Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

[p. 281r]

Dat derde principael deel des tsegenwoerdighe cronijcs neempt sijn beghinsel van den jaer ons Heren duysent IIII hondert ende driendertich, den moghenden hertoge Phillips van Bourgondien besittende tgraefscap van Henegouwen, van Hollant ende Zeelant, tot den jare van vijftien hondert ende sestien.

Van den moghenden hertoge Phillips van Bourgondien, hertoghe Jans soen dye XVI grave van Hollant, Zeelant ende Vrieslant.
Dat II capitel.

Phillips die eerste van dyer namen, hertoghe Jans soen van Bourgondien, is geworden overmits vrien resignacie ende overgevinge vrouwe Jacobs van Beyeren, etcetera, ende ghemaect die XXVI grave van Henegouwen, Hollant, Zeelant ende Vrieslant; want hij was een warachtich erfgenaem ende dye naeste van bloede, also wel van vader als moeders wegen. Want hertoge Jan van Bourgondien, hertoge Phillips vader, ende vrouwe Margriete van Beyeren, vrouwe Jacobs moeder, waren suster ende broeder; ende desghelijcs hertoge Willem van Beyeren, vrouwe Jacobs vader, ende vrouwe Margriete, hertoge Phillips moeder, waren oec suster ende broeder; aldus soe was hi dye naeste erfgenaem van vader ende moeder dye vrouwe Jacoba doe ter tijt levende hadde. Ende dese resignacie ende huldinge gesciede in den jare ons Heren M CCCC ende XXXIII. Hertoghe Phillips was in sinen daghen seer excellent, gheeert ende ontsien, ende seer machtich heer ende prince van XV lantscappen: hertoghe van Bourgondien, van

[p. 281v]

Lotringen, van Brabant ende van Limburch; grave van Vlaenderen, van Artoys, van Bourgondien Palatijn, van Henegouwen, van Hollant, van Zeelant ende van Namen; here van Vrieslant, van Salins ende van Mechlen; marcgrave des⁹ Heiligen Rijcs. Hierna vercreech hi noch bi cope dat hertoechdom van Lutsenburch ende andere meer graefscappen ende heerlicheden, als hierna int verclaren sijnre gesten breder gescreven sal worden. Hi was geboren int jaer¹⁰ ons Heeren M CCC XCV op Sinte Pieter ende Pouwels dach apostelen. Als dese doerluchtige prince in den lande van Hollant, Zeelant ende Vrieslant voer enen warachtigen here ende grave minlicken ontfangen ende gehult was, heeft hi here Huge van Lannoy, here van Zanctes, in den voerseyden landen geset tot enen stedehouder ende gouvernuere. Die kercke van dat Heilige Graf ons Heren binnen Jherusalem, opten Berch van Calvarien, die volna vergaen ende vervallen was, dede hi costeliken repareren ende vermaken, versach ende procureerde den Minrebroeders ende bewaerders des Heiligen Grafs alle jaers, daer si of leven mochten. In der Domkercken van Coelen hadde hij doen hangen enen finen gouden lampe voer die lichamen van den Heiligen III Coningen, ende daertoe geassigneert ende bewesen sekere renten, om die eweliken te houden barnen. Tot Wilsenack, in den lande van Sassen, daer men tHeilighe Bloet versoect, hadde hi ghefundeert ende gesticht alle dage te doen een singende misse mit sine ornamenten ende kelcke ende mit sekere renten. Buten die stede van Brusel dede hi funderen ende maken een scoen cloester van der Carthuser oerden, dat doterende ende begavende mit scone costelike renten ende andere chierheden. Dye wile dat sijn vader leefde nam hi te wive joncfrouwe Michiele, coninc Kaerls dochter den VI van Vrancrijc. Mer si starf corts daerna sonder kinder, int jaer ons Heren M CCCC ende XXII, ende wert mit groter eren begraven binnen Ghent, in Sinte Baven cloester. Daerna nam hij vrouwe Laude, des graven dochter van Heu; ende dit bi dispensacie des Stoels van Romen, want si daer te voren te man gehadt hadde grave Phillips van Nyvers, sinen oem, sijns vaders broeder. Si was een uutermaten scone vrouwe, mer si starf corts daernae, sonder kinder. Ten lesten, als in den jare ons Heren M CCCC ende XXX, nam hi tot eenen wive Ysabele oft Elizabeth, des moghenden coninck Jans dochter van Portegael, die welke een moye was van vrouwe Alienora, die ten manne hadde keyser Frederic die Derde. Dese Ysabele quam te scepe in Vlaenderen ter Sluyse, omtrent die hoechtijt van Kersmisse, daer si mit groter eren ende triumphen ontfangen wert. Ende bi dese vrouwe Ysabele creech hi III sonen, van den welke die eerste geboren wert tot Brusel in Brabant, int jaer ons Heren M CCCC ende XXXI, ende werdt mit groter feesten ghekerstent in Sint Jacobs kercke op Koudenberch, ende wert geheten Antonis; mer dese en leefde niet langhe hi en starf, ende wert tot Sinte Goedele begraven. Dairna als in den jare ons Heren M CCCC ende XXXIII, opten XIIII dach in aprille, baerde si weder enen soen, ende wert genoemt Joest. Die starf jonc, ende wert tot Ghendt begraven. Des jaers daeran, van XXXIIII, op Sinte Martijns avont in den winter, baerde si binnen de stat van Digioen in Bourgondien weder enen soen, ende wert genoemt Kaerl Martijn, omdat hi op Sinte Martijns avont geboren was. Hier mach men merken een sonderlinge misterie, dwelcke scijnt te wesen een prophecie, ende werdt oeck gheapprobeert ende ghestarct van ghelooflicke mannen, die daerbi an ende over waren als dese vrouwe Ysabele van haren vader sceyde, om in desen landen te comen; ende men houtet voer autentijc ende warachtich. Ende was dit: Als coninck Jan van Portegael sijn dochter Ysabele sende mit een heerlic gheselscap van heren ende joncfrouwen in desen lande om te trouwen den mogenden vorst hertoghe Phillips van Bourgongen, sprac hi haer toe aldus: 'Mijn alreliefste dochter: ghij sult weten dat ghi van uwen man ontfangen ende baren sult III sonen; ende die ghi selver met uwe borsten voedet, die sullen leven, ende die ghy niet en soeket, sullen sterven¹¹.' Ende also als hij propheteerde, ist gevallen, want die eerste II en soeckte si selver niet, ende storven; mer den

9 dee AB.

10 ontbr. AB.

11 strrven AB.

[p. 282r]

derden, Kaerl Martijn, is te live gebleven. Diewelke als hi gedoopt wert opter vonten ridder gheslaghen wert. Ende hertoghe Phillips, sijn vader, maecte hem grave van Charloys ende here van Bethunen, van Castrybilijn ende Arkel. Behalven dese ghetroude kinder hadde hertoge Phillips noch sommige basterts kinderen, die hi hoechliken begaefde ende rijc maecte, als here David, bisscop van Terewaen ende na biscop van Uutrecht; Cornelis; here Anthonis, grave van Steenbergen; here Baldewijn, ridder; Phillips, die noch leeft, ammyrael van der zee, ende joncheer Jan, joncfrouwe Anna Adriaens huysvrouwe van Borsselen, heere van Brigdam, ende na te man nam here Adolf van Cleve, here van Ravenstein, bi dispensacie des Stoels van Romen, wanttet sijns oems bastert dochter was.