Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe hertoge Jan van Beyeren viant worde hertoge Jans van Brabant.
Dat VII capitel.

Ic kere weder op hertoge Jan van Beyeren, die, als hij XXVII jaren elect van Ludic geweest hadde, als voerseit is, ende soe menich M menschen om sinentwille haer bloet gestort ende geslagen waren, ende hadde dat bisdom geresigneert in handen van den paeus, ende heeft noch daerenboven bi dispensacie van den paeus getrouwet vrouwe Lijsbette hertoechinne van Lutsenburch, weduen wijlen hertoge Anthonis van Brabant, niettegenstaende dat hi was subdiaken, dat is epistolaer, ende haer gevader was; want hij den sone uuter vonten geheven hadde, die si bi hertoge Anthonis hadde, die ghestorven was.

[p. 259r]

Ende dese hertoge Jan van Beyeren heeft noch verworven an den keyser Segemont van Romen, die sijnre vrouwen recht oem was, mit groter subtijlheit, dat hi hem ghegheven heeft dye graefscappen ende landen van Henegouwen, Hollant, Zeelant ende Vrieslant, als opt Keyserrijck verstorven, omdat hertoge Willem van Beyeren, vrouwe Jacobe vader, sijn broeder, sonder mans oere gestorven was. Ende dit verkondichde die keyser hertoge Jan van Brabant mit sinen brieven, te Constans gegeven, int jaer Ons Heren M IIII C XVIII, opten XXIX dach in maert, hem scarpelic bevelende, dat hi hem den voerseiden landen niet meer en onderwonde. Ende hertoge Jan van Beyeren dede grote instantye, ende solliciteerde seer naerstelic an die steden van den voerseiden landen, om voer een heer ende grave gehult ende ontfangen te worden, ende sine nichte ende haren man voecht ende momber hertoge Jan daeruut te houden. Opt dwelke eerste die steden van Hollant ende Zeelant ter antwoert gaven, dat si vrouwe Jacobe als graefinne der voerseide landen gehult hadden als haer geboren rechte lantsvrouwe, als dochter ende rechte oer van hertoge Willem van Beyeren, grave van Hollant ende Zeelant. Ende dat hertoge Jan van Beyeren, haer oem, sijn nichte vrouwe Jacobe voer een graefinne der landen hadde gekent, sijn leen van haer ontfangen; ende so wouden sijts haer niet ofgaen. Voert seyden si, dat dye landen driemael op dochteren verstorven waren, bi denwelken het blijcte, ende oec keyserlike briven, die si seiden daerof te hebben, dat dieselve landen onversterflicke lenen waren; daerom biddende, dat hi oflaten wilde. Ende tlant van Henegouwen heeft hertoge Jan van Beyeren zijn antwoerde in gescrifte gesonnen, onder andere ponten hem scrivende noch claerder besceyt van den voerseiden III landen; mer sonderlinge van Henegouwen screven si, dat men dat van den keiser niet en hout te lene, al ist int Keyserijc gelegen. Ende dattet oec dicwils op dochteren verstorven is geweest. Dit niettegenstaende heeft hem hertoge Jan van Beyeren voertan doen heten ende scriven grave van Henegouwen, van Hollant, Zeelant ende heer van Vrieslant, ende hy worde tot Dordrecht ende in Den Briele voer een heer gehult ende ontfanghen, niettegenstaende den eet ende loftenisse die si hertoge Willem mit besegelden brieven mitten anderen steden van Hollant gegeven ende besegelt hadden. Ende hertoge Jan is openbaer viant geworden der landen van Hollant ende Zeelant⁵²¹. Ende hi vergaderde tot Dordrecht ende in Den Briele vele soudenyers ende oerloechsknechten ende andere ballingen, daer hi den landen vele scade ende hinders mede dede. Ende daer wort van den staten van Brabant overdragen, dat men der vrouwen ende landen assistentie ende bystant soude doen mit lijf ende mit goede. Ende also om deser saken wille grote twedracht opgestaen is tusscen die van Den Briele ende tsGravensande, soe ist geboert omtrent Heilige Sacramentsdach, int jaer Ons Heren M IIII C ende XVIII, dat die van Den Briele uuttogen mit scepen ende baertsen over die Mase, ende quamen tot tsGravensande, ende verbranden dat ten gronde. Die van Dordrecht togen oec dicwil uut mit volc van wapenen in Hollant, ende beroefden dye naeste dorpen mit zommige fortressen ende sloten, die se⁵²² verbranden ende destrueerden, mit groten rove wederom kerende. Ende voeren oec over die rivieren ende op dat water van der Masen mit roeyscepen ende baertsen, berovende, vangende ende slaende alle de si uut Hollant ende uut Zeelant crigen konden, ende brochten se binnen Dordrecht; waerom dat hertoge Jan van Brabant mit alle sine macht ende volc van wapene gecomen is tot Sinte Geertenberch op Sint Jans dach te midsomer; ende daer wesende, ontseide hi hertoge Jan van Beyeren, sijn wijfs oem, wesende binnen Dordrecht. Ende weder des anderen dages dede hertoge Jan van Beyeren ontseggen hertoge Jan van Brabant. Ende corts daerna quam hertoge Jan van Brabant mit alle sine baronen, ridderen, edelen, steden ende dorpen van Brabant, ende beleyden die stede van Dordrecht an die westsijde ende zuytside. Ende vrouwe Jacobe quam mitten Hollanders, mit horen edelen, ridderen ende knechten, ende sloech haer tenten neder an dye noertside van der stede, in Papendrecht opten dijck. Die Bra-

521 Zeelent AB.

522 aldus C; ontbr AB.

[p. 259v]

banders, die haer leger hadden ghenomen in die Grote Waert, maecten aldaer een uutermaten starc bolwerc in een dorp geheten Die Mile, dat si mits dien haer heer bescermen souden van den anstoet ende scermutsinge van die van Dordrecht, ende dat si die van Dordrecht daermede dwinghen souden. Ende als dit bolwerc volna was gemaect⁵²³, togen die van Dordrecht uuter stede, ende bestonden te scermutsen tegen den Brabanders; ende hadden vele gewapende geleyt in heymelike lagen. Ende als die Brabanders sagen dat si hem bestonden te naken, gingen si hem tegemoet. Die van Dordrecht namen terstont die vlucht, ende liepen voer. Die Brabanders dat siende, liepen mit alle haer macht na hem; ende als si die lage waren gepasseert, keerden die van Dordrecht hem om, ende daer worden die Brabanders van voren ende van afteren anghevochten, ende slogen daer vele doot, ende namen vele ghevangen, ende namen oec mede alle haer scepen, mit vele costelicheden, die si binnen Dordrecht brochten. Daer worde gevangen heer Aernt van Leyenburch, ridder, dye uutter Hollanderen heer den Brabanders te hulpe ghecomen was. Dit gesciet wesende⁵²⁴, so destrueerden die Brabanders dat bolwerc, ende stakent an brande, ende togen mitten hertoge weder in Brabant als si VI weken daer gelegen hadden. Die Hollanders, die in Papendrecht hair tenten opgeslegen hadden, deden oec een groot bolwerc opslaen opten dijc. Ende als si sagen dat die Brabanders wechgetoghen waren, besetten si dat bolwerc mit een deel volcs van wapenen, mit een cappetein, geheten Adriaen, die bastert van Hollant, hertoge Aelbrechts zoen, ende toghen doe mede thuyswaert; datwelke siende die van Dordrecht, togen terstont uut, ende omcingelden dat bolwerc rontomme mit groter macht, ende bevochten dat mit groter vromicheyt, dat sijt ten lesten stormerder hant wonnen; ende slogen Aerian die bastert mit alle die daerop waren doot, ende stakent doe an brande, ende togen weder binnen Dordrecht mit groten rove ende enige gevangen. Dit gesciede op Sinte Laurens dach, ende aldus worde dit belegge gestoert ende opgebroken.

523 gemaec AB.

524 wensende AB.