Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe dat hertoge Phillips onder hem brochte dat hertoechdom van Lutselenburch, ende wat oerloge hi daerom hadde.
Dat IX capittel.

In den jare ons Heren M CCCC ende XL, sceyde van deser werlt vrouwe Elisabet, hertoechinne van Lutselenburch, die eerst tot enen man gehat hadde hertoge Anthonis van Brabant, hertoge Phillips oem van Bourgondien, ende na sijnre doot nam si te man hertoge Jan van Beyeren, hertoge Aelbrechts soen. Ende also si sonder blikende geboerte gestorven³¹ was. So hadde hertoghe Willem van Sassem behendeliken ende bedriechliken dat hertoechdom ingenomen ende becrachticht. Hertoge Phillips, die hem vermat van rechtswegen dit voorscreven hertoechdom toe te behoren, vergaerde uutermaten veel gewapents volcs, om dat weder te conquesteren ende te vercrigen, ende quam daermede int lant van Lutselenburch; ende wan tersont II princepael steden,

31 aldus B; gestorne A.

[p. 289r]

als Haerl ende Thienout, mit meer andere cleine stedekens ende sloten. Daerna beleyde hi die grote stat van Lutzenburch metten grave van Vendoyme, den grave van Vernenburch, den grave van Stampus, ende mitten grave van Vandorp, mit veel meer andere heren ridderen ende vrome sciltknechten. Die hertoge van Sassen hadde binnen der stat gestelt enen cappetein, ghenoemt die grave van Ghelijkom; ende als si menige scermutsinge ende handelingen van wapenen teghen malcanderen hadden gehat, wert daer an beyden siden gemaect een bestant. Ende binnen desen bestande quam die grave van Ghelikom uuter stat mit vele edelen ende ridderen ende ghinc totten hertoge van Bourgondien, die dair stont voer sijnre tente, lenende op sijn swaert, ombecingelt mit vele grote heren, vorsten ende ridderen. Ende reverencie gedaen sijnde, sprac die grave overluyt totten hertoge: 'Doerluchtige ende hoechgeboren vorst ende prince; mi verwondert al te seer dat ghi boven recht ende justicie u vermeet te conquesteren dat hertoechdom van Lutselenburch; ende oec mede dat ghi nyet en ducht noch en vreest dye toecomende grote bloetstortinge der kersten menschen; want siet: eer yet lanc sal tegen dy comen mit groter macht die mogende hertoge ende vorst van Sassen, mit sinen oem dye keiser van Romen, mitten hertoge van Beyeren ende mit meer andere Rijnsche ende Overlantse heren van sinen bloede ende magen.' Doen sprac die grootmoedige prince hertoge Phillips: 'Heren grave, ghi extolleert ende verhevet sere uwen prince den hertoge van Sassen ende sine vrienden ende magen; ende voirwaer, het is een groot ende machtich prince. Nochtans sal ic mit alleen mine ondersaten hem ende alle sine hulperen hier verwachten. Ende als hi hier gecomen sal wesen, als ghi segt, mit so groter macht van volcke, om te verhoeden dat uutstorten des kersten bloets; ende hoewel hi een jonck, starc ende vroem man is, ende ic out van jaren bin; nochtans sal ic tegen hem allene te velde comen om te vechten om die overhant. Ende ist sake dat hi mi verwint: ick en hebbe niet meer dan een enigen soen, een kint van VI jaren: hi trecke dan in mijn lant, ende verwoeste dat mitten viere ende swaerde, ende doe mit sine adherenten ende hulperen alle dat hi mach. Ende ist sake dat ick hem verwinne ende te boven gae: ic sal den Rine opvaren, ende tonen minen macht, also dat men over C jaren daerof sal weten te spreken. Ende ic belove ende beswere u bi die mogentheit Gods ende mijnen ridderscap, dat ic hem ende alle sine hulperen hier XIIII dagen lang verwachten sal; ende ick en sal stede noch slot bestormen, opdat hij te sekere comen mach.' Ende mit desen namen si oerlof an malkanderen, ende die grave toech weder in die stat; ende also daer niement binnen XIIII dagen en compareerde noch en quam, so heeft here Cornelis, een onversaecht ridder, des hertogen bastaerts soen van Bourgondien, op eenre nacht die stadt beclommen ende ghewonnen; ende die grave mit alle sine knechten quamen heimelicken wech uuter stat. Ende die hertoge quam met groter triumphen in der stat, ende besat die mit alle dat hele lant voirtan alle sine dagen rustelic ende vredelick. Ende hi sette daer als een regent ende bewaerder des lants den voorscreven vromen ridderen heere Cornelis, sinen bastaert zone, om dat te regeren ende te beschermen.