Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe hertoge Jan van Borgongen bedriechlijc dootgeslagen worde.
Dat X capitel.

Also dye viantscap, hat ende nijt lange tijt gestaen hadde tusschen coninc Kaerl van Vrancrijc die Seste mit Kaerle den dalfijn, zijn zone, ter eender sijde, ende hertoghe Jan van Borgongen ter ander sijde, ter cause hertoghe Lodewijcs van Orliens, des voerseiden conincs broeder, die doer toedoen hertoge Jans voerseyt binnen Parijs verslaghen was, als voergeseit is; soe is dan dese oude twist bi middele van enige heren nedergeleyt, ende dair wort een vasten pays gemaect tusschen hem beyden, hoewel dicwijls daer te voren bestanden ende vreden waren gemaect ende niet lange gehouden; ende also ghevielt hier mede. Ende als dese pays was ghemaect ende besworen, so ontfingen si daerop dat Heylige Sacrament van des priesters handen an drien gedeelt, tot een vaster sekerheit ende onversceidenre vrientscappe. Ende dat gedaen sijnde, custen si malcanderen, ende waren bieen vergadert in groter blijscapen ende genoechten, ende namen ten lesten oerlof an malcanderen. Ende elck reysde tsinen lande. Binnen eenre maent hierna heeft die dalphijn vriendelicke ende bedriechlike brieven ghescreven doer informacie sommiger valscher heren an sinen neve hertoge Jan van Burgongen, of hem soude willen believen te comen tot Monstreul, bi den anderen princen ende heren, om te tracteren ende raet te vinden, hoe men coninc Henric van Enghelant uut Vrancijc soude moghen verdriven, die nu lach in Normandien, ende hadde die stat van Ruwaen gewonnen. Hertoge Jan die verliet hen op den pays die daer ghemaect was, ende en hadde gheen afterdencken meer. Ende hi toech mit weinich ghesins sonder wapen tottet casteel van Monstreul, ende ghing daer binnen mit X heren sine familie ende dienres, wanttet also voersproken was, ende dat die dalphijn oec nyet meer dan X dienres hebben soude. Ende als hi op was gegaen, soe worden die bruggen opgetogen; ende comende

[p. 260v]

in die presencie des dolphijns, dede hi sine reverencie, als dat behoerde; ende terstont worde hem gevraecht mit scarpen woerden waerom hi den Engelschen gheen wederstant en dede, ende meer andere redenen, die daer scarpeliken tusschen henluden gevielen. So was dair een omtrent den dolphijn, ende was geweest des hertoghen van Orliens dienre ende grote vrient, die dair gesleghen was, ende was geheten heere Tannegwij du Castel, provoest van Parijs. Dese trat an mit groter toernicheit, ende sloech den hertoge mit eenre bilen opt hoeft, dat hy doot ter aerden nederviel. Die heer van Sint George uut Burgondien vyel opten hertoghe om hem te bescermen, ende wert mede dootgeslagen. Enige willen segghen dat dese dootslach ghesciet is bi consent ende wille des dolphijns, mer Robertus Gaguinus ontsculdichte hem, seggende: Doen die hertoge geslagen worde, doen verscricte die dolphijn, ende keerde zijn aensicht om, dat hijs niet sien en mochte; want hi een goet, sachtmoedich ende goedertyeren jong man was. Dese dootslach gesciet wesende op die tijt, was hertoge Philips, sijn zoen, tot Parijs, ende dit vernemende was hi des qualic te vreden ende seer ghestoert, ende nam terstont den coninc Kaerl van Vrancrijc mit zijn coninginne ende haer beider dochter, ende gaf se den coninc Henric van Engelant. Ende coninc Henric van Engelant troude deese Katherine, des conincs dochter, tot eenre huysvrouwen, dair alle dat volc des conincrijcs seer wel mede tevreden was, want si hoepten mits dien huwelicke paijs ende vrede te hebben. Ende dese coninc Kaerl, verhorende den doot van sinen neve, hertoge Jan van Burgongen, was seer gestoert op sinen zoen den dolphijn, dat hi den paijs tusschen hen allen gemaect had gebroken, ende wert also gesint ende informeert, dat hi coninc Henric van Engelant gaf te huwelike mit zijn dochter, om te lene te houden dat hertoechdom van Normandien, ende hi ontfing dat te leen, ende dede den coninc manscap. Oec wast voerwaerde, wairt sake dat coninc Henric een zoen crege by zijn wive des conincs dochter, die soude de croen van Vrancrijcke besitten na des voirseiden conincs doot, ende die dalphijn soude daerof beroeft zijn ende vervreemt. Mer die dalphijn en hilt dit van geenre wairden, seggende dat het in zijn vaders macht niet en ware hem te onterven; ende mits desen twist zijn vele oerlogen opgeresen, de lange duerden; ende sonderlinge na den doot des conincs van Vrancrijc, want die dolphijn arbeyde seer om te ontfangen die croen, want coninc Henric had hem doen cronen te Parijs als coninc van Vrancrijc, als voecht van zijn soen, mits hulpe hertoghe Philips van Burgongen, als mit hem verbonden, sodat si dat meeste deel van der cronen incregen, als Piccardien, Normandien, Gascoengen, tlant omtrent Parijs, Champangen, mit meer ander landen⁵²⁷, ende destrueerden Vrancrijc mit allen seer, mer de hertoechdommen van Orliens, Barrij, Bourben, Torei-

527 langen AB.

[p. 261r]

nen, dat dolphijnaet, noch meer ander landen, en cregen si niet.