Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Keyseren

Anno VII C LXXVI.

Leo die IIII, Constantijns voornoemde soen, wert keyser, ende regeerde V jaer. Hi was eerst een goet man, mer daerna verkeerde hi, ende wert een quaet ende ghierich man. Hi beminde seer costlicke gesteenten, waerom dat hi een croen van groter prysen met precieuse gesteenten verchiert nam uut Sinte Zophien kercke, ende droech se op sijn hoeft. Ende siet, die hant Goeds heeft hem terstont geslagen, datter uut sijn hooft liepen grote puysten ende pocken, ende starf corts daer na.

In desen tijt gescieden vele wonderlicke dingen . In Syrien was so groten aertbevinge, datter sommige steden versoncken, ende andere steden, die op bergen stonden, sceyden hoer van dat gebercht, ende gingen staen wel VI milen vandaen op andere effen plaetsen, ende en braken niet. Item, een mule sprac woorden oft een mensch geweest hadde. Item, in die zee was dat water bevroren wel XXX cubiten dick ende C milen lang, ende daer viel snee wel XX cubiten hoech, gelijcken een berch. Dese vorst was wonderlicken groot. Item, scietende sterren vielen uuter lucht, dat die menschen worden verveert, menende dat die werlt vergaen soude. Ende wat wonderlicke veranderinge dese te-

[p. 62r]

kenen pronosticeereden ende boetscapten, bewisen ons wel die navolgende tiden.

Anno VII C LXXXI.

Constantijn die VI wert keyser na sinen vader, ende regeerde X jaer; mer want hij noch jong van jaren was, soe regeerde mit hem sijn moeder Hyrene, van Athenen geboren. Dese Hyrena, want si een wise ende duechtlicke vrouwe was, ende seer geneycht om dat heylige kersten gelove te verstarcken, heeft si een concilium doen houden in die stadt van Nyceen van III C ende XXX biscoppen. In welcke ingeset is, dat men voertan die beelden der heiligen niet uutdoen noch vernyelen en soude, opten ewige ban ende maledictie. Mer dit en konde hoer soen Constantijn niet wel verdragen, want hi seer sijns vaders aert volchde ende natuer; waerom dat hi bi rade sijnre vaders vrienden dese statuten weder te niet maecte, ende dede sijn moeder bannen uuter stat, ende regeerde noch V jaer alleen. Ende nam te wive een scone vrouwe, genoemt Maria, dien hi na versette ende nam een ander, geheten Theodora, ende maecte die keyserinne, ende stack vele sijnre edelen die ogen uut. Waerom dat die burgeren van Constantinopel sijn moeder weder ontboden, ende deden desen Constantijn, haer soen, vangen, ende zijn ogen uutsteken, ende in een karcker leggen; daer hi cativelic als een ketter zijn leven in einde; ende Hyrena regeerde allene seer wijslic noch V jaer. Dese keyserinne, doe si vernam dat die Romeynen begonnen te declineren ende of te gaen van trijck der Griecken, ende seer geneycht waren totten Francken, die se best bescermen ende voerstaen mochten, ende boven dit want si van ghene vrouwe regiert en wouden wesen; ende verhoerde dat die paeus Leo die III tot gonst ende bede der Romeinen den groten coninc Kaerl van den Francken keyser van Romen consecreert ende gewijt hadden, sant si hoer ambassaten mit groter staet totten keyser Kaerl die Groot om mit hem aliance ende vrede te maken van tkeyserrijc, ende deylden mit malcanderen dat lant ende keyserrijck. Ende mit deser delinge sijn die Romeinen van den Grieken rijck verscheyden int jaer VIII C ende I, nae dattet die Griecken van den groten Constantijn of te rekenen, beseten hadden IIII C ende LXVIII jaer, tot coninc Kaerls die Groten tijden.

Nicephorus quam met gewelt int rijc, ende regeerde IX jaer. Hi sant Hyrenen, die keiserinne, in der ellenden, ende was een vrack ende geltghierich man, ende en dede int rijck gheen goet, dan dat hi mit coninc ende keyser Kaerl die Groot die aliance ende vrede, die Hyrena onlancs mit hem gemaect hadde, continueerde ende vernyewede. Tegen hem quam Aaron, der Saracenen coninc, mit III C M man; ende om vrede te vercrigen, so beloofde hem Nicephorus te geven alle jaers III C M goude penningen²⁴⁸. Ende mit desen quam dat rijc der Griecken ende van Constantinopel tot niet. Ende also hi desen overdracht niet en hilt, wert hi in enen strijt verslagen. Ende na hem regeerde sijn soen Scauracius een jaer. Na desen worde Michael keyser, ende was Nicephoorts dochter man, ende regeerde twie jaer. Hij was een goet kersten man, ende hadde veel striden teghens den onghelovigen; mer ten lesten gaf hi dat rijck willichlic over enen genoemt Leo, ende wert een monick. Ende hiermede laten wi voertan after die keyseren der Griecken, ende sullen hiernae alleen dye keyseren van Romen opsetten, van den welcken die eerste wesen sal Kaerel dye Groot, als men in die linye van den keyseren int voertgaen van onsen

248 pennigen AB.

[p. 62v]

cronyke vinden sal.

In desen tijden verduysterde die zonne, ende si en scheen nyet in XII dagen, ende men sach een teyken des Heyligen Cruys in der menschen clederen. Ende van den hemel viel bluet opter aerden. Veel menschen seyden dat dit gesciede, omdat die goedertieren keyser Constantijn zijn ogen uutgesteken waren.

Item, in desen tiden wert tot Constantinopel gevonden een gouden plate in een mans graf, daerop gescreven stont: Christus sal geboren werden van die Maget Maria, ende ic gelove in Hem. O sonne, du sulste mi anderwerf sien onder Constantijn ende Hyerene.