Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Van die III twist ende twedracht tusscen den coninc Lodewijc van Vrancrijc ende hertoge Kaerle, ende hoe dat coninc Eduwert uut Engelant verdreven wert.
Dat XXXII capitel.

Als dese dingen waren gesciet, heeft hertoge Kaerle doen vergaderen een groot machtich heer van volc om desen graef van Wervic te wederstaen, niet alleen te water, mer oec te lande, ende heeft hem scarpe lagen geleyt om te vangen. Dit vernemende coninc Lodewijc van Vrancrijc, sant VI notabele ambassaten tot hertoge Kaerle, ende dede hem seggen aldus: 'Het is mi te voerscijn gecomen dat dine mogentheit vergadert heeft een grote menicht van wapentuers; dus senden wi tot uwer hoecheit onse ambassaten, omme te vernemen warwerts dat ghi uwe battaelge ende volc van wapenen sout willen senden, opdat ic aldaer, indient u beliefde, mede comen mochte u te helpen, geliken ic tegen de Lukeners gedaen hebbe dine adversanten ende rebellen.' Doen seide die hertoge: 'Het verwondert mi dat die coninc, mijn neve, mi hulpe ende assistencie doen wil tegen minen vianden; want hi minen openbaer viant bi hem onthout ende optrect, als den graef van Wervic.' Doen seiden die ambassaten: 'Genadige here, laet u dat niet verwonderen: want ghi hem des te voren gedaen hebt, als onthouwende niet alleen des conincs viant van Francrijc, mer oec dijns eygen swagers, des conincs van Engelant, als den hertoge van Zommerseth, die uut Engelant verbannen is.' Doen seide die hertoge: 'Ic kenne dat gedaen te hebben, niet wetende dat hi des conincs viant was van Vrancrijc; ende of ic tal gheweten hadde, so en heb ic hem niet bi mi onthouden in sulken schine, als mijn neef dye coninc desen minen viant bi hem hout, doende mine ondersaten grote scade van roven ende vangen, ende heeft sijn toevlucht altijt in Francrijc.' Als die ambassaten van den coninc aldus mit reden verwonnen waren van den hertoge, ende daerop niet en wisten te antwoirden, vraechden si den hertoge wat si den coninc ter antwoert brengen souden als van den vergaderinge des volcs van wapenen, wat hi daermede voert hadde, ende wat sijn meninge ware. 'Segt den coninc, minen neve, wil hi minen viant uut sine landen verdriven ende sijn lant verbieden, dat doende sal ic hem mijn sinne scriven ende mijn menige van den volke laten weten; ende en wil hi des niet doen, so sal hi gewaer worden mijn heimelicke opset ende meninge.' Ende als si weder bi den coninc gekeert waren ende haer rappoert gedaen hadden, ende die machtichste van der cronen dit vernemende, als hertoge Kaerle van Berri, des conincs broeder, hertoge Jan van Calabren, sijn oem, hertoge Franchoys van Bertangen, grave Lodewijc van Simpol mit meer andere, quamen bi den coninc ende seiden: 'Genadige here, uwe hoecheit wil weder oerlogen opten hertoge van Bourgondien om enen voervluchtigen man uut Engelant; mer weet sekerlijc, dat wi in geenre manieren u assistencie, hulp ofte bystant doen willen; waerom wi an u begeren dat ghi hem uut uwen landen doet vertrecken, oft dat hi den hertoge van Bourgondien voldoe van sine interesten ende scaden die hij hem ende sine landen ende ondersaten anghedaen heeft.' Die coninc dit horende en was deser woerden niet wel te vreden, ende hilt daerop heimeliken raet, ende sant den II hertogen van Berri ende Bertangen an den hertoge van Bourgondien, omme te ratificeren den pays gemaect wilen eer tusscen hen beiden. Hierenbinnen heeft die coninc gedaen ende geleent den grave van Wervic een grote zomme van penningen ende heeft hem voersien van vele zoudeniers om Ingelant in te nemen, ende heeft naerstelic ende behendelic doen ondersoeken den staet ende gelegentheit des heers van der Veer, om hem niet te beletten. Ende is mit enen geluckigen winde, den here van der Vere niet wetende, al heimelic gecomen in die haven van Dortmuden omtrent Sinte Matheus dach. Coninc Eduwaert dit vernemende, heeft terstont groot volc van wapenen vergadert om den

[p. 328r]

grave van Wervic te wederstaen; mer ten bate niet, want hi verraden was van den ghenen die bi hem waren, als here Thomas Nevel, des graven broeder van Wervic. Dese ghinc den coninc of, ende quam sinen broeder te hulpe. Coninc Eduwaert siende dat hi verraden was, toech mitten hertoge van Gloucester, Ritzaert, sinen broeder ende mit den grave van Scallien, der coninghinnen broeder, mit CCC man te scepen, ende quamen tegen horen danck int eylant van Texsel. Ende als die here van Gruythusen, stedehouder, dit vernam, nam hi mit hem meester Jan Halewijn ende meester Jan van der Eeck, heren van den rade van Hollant, ende togen bi den coninc, ende brochten hem tot Egmont, int cloester, om der heiliger reliquien te visiteren van Sinte Aelbrecht ende andere, die uut Engelant geboren waren, ende so voert doer Haerlem, Noortwijc ende Leiden, ende quamen also voert in Den Hage, ende wert overal mit groter eren ende reverencien ontfangen. Dit vernemende die hertoge van Bourgondien behaechde hem sere wel, ende geboot den rentemeester generael van Noort-Hollant den coninc uut te reyken ende te besorgen dat hem van node waer. Die here van der Vere vernemende dat die coninc uut Engelant verdreven was, quam weder over in Zeelant ende stede van der Vere. Die grave van Wervic siende dat die fortune mit hem was, nam den gevangen coninc Henric weder uuter vangenisse, ende dede hem regeneren als coninc van Engelant, ende sant den coninc van Vrancrijc weder bi enen ridder ende mit veel gewapende sine geleende penningen, begerende weder te hebben sine huysvrouwe ende sijn dochter ende hertoge Jan van Clarens, coninc Eduwaerts broeder, die hi voer de zomme van penningen aldaer tot enen onderpande gelaten hadde. Als dese ridder opter zee quam om in Vrancijc te zeylen, wert hi gevangen van den Oesterlingen, die der Engelscen vianden waren, ende leverden hem mit alle die sinen mit enige brieven houdende an den coninc den hertoge van Bourgondien; uut welke brieven ende woerden des ridders hertoge Kaerle vernam alle des conincs conspiracie, opset ende bedroch.