Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Van een cruysvaert op die Turcken geordineert van den paeus Pius.
Dat XXXIX capitel.

In den jare M CCCC LXIIII heeft onse heilige vader de paeus Pius die II van dier name mit sine cardinalen ende in sijn eygen proper persoen een cruysvaert te doen mit een groot ontallic volc van wapenen opten alre boesten ende wreetsten Turcken, die sonder ophouden dagelicxs infesteerden ende bevochten die kersten landen. Want die Turcken, als si dye alrevermaerste stat van Constantinopel ghewonnen hadden, sijn si veel te stouter gheworden, ende hebben mit geweldiger hant alle dat keyserrijc van Grieken ingenomen, steden ende sloten gewonnen, ende dat kerstenbloet overtallic ghestort. Waerom dat die paeus notabele legaten ende boden gesonden heeft mit brieven van commissien an allen princen ende vorsten van kerstenrijc, begerende herteliken assistencie ende bistant; ende boven allen anderen versochte hi an den hogen ende vermogende vorst hertoghe Phillips van Bourgondien, dat hi hem in deser noot bistant ende hulpe doen wilde. Die hertoge dit verstaende gaf grote audiencie, ende soude sonder twifel selver in persone darwerts getogen hebben, en hadde hem die outheyt van jaren ende andere nootlicke ende mercklike saken niet gehindert ende beswaert. Nochtans dede die prince gemeen heervaert bieden over alle sine landen, ende vergaerde een ontalliken groten scaer van volcke, om die tot hulpe des paeus te senden; ende van desen volcke van wapene maecte hi cappeteyn ende hooftman den vromen ende starcken man here Anthonis, sinen bastert soen; ende binnen desen tiden sant die paeus sine bullen van gracien ende oflaten, die hier in desen Nederlanden overal gepubliceert ende gecondicht worden, om den Turcken dairmede te wederstaen. Ende here Anthonis nam oerlof an sinen vader, ende voer mit scepen totdat hi quam int lant van Calabren. Daer comende worden hem getoent brieven sprekende tegen sijn lijf ende leven; ende dese brieven waren gesonnen an hertoge Jan van Calabren, coninc Reinyers soen van Sicilien. Ende also dese scepen mit al dat volc van wapenen gebrec hadden van⁷⁸ vitaelgen, so quamen si daer an tlant om hem te voersien des hem van node waer, ende begeerden aleer si op tlant traden, te hebben salveconduyt ende vry geleyde. Die cappetein van den lande desen here Anthonis siende, sprac hi ende seide: 'Ic wilde wel dat ghi in desen landen niet gecomen en waert.' 'Waerom?' sprac die bastert; 'want wi comen hier in vreden, ende niemant begeert u often uwen te misdoen, dan alleen te copen ende te betalen dat ons van node is, ende weder onsen wech te reisen.' Hi seide:⁷⁹ 'Ic hebbe hier bi mi sekere brieven, in corten dagen van u here vader gesonnen, in denwelken mi belast wert u doot te slaen, indien ghevallen ghi hier in dit lant quaemt; niettemin, ic en salts daer

78 ontbr. AB.

79 aldus C; ontbr. AB.

[p. 304v]

om niet doen; dus segt mi, wat ghi tegen uwen vader misbruyct hebt, dat hi u dusdanige brieven nascrijft; ende wil dan arbeiden om u tegen uwen vader te verenigen.' Dese brieven, also na blikende wert, waren gescreven ende gesonnen tot hertoge Jan van Calabren van sommige heren van den rade des hertoechs doer instancie ende versoeken coninc Lodewijcs van Vrancrijc, opdat si na den doot des princen ende sijns soens den bastert den jongen grave van Charloys te bet overvallen souden. Ende also die bastert hem niet en kende misbruict te hebben tegen sinen vader, was hij te meer verstoert ende beducht, ende begeerde dese brieven te sien; ende gesien ende gelesen hebbende ghinc hi van stonden an weder te scepe. Ende hierenbinnen starf die paeus Pius, ende dat grote opset ende anslach van den cruysvaert ghinc te nyete, ende elc reysde weder in den sinen. Ende here Anthonis is oec wederom gereyst ende vant dat hof sijns vaders in enen quaden ende periculosen staet, in groter discorde ende perturbacie.