Van den groten ongelove des volcs van Stadingen, ende hoe si ghedestrueert ende gheslaghen worden.
Dat XIII capitel.
In desen tiden was een edele hoofmans ende ridders huysvrouwe, wonende int lant van Stadingen, in den bisdom van Bremen. Het geboerde op enen Paeschdach, als dese vrouwe dat Heilige Sacrament ontfangen soude, dat si ten outare quam, offerende den prister een cleyn pennincksken; dwelc die priester mercte, ende namt in groter onwaerden van sulken edelen vrouwe, ende murmureerde daer seer op, mit groter sotheden; ende als den dienst GoodsGa naar voetnoot244 uut was, ghing dese vrouwe geliken dandere luden om te ontfangen dat Heilighe Sacrament. Die sotte ende dwase priester en gaf haer niet dat Heilige Sacrament, mer hi leide der vrouwen (die mit devocien ende besloten ogen haer daertoe voechde), den gheofferden penninc in den mont. Die vrouwe stont op, ende wist anders niet, si en hadde dat Heilige Sacrament ontfangen; ende als si dat bestont in te swelgen ende te cawen, ende bevoelde dattet hart was, wert si in haer selven turbeert ende gestoert mit droefheden van herten sere bevaen, verduchtende dattet haere zonden schult was, dat sijt niet in crigen en moechte. Si haestede hoer seer snelliken thuyswert, met besloten monde, ende nam enen sconen witten doeck, ende liet daerop vallen datgeen dat si ontfanghen hadde; siende den penninc, wert si des meer gestoert, dat si niet en soude gebruken die gracien ende vruchten des waerden Heiligen Sacraments, de alle kersten menscen nu op desen Paeschdach ontfangende waren. Ende als si aldus in haer camer sat, wesende verslagen mit enen ontsetten aensichte, quam hoer man mede te huys; ende siende zijn wijf dus verslagen sittende, ende anders gelatende dan si gewoenlic was. Mit stadiger beden ende dreygementen vernam hi ten lesten wat haer wedervaren was. Dit horende, stelde hy zijn wijf tevreden; ende also dese priester een vicecureyt was van derselver kercke, dede hi by hem comen den pastoer, ende besculdichde desen priester seer van tgeen dat hi bedreven hadde. Die priesteren en waren van deser correctie niet verbetert, mer bestonden mit ontamelike woerden, mit groter contumatien tegen desen ridder op te staen ende te scelden; waerom des ridders toernicheit altijt meer ende meer worde, ende claechde dit sinen vrienden ende maghen, doer wiens raet dese vicecureyt heimelic geworget wert. Dit gedaen zijnde, wert dese ridder verdaecht tot beteringe van der Heiliger Kerken, ende wert in den banne gedaen; mer doer raet zijnre vrienden versmade hi alle de geboden ende censuren der Heiliger Kerken, ende hy bleef aldus een gans jaer lang in den banne gaen, overmits assistencie ende hulpe des gehele lants, de hem in sine boesheden stijfden ende starcten, ende quamen ten lesten tot sulker dwalinge, dat si alle dat lant doer niet alleen en slipen ende trouden haer nichten, mer sliepen bi haer susteren ende eygen moeders, ende verjaechden ende verdreven alle de priesteren ende geestelike luden uut horen landen. Ende dat alrequaetste was, si versmaden die Sacramenten der Heiliger Kerken, ende versaecten God ende dat heilige kersten gelove, ende begonnen afgoden van hout ende steen te anbeden. Si en achten niet op des paeus ende des keisers geboden. De paeus Gregorius die IX hadde daer gesonnen een legaet mit vele geleerde mannen, geestelike ende waerlicke, om dit volc te bekeren ende totten rechten wege des geloves weder te brenghen. Mer si waren verhert in hoer boesheit, ende bescempten ende bespotteden dese mannen, andoende vele smaetheden slogen si de ten lesten doot. Waerom dat die paeus tegen hen deden preken een cruysvaert, gevende alle dengenen oflaet van allen sonden, die dese luden van den lande van Stadingen verwoesten ende doot sloegen. Hyerna, in den jare Ons Heren M II C XXXIIII, worden mitten cruce geteykent grave Floris van Hollant, hertoghe Henric van Brabant ende grave Dirck van Cleve, mit meer andere geestlycke ende waerlicke heren, ende toghen uut beveel des paeus Gregorius dye IX int Staderlant, in den