelge of knechten meer in der stede soude brengen, so beval hi den Lombarden, dat si dit eylant winnen ende begripen souden. Die Lomberden dit bestaende, worden van den Nuyssers so crachtelicken wederstaen ende scoten so vreesliken tot hem in met bussen ende bogen, dat si van noots wegen ofstaen ende te rugge trecken mosten ende lyeten daer mit allen vele doden. Corts daerna grepen si weder enen moet, ende bestonden weder an te gaen ende drongen die ene den anderen an, dat sijt int einde mit crachte ende mit groten bloetstortinge gecregen hebben, ende sloegen hoer tenten ende pauweljoenen daer op, ende maecten enen groten dicken ende hogen walle om dit eylant; ende alle die vrouwen dye int heer waren mosten die opghescoten aerde dragen in dit waterken, dat uuten Rijn quam, te stoppen ende te dammen; ende men deder grote scepen mit aerde gevolt in sincken ende mit watermolens dat water uutwerpen, also dattet in corten tiden gedammet ende gestoppet wert; ende mit desen was dye stede al ront omme belegen, dat si ghenen troest en hadden dat hem yet meer gesonnen soude werden oft te hulpe comen.