Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe ende in wat manieren dese electie heren Ghijsbrechts van Bredenroede gheimpediert ende belettet worde.
Dat XXIIII capitel.

Als dese mare van deser electie in Hollant quam, waren die sommige daer mede niet wel tevreden, ende bysonder die van der Cabbeljauscher partyen waren, aviseerden ende dochten hoe ende in wat manieren dat si enen raet soude versieren om dese electye van heren Ghijsbrechts van Bredenroede te beletten. Ende ordineerden enigen van den notabelsten die si senden te Brusel tot hertoge Phillips van Bourgondien, ende spraken aldus of diergelijken: 'Hoge vermogende prince ende vorst, also wi doer uwer wijsheyt ende cloecheyt tot desen dagen in rusten ende vreden sijn geregeert geweest, daer wi God ende uwe hoecheit seer of dancken, bidden ende begeren oetmoedeliken uwer genaden ons cortelic te willen horen; so sal dan uwe vorstelicke genade weten: ist sake dat die electye heren Ghijsbrechts van Bredenroede voertgange heeft, ende doer uwer wijsheyt ende voersienicheit niet belet noch ghehindert en wert, het is te duchten dat ghi uwe graeflicheyt van Hollant verliesen sult, want here Reinout van Bredenroede, sijn broeder, sal grote instancien doen⁵⁴ om te vercrigen die landen van Hollant, allegerende hem geboren ende gecomen te wesen van den outsten graven van Hollant, ende heeft alrede hem versien van vele vrienden in Hollant; ende dye van Uutrecht mit dye Oest-Vriesen staen mede tot sijnre geboden. Ende aldus, bi desen middele ende assistencie van desen, mocht hi lichtelic comen tot sinen voernemen ende opsette, als wi geseyt hebben. Waeromme, alre geduchtichste vorst ende prince, wi uwer vorsteliker genaden bidden te willen impedieren ende beletten dye voorscreven electie van here Ghijsbrecht, opdatter geen oerloge noch bloetstortinge in desen uwen lande van Hollant en geschie. Wi beloeven u in allen assistencie hulp ende bystant te doen, wes wi vermogen.' Die prince dese woerden horende, gaf terstont audiencye, ende meende al waer te wesen dat si hem anbrochten, dat so niet en was ende valschelic ghelogen ende versiert was. Want dese here Reynout van Bredenroede was een sachtmoedich ende vreedsamich man, dye sulcxs nye en dochte te doen, want hi sinen heer ende prince, den hertoge, uutermaten sere ghetrou was, als hi in den oerloge van Ghent mit lijf ende goet wel bewesen hadde, als voerscreven staet. Die prince dus adverteert ende gheinformeert wesende, sende terstont den biscop van Atrecht te Romen an den paeus Calixtus die III, om te vercrigen een provisie opten bisdom van Uutrecht voer heren David van Bourgondien, biscop van Terewaen, sinen natuerliken soen. Ende die coninc Alfons van Aragongen bat oec naersteliken voer denselven here David. Die ambassaten van den hertoge allegeerden ende gaven in den hof van Romen te kennen die groote onbequaemheyt des elects van Uutrecht, segghende hem te wesen een bloetghyerich man ende irregulaer, omdat hi mede geweest hadde in den strijt van Ghent voer Gaveren, daer hi nochtans mitten hertoge in den velde was. Waeromme dat dye paeus Calixtus dese sake vertoech, ende hilt den ambassaten dair leggende, verwachtende ende verhopende van dage te dage antwoert ende expedicie van hoere saken te vercrigen. Ende hierentusscen sant die paeus heren David van Bourgondien, hertoech Phillips natuerlicken soen, die provisie op dat bisdom van Uutrecht. Dese VI oratoren ende ambassaten des elects voerscreven, overmidts desen dylay, cregen quade suspicie ende ghingen al gelijc totten paeus, ende meester Ludolf van Hoern sprac openbaer ende mit goeden manieren ende verstandelic totten paeus, seggende: 'Heilige vader, wi hebben tot noch toe grote betrouwen gehat op uwe troestlike woirden mit uwen selfs monde tegen ons gesproken, uut welken wi claerlic verstonden dat uwe heilicheit den here David, bisscop van Teruwaen, niet voersien hadde mitter provisie des kercks van Uutrecht, noch oec niet en meende derselver kercken te voersien dan mit vreden ende sonder scande. Op welke trootstlike woirden wi hier dus lange gebleven sijn, hopende uwen woerden bi effecten der confirmacien vol-

54 doem AB.

[p. 297r]

brocht te worden. Mer die gemeen fame gaet, dat ghi sonder twifel den here David⁵⁵ provisie van den bisdom van Uutrecht gesonnen hebt. Ende wi hebben des sekere brieven ende getugenissen, ende al dat generale hof van Rome seggen ende affirmerent also te wesen, waerom wi van deswegen an uwen woerden moeten twifelen; ende ist also, bidden wi oetmoedelic ons dat te willen openbaren ende en hout ons niet langer twifelende.' Ende als meester Ludolf dese reden wilde continueren ende voertspreken, so benam die paeus sinen woerden ende sprac openbaerlic ende mit goeden beraden ende besceide in presencye van vele cardinalen, aertsbiscoppen, biscoppen, prothonotorien⁵⁶, advocaten ende der ambassaten des hertogen van Bourgondien ende meer andere geestlike prelaten, daer si talle hoerden, ende seide aldus: 'Hoert, hoert! Ic belie dese woerden tegen u gesproken te hebben, ende ic en sal se niet veranderen; mer mi verwondert seer dat ghi meer geloeft der gemeenre luden sprake dan die mine. Ic hebbe u altijt gheseyt ende noch segghe, dat ic die kercke van Uutrecht nimmermeer versien en sal, dan bi vrede ende sonder schande; ende dat ghi segt, dat ic u geseyt hebbe, dat seg ic u noch: dat ic u wel getroest in corten dagen thuyswert senden sal. Ende geloeft mijn woerden!' Ende hiervan begeerden si te weten enen determinaten ende sekeren tijt, wanneer hi dit soude willen doen, ende seiden voert: 'Heilige vader, wi hebben in mandaet wederom te keren also veer als ghi den here David provisie hebt gesonnen; aldus wouden wi wederkeren, ten waer dat ghi die revoceerde ende wederriept.' Doe seide die paeus: 'En trect nyet van hier, mer blijft hier, want ic sal u corts expedicie doen, ende blidelic ende wel getroost thuyswert senden; ic en sal mijn woirden niet verhalen.' Doen toenden si den paeus brieven van die grote oetmoedicheit ende begeerlike supplicacie des capitels van Uutrecht, der ghilden, der burgeren ende des Stichts van Uutrecht, mit den steden, begerende hore electie effecte ende voertganc te hebben; diewelke die paeus dede sine cardinalen geven. Ende van allen desen voorscreven woerden ende redenen deden dese commissarien maken een instrument, daer dese materie uutghenomen is; diewelcke te lang ware hier te vertrecken.

55 danid AB.

56 prothovotorien AB.