Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe die castelen Eerden, Azoelen ende Laghe worden ghedestrueert, ende hoe dat cloester Eemstein worde ghefondeert.
Dat XXX capitel.

Int jaer des Heren M CCC ende LXXX, was een edelman gheheten Evert van Esse; dese hadde doen timmeren een uutermaten starck casteel, van stien ende hout, int lant van Overysel, dwelc Eerden was ghenoemt, daer hi den Overyselschen sere mede quelde ende groten scade uut dede, ende bysonder vele uut Zallant. Ende daerenboven hadde hi mit ghewelt onder sine subjectie ende onderdanicheyt ghebrocht een deel van den bosschagye, ende sommige ampten ende dorpen des Stichts van Uutrecht, clein achtende ende versmaende niet allene des bisscops mogentheyt ende macht, mer oec aller dergheenre die hem toecomen mochten. Ende dat om die starcheit ende onwinlicheyt sijns casteels van Eerden. Waerom dye biscop van Uutrecht mit joncheer Jan van Arkel, out wesende XVIII jaren, here Aernt van Egmont ende Yselstein, mit meer andere vrome ridderen, edelen ende schiltknechten ende mit een grote vergaderinge van ghewapende knechten ende soudenyers is gereyst int lant van Overysel, ende heeft mit groter macht belegen dat casteel van Eerden, hebbende mit hem grote sware bussen ende instrumenten om dat huys mede te bestormen. Ende als nu die biscop dit casteel V weken lang hadde doen beschieten mit dese grote bussen ende magnelen, ende haddet mit allen sere gequetst ende gebroken, so versochten die borchsaten an den biscop om henluden in genaden te nemen, ende wouden hem dat huys mit allen sinen toebehoren vry op- ende overgeven. Die biscop consenteerde, ende liet dat slot tot allen canten ansteken, ende verbrande ende destrueerde dat totten gronde toe. Dat houtwerck, dat an dat casteel was, brande ene hele maent lange eer dattet verbarnt worde. Evert van Esse, die in sijn casteel niet en was doet ghewonnen worde van den biscop, is daerna bi middele van enighe heren gecomen tot genade, ende hi versoende hem mitten biscop.

Int selve jaer belach

[p. 230r]

die biscop dat slot te Azoelen, mer si gaven hem op eert die biscop bestormde. Daerna beleyde hij dat casteel te Lage, mer dye borchsaten ontsiende des biscops mogentheit gaven hem op in des biscops handen. Ende die biscop dede dese sloten ende castelen dat vier insteken, ende verbrande se ende destrueerde se totten gronde toe. Dese biscop verdreef oec uut sinen Stichte doert onsich sijns naems alle quaden wikelers ende toeverssen.

Int selve jaer worde gefondeert dat cloester te Eemstein van den Reguliers Oerden. Ende in datselve jaer op Sinte Benedictus dach Translacy worden die Gunterlingen uuter stat van Uutrecht verdreven, wel tot X C toe, behalven die wiven ende kinderen. In denselven jaer quam joncheer Reinout, des heren jongsten broeder van Vianen, die vercregen hadde van den paeus Clemens die VII bi provisie dat bisdom van Uutrecht, ende hi meende mit hulpe van sinen vrienden ende magen die hij in den Stichte hadde den bisscop Florijs uuten bisdom te verjagen ende verdriven. Waerom die here van Vianen dede den biscop benemen sine thienden ende alle dat hem ghenoechde, ende dede se voeren in Goylant, ende woude sinen broeder mit crachte int bisdom brenghen, ende hi behalp hem mitten paeus Clement den VII, dat ghene princen, heren oft nacien van kerstenheit en deden, dan alleen die coninc van Vrancrijck. Daerna, als dye biscop quam uut Overysel, wortter enen dach determineert ende geset tot Jutphaes in der kercken, ende dair worden die biscop mitten here van Vianen ende mit joncheer Reynout, sinen broeder, tesamen bi toedoen des raets van Uutrecht verenicht ende versoent. Ende sy beloefden daer, dat si voertan teghen den paeus Urbanus die VI, noch teghens den bisschop Florijs hem niet setten noch rebelleren en souden, mer souden altijt goede getrouwe Stichts mannen bliven.