Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Van den oploep ende rumoer dat binnen der stede van Leyden was tusschen den twe partyen.
Dat XII capitel.

Omtrent Paesschen, int jaer ons Heren M CCCC ende XLV, quam dese meester Goeswijn dye Wilde als president der landen van Hollant, Zeelant ende West-Vrieslandt in des Graven Hage, daer hi eerlicken van den raet ende ridderscap ontfangen worde. Ende niet lange daerna begonden die partyen binnen Leiden tegen malcander op te staen. Want Floris van Boschhuysen, scout van Leyden, stont op in groter twedrachte tegen Baldewijn van Swieten, ter cause van een sepulture ende grave leggende in Sinte Pieters kercke, dwelc elck vermat hem te wesen. Ende dese II hadden vele adherenten ende fautoers elck in sine sake, ende daerenboven hadde dese Floris van Boschuysen een pleyte ter cause van sine officie staende tegen enen genoemt Simon Vreric, want dese Simon Frerick hadde geimpetreert ende vercregen dat scoutambocht van Leiden. Ende comende binnen Leyden dede hi sine commissie publiceren ende condigen die hem hertoghe Phillips gegeven hadde. Floris van Boschusen, schout van Leyden, appelleerde tegen sine commissie, ende sette enen onderscout in sinen stede, ende reysde na Brusel om te aftervolgen sine appellacie. Ende Simon Frerick begerende oec sine commissie te defenderen, liet hem van den president int voorscreven officie van den scoutambocht introduceren ende inleyden; ende overmits auctoriteyt des presidents ende uut crachte sijnre commissie sette hi oec enen onderscout; ende aldus waren binnen der stede II scouten ende II onderscouten. Dairna gevielt dat een genoemt Jan Danelssoen quam gegaen verby den huyse van Boeckel Heerman, sittende op die stupe oft bancke voer sijn doere; welke Jan Danels soen te wive hadde Baerte, Floris' suster van Boschhusen. Ende int verbygaen ontghinc hem een wint van afteren; dwelcke Boekel seer ovel nam, ende sprac mit groter indignacien ende toernicheit: 'Doet ghi dat tot spijt ende scande van mi?! Ic gelove u, dat ic salt u verghelden!' Doen sprac Jan: 'Doet al dat ghi moecht.' Ende mit dien woerden sceyden si. Ende van dien dage voert bestonden si elck meer ende meer tegen malcanderen op te staen, also datter grote twedracht ende discordie tusscen beiden partien in der stede waren. So ist gevallen op Onser Lieve Vrouwen avont Visitacye, dats opten eersten dach van julio, dat om deser saken willen een grote oploep ende rumoer gesciede tusscen beyden partien, ende grepen elc hoir wapenen ende liepen int harnas, om tegen malcanderen te striden. Ende van stonden an senden de Cabbeljaus in Den Hage an den president ende heren van den rade om assistencie ende bystant. Terstont so dede die president vergaderen vele mannen van wapenen uuten Hage ende van Delft, ende quam haesteliken mit vele wagenen gevaren ende mit paerden, mit veel heren ende edelen van der Cabbeljauscer partie, mit grote menicht van poorters uut

[p. 291r]

Delft ende uuten Hage binnen der stede van Leyden, om hoere partye bystant te doen. Ende binnen Leyden comende, namen si terstont der stede bannier, ende vergaerden mit allen horen adherenten ende fautoren op die Blaeuwe Steen. Ende here Jan van Wassenaer, here van Voirburch, here Henricx broeder van Wassenaer, droech die banniere. Ende daer quamt al bi, dat van partien ende soorte was. Die andere, van der Hoecxs partye ende secte, vergaerden op die Nyewe Strate, bi die Hogelantse Kerke; ende waren oec enen groten hoop. Dese traden voert om over den Rijn te gaen na die Coernbrugge, om so voirt te gaen an die Brede Strate na die Blaeuwe Steen, om tegen den anderen enen slach te slaen. Ende als si op die Coernbrugge stonden, quam tot hemluden een genoemt Gerrit Potter, ende was gesonnen van der Cabbeljauscher partyen, ende sprack mit hemluden om pays ende eendrachticheyt, ende dede die Hoexs daer staen op die brugge. Ende als hi antwoerde hadde ontfangen, ghinc hi snelliken weder totten Cabbeljaus, mer enen anderen wech dan hi ghecomen was. Ende terwilen datti sinen wech ghinc, quamen die Cabbeljaus gedringen doer dye Coernbrugge Stege, na die brugge toe, om dye Hoexs te bevechten, die daer stonden, niet om te vechten, mer om vrede ende pays te maken, overmits die woerden die Gherrit Potter hen toeghesproken hadde. Ende drongen so vreseliken op die Hoecxs, dat si weken tot an Sinte Pancraes kerck ende kerchove, ende daer worter mit³⁵ allen vele gequetst ende gevangen. Ende deser gevangen wasser wel C ende XX, ende worden alle in Den Haghe ghevoert, van denwelken worden dair III of onthoeft, als Jan Danelssoen, Jan van Haesbroec ende Meynert Aerts soen; ende men souder noch meer gerecht hebben, en haddet die grave van Oestervant niet belet ende wederstaen. Ende die andere mosten hem copen ende lossen mit groot scat ende ghelde.

35 mint AB.