Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe die van Trenten rebelleerden tegen horen biscop, ende hoe hi starf.
Dat IIII capittel.

In den jare Ons Heren M C ende XCVI, als biscop Baldewijn van Uutrecht die Twenten ende Drenten crachtelic ende rustelic berechte ende besat, ende hem niement onderwant moyenisse daerin te doen, so hadde dese biscop eenen castelein tot Coeverden, genoemt Florijs; dese plach onredelicke te scatten die karren ende die waghens die daerdoer leden ende Otte, grave van Benthem, toebehoerden. Dwelck hi den biscop sinen broeder dicwils clagede, also dat die biscop ten lesten desen casteleyn te banne dede. Mer die castelein verharde in den ban, als die daer niet om en gaf. Doe quam dye biscop met heercracht, ende belach dye veste van Coeverden, daer hi sonder aflaten soe sere an stormde, dat dese Florijs, die casteleyn, begeerde hem op te geven mit sinen stiefsone Folkert, ende dat casteel den biscop te leveren mit al sinen toebehoren. Die biscop nam dat casteel in, ende beval dat te bewaren een ridder uut Hollant, genoemt here Ghijsbrecht Poskijn, die al die Drente wiselic berechte. Mer die biscop om alle quaet te scuwen ende tot zijnre quader avonturen, versette hi desen ridder, ende maecte grave Otte van Bentem, sinen broeder, casteleyn van Coeverden, ende daertoe een drossaet oft rechter over die Drenters; ende ontfing dat casteel in zijnre macht, ende quam daerop wonen mit al sinen gesinne. Hierenbinnen lach Folpert van Coeverden noch ge-

[p. 150v]

vangen opt casteel Ter Horst, ende nam te wive een edele joncfrouwe; ende bi hore vrienden hulpe werttet gedadingt mitten biscop, dat dese jongeling een deel van sijns vaders erve soude ontfangen; ende des en soude hi hem nimmermeer tegen den biscop versetten. Mer die ydele woerden verghingen metten winde, want also varing Folkert uuter vangenisse was, versamede hi heimelicken vrienden ende magen, ende brochte alle die Drenters daertoe, dat si hem setteden in rebelheit teghen grave Otte van Benthem. Ende die van Groeningen sloegen eerst haren rechter doot, ende bemuerden haer stede boven den eet die si den biscop in voertiden gesworen hadden; ende die Drenters namen al des bisscops renten in Twenten, ende branden dat dorp van Coeverden mittet voerburchte altemael van den castele. Die biscop, die dit harde onwaerdelic ende oevel nam, dat die Drenten hem versetten in rebelheit, versamede een crachtich heer, ende quam in Drenten bi Coeverden, ende vercreech rechte wrake van den ongehoersamigen luyden. Ende die grave Otte van Bentem quam an die ander side bi Steenwijc in die Drenten, ende nam oec wraeck van zijnre vianden rebelheit. Mer grave Otte van Gelre, die men meende dat die Drenters opten huse starckede, quam al heimelic mit sinen rade in des biscops hulpe, ende dadinge daer tusschen, dat men vrede maecte als dat die van Groeningen souden den biscop geven IIII man in ghysel, ende dye Drenten XII man; ende souden comen tot Deventer, ende en souden vandaen niet sceyden, eer dat si den biscop voldaen hadden van hore misdaet ende rebelheyt, ende van allen saken die in den oerloge gescyet waren. Ende die grave van Ghelre quam tot Deventer mit dese XVI geghyselde mannen, ende began mitten biscop te dadingen; mer dye biscop dede dese gheghyselde in vanghenisse leggen tot des graves scande, waerom die grave bescaemt was ende torende hem seer, ende reet mit enen arren moede uuter stadt, mit groter onwaerden. Ende hierenbinnen vernemende Folkert van Coeverden, dat grave Otte van Benthem in des biscops saken seer becommert was ende veel te doen hadde, ende dat hi dat casteel van Coeverden niet wel beset en hadde, versamede een deel wapentuers, ende quam al heimelicken, ende wan dat casteel mit listen, ende ving dye graefinne mit al hoer ghesinne dat daerop was. Die bisscop, die hem hieromme sere bedroefde ende dit seer qualic nam, verlossede die graefinne van Benthem, ende ontsloech die XVI geghyselde mannen. Ende hi versaemde weder een nyeu heer, daer hi dat meeste deel van den Drenten mede verbrande, ende stormde dagelixs ant casteel van Coeverden. Ende als dit aldus geschyede, quam here Phillips, aertsbiscop van Coellen, ende here Coenraet, aertsbiscop van Ments tot Deventer, verduchtende dat die grave van Ghelre mitten castelein van Coeverden toevallen soude, ende maecten enen pays die onlange duerde; als dat Roedolf, dye rechte casteleyn van Coeverden, ontfanghen soude van den biscop dat casteel van Coeverden mitter Drenten in allen manieren als die oude privilegien dat begrepen hadden; ende voer die scade, die daer gedaen was, soude hi den biscop geven an gereden ghelde M marck. Ende als dese eerwaerdige heren desen uutspraec hadden gedaen ende wechgereyst waren, en woude die grave van Benthem dat seggen ende uutsprake niet onderhouden, ende vergaerde een groot heer van sijns broeders wegen, daer hi mede striden woude op dye heren van Coeverden ende tvolc van Drenten. Ende als hi sine tenten opgeslagen hadde, ende het tegens den avont ghing, begonnen enighe vermetele jongelingen te scermutsen ende te schieten tegens die Drenten, die also seere scoten ende wederom van den Drenten also sere ghewont werden, dat si mit cleinre eeren wederkeerden, ende liepen so sere, dat al des biscops here vervaert wert, ende bestonden mede te lopen, afterlatende haer tenten ende pauweljoenen. Mer die biscop als een onvervaert prince riep dat vliende volc weder, ende mit enen cleinen hoop bestont hi tegens dye Drenten te vechten. Mer die Drenten, die haren hoop altijt merede, ende des biscops hoep altijt minrede, moste int eynde uuten velde wijken, ende quam nauwelick mitten sinen uuten marasschen ende poelen. In desen striden bleven XXX mannen doot, ende daer worden

[p. 151r]

omtrent C ridderen mit meer andere geboertige schiltknechten gevangen. Daerna quam die biscop op die Ysel, ende vergaerde een nyewe heer van volc; ende den schade dye hi geleden hadde, meende hi te verhalen opten grave van Ghelre, als op horen fautoer ende bystander, ende verbrande die Velue mitten naesten dorpen daerbi gelegen, ende beroefde al dat hi vant. Daerteghen quam dye grave van Ghelre mitten Drenten, ende destrueerde Homershem ende sommige toernen van des biscops husen, ende bestormden die stede van Deventer XI dagen lang. Mer die hertoge van Brabant, dye dye alreeerste sake was van desen oerloghe, omdat hi versuymde sijn leen te versoeken als van der Velue, die hi van den biscop te lene hilt, bekende hemselven schuldich, ende quam in des biscops hulpe mit een deel ridderen ende knechten, ende arbeide daertusschen, sodat hi vrede maecte ende bestant totter tijt dat keiser Henric nederquame, de den twist van der Velue sceyde tusscen den biscop ende den grave mit sinen gulden zegele. Ende als die keyser weder vandaen vertogen was, braken die Drenten¹⁹¹ den vrede die die keyser ghemaect hadde; want alle die renten die den biscop toebehoerden in Drentenlant, gaven si den grave van Ghelre. Waerom die biscop bi rade sijnre prelaten reysde tot Mens, ende claechde den keyser dat nyewe gewelt. Die keiser dit verhorende, wert sere beroert mit toerne, ende gaf den biscop sinen neve een deel vrome wapentuers tot hulpe dat onrecht mede te wreken. Ende siet, opten vijften dach hierna, dat was op die XI kalende van meye, worde dese biscop Baldewijn haestelic sieck, ende starf salichlic in den Here, int jaer Ons Heren M C ende XCVI, als hi dat bisdom mit groter oerlogen XVIII jaer lang hadde berecht; ende wert vandaen tUytrecht ghevoert, ende mit betamelicker uutvaert in der Domkercke bi sinen voirvaderen begraven.

191 Trenten AB.