Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Van die strijt in Cortrijc tusscen die Fransoysen ende Vlamingen.
Dat IX capitel.

Desselven jaers heeft Philips die Scone, coninc van Vrancrijc, doen vergaderen een uutermaten groot ende machtich heer van alle sine heren ende edelen, ende heeft die gesonnen in Vlaenderen om te conquesteren dat lant, ende beval hen, dat si dat lant, steden, burgen ende dorpen souden vernyelen ende destrueren, ende sonder genaden dat volc vangen ende slaen, ende algeheel verwoesten. So zijn dan vele vrome heren ende capeteynen bi den coninc gecomen, om angenomen te worden ende zoudie verdienen. Onder diewelken oec gecomen is here Huge Butterman van Arkel, ridder, een man van groter statueren, vroem ende starck, geliken oft een gijgant of rose waer geweest, ende heeft hem den coninc gepresenteert mit een scoon geselscap³⁴¹ van vrome wapentuers, hem vermetende mitten sinen te staen int voerste van den strijt; ende also hi van den coninc eysschende was een grote zomme van penningen voer zijn zoudye, so wort hi van den Fransoysen veracht ende versmaet, ende toech over in Vlaenderen, ende presenteerde dien als hi den coninc hadde gedaen. Die heren sagen hem an, ende verwonderden hem sere van sinen stoutheit ende vromicheit, de hi hem vermat. Ende si namen hem an op die condicien dat hi voer in den strit soude staen, ende dat voervechten hebben. Ende dijergeliken here Jan van Renes, een cluec ende behendich man van oorlogen, stelde hem mede mitten Vlamingen tegen den Franchoisen te vechten. Ende als den dach was gecomen dat dese strijt soude gescien, worde here Huge Butterman bevolen, dat hi hem stellen soude ende bereyt maken om dat voervechten te hebben. Als hy dit hoerde en antwoerde hi niet, mer verwoedende in hemselven als een gremmende lewe, keerde hem om ende began uutermaten sere zijn water te maken. Dit worde den heren ende andere cappeteinen gheseit, ende vraechden hem of hi nu vervaert was, dat men strijen soude. 'Voerwaer, neen ic,' sprac hi, 'dat ic daerom hebbe mijn water gemaect, want ic heb verstaen dat die alre edelste bannier van kerstenrijc mitten meesten edelen ende heren van Vrancrijc in groter mogentheit tegen mi comen, ende dus ist van node mi daertoe te geven mit alre naersticheit ende vromicheit³⁴² dye bannier onder die voet te trecken ende verwinnen, of mijn lijf daervoer te laten.' Dit horende, waren die heren verblijt, ende hebben terstont met groter wijsheit ende voersienicheit haer bataelgen gheordineert ende in goeder ordinancien geset. De princepaelste ende opperste cappiteinen van dat Franche heer waren Robbrecht, grave van Artoys, ende Jacob, grave van Simpol, der coninginnen oom. Als dan dese heren vernamen dat die Vlamingen hem bestonden te genaken, hebben si mede alle haer heer geordineert ende ghestelt in drien battalgen; in den eersten bataelge was die coninc van Majoriken; ende die coninc van Meliden mitten grave van Artoys; dese twe coningen waren van den ongelovigen uut haer conincrijken verdreven, ende waren gecomen totten coninc van Vrancrijc, om hulpe ende bistant; dwelc die coninc hem hadde belooft, waert sa-

341 geselcap AB.

342 vromeicheit AB.

[p. 190v]

ke dat hi victorie van den Vlaminghen ghecrigen mochte. In die anderde bataelge was Johan sonder Genaden, grave van Oestervant, mit sesdusent uutgelesen mannen van wapenen; ende dese Jan was grave Jans outste soen van Henegouwen, van Hollant, ende Zeelant; in die derde bataelge was geset Jacop, grave van Simpol. Ende in den jaer Ons Heren M III C ende twe, opten XI dach van augusto³⁴³ sijn dese twe machtige heren an en gecomen, om enen bloedigen strijt te vechten. Here Huge Butterman, die int voerste van den strijt was geset, heft hem also vromeliken in den anganc mitten sinen gehat, dat hi overmits groten arbeit ende vele periculen die bataelgen heft doerbroken, ende heeft die bannier van Vrancrijc mit groter vromicheit ter nedergetogen ende vercregen, ende heeft se mit groter triumphen ende bliscappen den heren van Vlaenderen gepresenteert. Die victorie ende avontuere is den Vlamingen mede gevallen ende den Fransoysen sere deerliken tegen gheweest, want daer worden geslegen omtrent XI dusent edele heren ende princen, ende acht dusent andere vrome wapentuers. Van den heren ende edele waren die opperste die coninc van Majorcke ende die coninc van Meliden; dye hertoge van Loreinen; Govert, grave van Vierson, des hertogen soen van Brabant; die biscop van Bellovaec; die prince van Albemarche; des biscops broeder Robbrecht, grave van Artoijs; Rodolf, grave van Nijgelle, conincstabel van Vrancrijc; Jacob, grave van Simpol, der coninginnen oom; Johan sonder Genaden, grave van Oestervant, grave Jans outste soen van Henegouwen; ende van Hollant Lodewijc, grave van Cleremont; de prins van Campangen; de prins van Noortforden; de prins van Clarion; dye grave van Baern met sijn drie broeders; die graef van Nelen; die grave van Trije; die grave van Bolonoijs met Govert sinen broeder; die grave van tZwessen; die grave van der Marck; die grave van Dammertijn; de grave van Momeliaert; die grave van Foreijs; die grave van Marle; dye grave van Hu; die here van Craynen; die heere van Wesemael; dye here van Alengij, de castelein van Risselle. Ende als here Huge Butterman dese grote victorie op die Fransoysen heft gehat, is hi in Vlanderen ghebleven, ende is daernae corts gestorven, ende worde mit uutnemende costelheit in enen sconen tombe tot Axel begraven; ende alle sine heerlicheden sijn gecomen op here Johan van Arkel, sinen neve.

343 angusto AB.