Hoe dat die grote stat van Constantinopel van den Turck, genoemt Machumeth, ghewonnen wert.
Dat XIX capitel.
Omtrent dese tijt, als in den jare M CCCC LIII, als die Grote Turck ghenoemt Machumeth vele landen, steden ende sloten van den kerstenen ingewonnen hadde, so is hi int III jaer sijns rijcs, out wesende XXVI jaer, mit groot volc van wapenen, te water ende te lande, starc wesende CCC M man, ghecomen voer dye keiserlike stat van Constantinopel, die thoeft was van den landen van Gryeken. Ende als hi alle de steden ende sloten van den lande ingewonnen hadde, boven een vasten vrede ende bestande, is hi mit al dit volc gecomen voir die grote mogende stat van Constantinopel; ende na vele scermutsingen ende bestorminge die hi daer voren gedaen hadde, heeft hi ten lesten die stat mit geweldiger hant gewonnen, daer also groten bloetstortinge gesciede, dattet niet te scriven en is. Si en spaerden niemant, geestlic noch waerlic, jonck noch out; si violeerden ende scenden alle dye geestlike jonge joncfrouwen ende andere jonge maechden. Ende als si horen wille dairmede volbrocht hadden, sloegen si die doot. Si namen der heiligen reliquien ende gebeenten, dier vele waren in der stat, ende verbranden die, ende verworpen se in andere onreyne steden. Daer was een beelde van Onser Liever Vrouwen, dat Sinte Lucas gemaelt hadde, dat beroefden si van allen cleinoden daert mede verchiert was, ende worpen dat int slic ende tradent mit voeten; si namen dat grote beelde Ons Liefs Heren Jhesu, hangende an den cruce, ende setten dat een stroen hoetken op thoeft, ende droegen dat doer die stat mit een trompet, al scimpende ende spottende, roepende mit luyder stemmen: 'Siet hier der kerstenen God', ende worpen dat mit slick ende stenen, tot scande ende scoffiericheden allen kersten menschen. Si maecten van die grote, costelike kercke van Sinte Zophie die dye grote keyser Constantijn van Romen hadde doen maken een ghemeen raethuys ende speloncke der moerdenaeren. Dye waerde Heilige Sacramenten traden si mit voeten int slick, ende worpen die voer die varckens ende andere beesten. Den keyser van Constantinopel, genoemt Constantijn, werdt voer den Turck gevangen gebrocht ende daerna onthoeft; ende dat staken si op een glavie, ende droegent alle die stat doere. Ende dierghelijken deden si alle den gevangen kerstenen, soudenieren, die uut Aragongen, uut Ytalien, Sicilien, van Venegen, van Genuen, uut Vrancrijke, mit allen horen wiven ende kinderen. Ende als die Groote Turck alle sinen quade wille ende opset volbrocht hadde, dede hij die stat purgeren van den doden ende scoen maken van den kerstenen bloede, ende dede doe die stat repareren ende costeliker maken ende timmeren dan si tevoren was, ende sette daer sinen keiserliken stoel, scrivende hem te wesen keyser van Grieken. Ende alle die scone, costelicke kercken ende cloesteren gaf hi sinen heren ende vorsten, ende maecten daer haer woninge ende castelen of. Ende van deser tijt voert deden die Turcken groten scade ende tribulacie in den lande van Griecken, ende wonnen daerna vele grote conincrijken, lantscappen, steden ende sloten, ende doden ende slogen also veel kersten volcs, dattet niet te seggen en is. Den groten last, scande ende scade ende scoffiericheden die die Turcken doen bedreven in kerstenheden en sijn nyet te bescriven. Dese vermaerde stat wert gewonnen int jaer ons Heren M CCCC ende LIII opten XXX dach van meye, int VI jaer van paeus Nicolaus die V, ende int XIII jaer van keyser Frederijcs den derde van dier name.