Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe dat Claudius die keyser Brittannien wan, ende hoe hi die Slaven bevacht, ende van dat grote Wout Sonder Ghenaden; hoet an den name quam.
Dat XV cappittel.

Dese Claudius, als hi tot enen keyser van Romen gecoren was, vergaerde hi groot volck van wapenen, ende toech daermede in Brittangen, dats nu Engelant, daer Julius wilen eer geweest hadde tot sijnre ende der Romeine groten verliese, als voer geseit is. Denwelcken Bertoenen dese Claudius bevochten ende verwonnen heeft, ende onder dat Roomsche Rijck gebrocht, mit die eylanden daerbi gelegen, ghenoemt Orchades, dier XXIII is. Ende als die keyser Claudius Brittangen becrachticht hadde, ende wederom tscepe gegaen was, om over te comen, wert hi ende al sijn volck mit enen groten storm van winde gheworpen an der wilder Slaven lant, wonende in Slavenburch ende daer omtrent, dat nu Hollanders sijn, tegen die welcke hi een grote strijt hadde. Mer hi heeft ten einde, mits vromicheit ende veelheit des volcx, die overhant gehouden ende victorie van desen Slaven gecregen. Die keyser is mit een deel van sijn volck gegaen in dit grote bosch dat daer omtrent Slavenburch lach om te jagen, ende comende int bosch hoerden si dat vreselicken geluyt van leuwen, beren, wolven, wilde stieren ende verckens, dat si gansselick van dien gecrijs vervaert worden. Doen vraechde die keyser, oft daer yemant int bosch woonde; doen seiden dien Slaven: 'Here, wi en wetens niet; mer wi weten wel, dat gy daer niet en soudt mogen doergaen ongescent mit alle desen volcke, overmits der wilder beesten willen.' Doen vraechde hi van die grootheit des bossches; si seiden als datter X milen lanck was ende drie breet. 'Ende of gy al die avontuer hadt, dat gi mit alle u volck daer doer comen mochtet, so wonen an dander side des bossches die wilde wrede Neder-Sassens, dat sijn die Vriesen, die nyemant ontsien, die in der werlt levet, die u ende u volck van stonden an bevechten souden.' Doe sprac Claudius die keyser: 'Dit woudt mach wel heten dat Woudt Sonder Genaden, want hoe dattet gaet, nyemant en mach daer ongheschent behouden sijns lijfs doergaen, hi en is ghevreest van den wilden beesten, of van den wreden Neder-Sassens ende den Slaven', dwelcke groote menschen waren van statuere, ruych van hare, starck van lichaem ende ongetemmet, waerom dat si oec nyemant en ontsagen in der werlt. Ende aldus wert dit wout menich tijt hierna geheten dat Wout Sonder Ghenaden, streckende van Doernick tot Nijemaghen toe.

[p. 29v]

Dese keyser Claudius lach alle die winter lanc tot Slavenburch. Ende binnen desen tijden, als sommige croniken seggen, dede hi timmeren ende maken omtrent die mont van den Rijn, daer si in der zee plach te vallen bi Catwijck, een vijerbaeke ofte groten toerne, ende wert geheten Britten, omdat hi neffens Brittangen over lach. Ende an desen toorne ende burch plach men te vertollen van allen goeden die den Rijn nederquamen ende ter zeewert inne voeren. Ende op desen burch sat een castellein die die tollen bewaerde, ende hadde tot sijnre wapen enen scilt van lasuer mit een gulden baer; ende van desen castellein sijn ghecomen die heren van Britten, dwelc nu die heren van Wassenner zijn, ende voeren noch die wapen van Britten: ende is enen scilt van lasuer, mit enen gulden baer gequarteleert, mitter wapen van Wassenner, dats enen rode scilt van keel, mit drie halve manen van silver. Mer dit huys ende burch van Britten leyt nu veer in der zee, overmits den ofspoelinge ende anvloyen des zeewaters. Dese keyser Claudius wert van sinen wive genoemt Agrippina vergeven, om dat haer soen Nero keyser soude worden, alst ghesciede; ende starf int jaer ons Heren LVII, als hi out was LXIIII jaer, ende wert mit groter pompen begraven. In sijnre tijt, eer hi starf, openbaerde een groote comeet, dwelck een voerteiken was zijns doots.

Nu wil ic hier een wyl tijts swygen ende ophouden van onsen begonnen materie, ende wil hier opsetten¹⁶¹ ende anheven die linie ende ordene der paeusen van Romen, die in desen keyser Claudius' tijden began, ende wil dat continueren totten tijden van paeus Silvester den Eersten, confessoer der paeusen, die onder den groten keyser Constantijn dat paeusdom regerende was. Ende voert van den keyser Neroes tijden of totten groten Constantijn, die welcke dat Roomsche Rijck regeerde, omtrent die jare drie C ende XII, ende comen dan weder op die cronike van Hollant, consummerende die voornoemde jaren ons Heren.

161 opsetteen AB.