Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe dat here Roedolf van Diephout, biscop van Uutrecht, heimeliken in die stat van Uutrecht quam ende hoe joncheer Jacob van Gaesbeec gevangen wert.
Dat XVII capitel³⁸

In den jare ons Heren M CCCC ende XLVIII, so creech biscop Roelof onminne mitter stat van Uutrecht. Ende hoe dattet langer stont, hoe dattet arger wert tusscen den biscop ende dengenen die den stat regierden. Ende als hi aldus bina een heel jaer uuter stat gehouden was, so is hi in den jare van XLIX op Sinte Blasiusnachte mitten joncheren Henric van Montfoerde, Sweer van Culenburch, ende mit veel meer ander goede mannen, ende mit die van Amersfoert gecomen voir die stat van Uutrecht, ende tusschen die Witten Vrouwenpoert ende den Plompen Toerne was hem heimelic van binnen een gat gegraven onder een boge van der statmuyr, ende dair waren veel scouwen buten der singel al rede geset, die si in die grafte scoten. Ende dair quamen si mede over de graft, ende cropen doe allencken enen doir dat gat ende quamen in die stat, ende sloegen doe die Witte Vrouwenpoert op. Ende daer quamen die biscop mitten joncheer van Montfoerde ende Culenburch ende mit die van Amersfoert in; ende als si al hoir volc in der stat hadden, ghingen si stouteliken doer den Noye ter Plaets wert, ende riepen: 'Die chijs of, die weide vri!' Ende als die van binnen vernamen dat die biscop binnen der stat was, deden dye clocke slaen ende roekeloes malcander op wrecken, ende liepen int harnas op die Plaetse, ende si hoerden dat die biscop in der stat was ende ter Plaets wert quam, ghingen si hem tegen seer stoutelic op die Gansmarct; ende in die Scoutenstege vergaerden si. Ende die van binnen ghingen an als leeuwen, ende sloegen so vreselicken, dat sij se wel IIII of V roeden achterwerts drongen. Ende die biscop gequetst wesende in sijn been, sloegen onder die voet mit die joncheer van Montfoert mede. Doe quamen die van Amersfoert doir die Minrebroedersstraet mit een nyewe gerucht, ende doe cregent die van binnen te quaet; ende hoer volc ontliep hem achter

38 Hoofdstuk 16 bevindt zich na hoofdstuk 1.

[p. 292v]

of, ende elck quam wech so hi best mochte. Ende des biscops volc creech die Plaetse in, ende daer worden doe gequetst dat si storven: Jan van Lichtenberch, Proeys soen, burgemeester; Rotaert Proeys ende Henric van Massche; ende daer wert ghevangen joncheer Jacob van Gaesbeeck van Abcoude, van Wijc te Duersteden, van Putten ende Stryen; joncheer Aernt van Sevenbergen; Freric van Renesse; Jacob Proeys; Hubrecht van Pallaes; Aernt van Amerongen; Jacob van Amerongen; Wolpert van Amerongen; Jan van Amerongen; Jan Wouman; Dirc Wouman; Jan van Tyele; Dirc Aernts zoen ende Henric Jacobs soen. Die joncheer van Sevenbergen quam vri mit sijn oervede, mer Frederick van Renesse van Vulven, here Jans kinder mit meer ander, mosten den biscop geven X M Rijnsche gulden, ende boven dit wert dat huys te Rennouwen noch omgheworpen, ende Jacob Proeys ende Hubrecht van Pallays worden gevangen gevoert op thuys ter Horst, mer dye braken uuter vangenis; ende Aernt van Amerongen ende Henric Jacobs soen worden beide op dye Plaetse den hals ofgehouden. Ende die ander gevangen worden swaerlic gescat ende uuter stat verdreven. Ende oec worden uuter stat verdreven here Jan Proys, domdeken van Uutrecht ende heere Baernt Proeys, sijn broeder; Jan van Lichtenberch; Braem van Lichtenberch; Phillips van Groenevelt; Adriaen van Lantscroen; Aelbrecht Proeys; Freric van der Massche; Henric van Malsen; Gherrit Foeck; Roelof van Elsweert; Dirck van Stekel, ende noch meer ander goeder mannen worden al gebannen, ende hoer wiven ende kinder worden meest al mede gheschat ende verdreven, ende sommige hair goet benomen. Daerna is here Jan van Lannoy, stedehouder van Hollant, Zelant ende Vrislant tot Uutrecht gecomen, ende heeft doir minlicke dadinge ende composicie joncheer Jacob van Gaesbeec uuter vangenisse gelost in deser manieren: als dat hi willichliken resigneren ende overgeven soude Sinte Martijn oft den biscoppen van Uutrecht die stede van Wijck te Duersteden, mittet slot aldaer ende mit allen sinen toebehoren, ende daerenboven die heerlicheit, slot ende dorpe van Abcoude, en soude XII M gulden toe hebben; des soude hi dese steden, sloten, dorpen ende heerlicheden sijn leven lang ghebruken ende na sijnre doot comen ander kercken van Uutrecht. Na X jaeren is hi gestorven ende die goeden quamen an dat bisdom; ende want hi sonder kinderen starf, so quamen die heerlicheden van Putten ende Strien an der graeflicheit van Hollant. Hertoge Phillips gaf die sinen sone den grave Kaerle van Charloys. Ende die grave dede daerin een stucke lants bedijcken mit een nyewe dorp, dat men noemde tLant van Charloys, tegen die stede van Rotterdamme over, an dander syde; ende die hertoge gaf hem mede Goylant. Die andere goeden toebehorende den joncheer van Gaesbeeck, namen sine erven na sijnre doot.