Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

[p. I]

Prologe.

Meester Robertus Holcot, een eerwaerdich ende expert leraer ende doctoer³ in der Heiliger Scriften, sprect in sijn boeck gheheten Philobiblion⁴ int eerste capitel aldus: Waert sake dat God die Here ghebenedijt den sterfliken menschen mit provisie der scrifturen, boecken, croniken ende historien⁵ niet versien en hadde, die negligencie ende vergetelheit soude bedecken ende verduysteren alle die eer, glorie, hoecheit ende chyerheit deser werlt; want wat souden wi weten van den formeringe, makinge ende sceppinge ende beghinsele deser werelt⁶ ende alre⁷ dingen; wat van Adam, Noe ende sine kinderen, van der diluvien, van den patriarchen Abraham, Ysaac ende Jacob, van Moyses ende andere propheten, van den coningen David ende Salomon, ende van coninc Pharoo ende Joseph; wat van Julio Cesare, van den groten coninc Alexander, van den moghende keyser Octaviaen, ende van andere coningen, hertogen ende graven; wat souden wi van alle desen weten, ten waer die scrifturen, croniken ende historyen ons haer gesten, feyten ende vrome daden ende wercken die kenlic maecten. Want die boecken ende scrifturen sijn meesters die ons instrueren ende leren sonder roede ende gheessele.

Noch so scrijft Sinte Augustijn int derde boeck Van der Stadt Goeds, dattet nutlic ende oerberlic is te lesen historien om veel saken willen, ende bysonder om een claer onderscheyt der tijt te setten. Wantter dicwils grote erroer ende dwalinge compt, wanneer men gheen claer onderscheyt der saken, der tiden, der personen, ende der landen ende steden gheleghentheyt (daer men nye⁸ of geweten en heeft) bescrijft ende ordineert op sijn passe. Ende is dese ondersceydinge den regenten der landen, steden ende luyden in hore errore, dwalinge ende twifelinge een grote verlichtinghe, uut allen desen voerghescreven puncten ist gansselick claer ende openbaer, dat die boecken, croniken, historien ende geschienissen in der tijt bescreven wesende, hebben in hem besloten een groot costelic ende ongemeten schat ende nutticheyt, onder diewelcke dese tegenwoerdige cronyke ende historie een van den minsten nyet en is.

3 Aldus B. In A is de rechter-bovenkant van de bladzijde beschadigd; met de hand zijn een aantal verdwenen woorden opnieuw ingevuld; afwijkend echter is leear [bedoeld is natuurlijk leraer] ende Doctor. Voorts bevatten de pagina's 1r tot en met 7v en pagina's 12r en 12v kleinere varianten, omdat deze pagina's hetzij opnieuw zijn gezet, dan wel zeer grondig zijn gecorrigeerd. Bijvoorbeeld: in de ene druk [B] wordt in de desbetreffende pagina's steeds "zijt" gebruikt, terwijl de andere [A] steeds "sijt" spelt. Deze varianten zijn in deze uitgave niet aangegeven. Zie ook de noot bij pagina 402r betreffende de pagina's 402r t/m 204v en 406r t/m 407v. Zie Tilmans, Aurelius en de Divisiekroniek, p. 172.

4 Aldus B; Philobiblon handschr. A.

5 Aldus B; Historin handschr. A.

6 Aldus B; werlt hanschr. A.

7 Aldus B; der handschr. A.

8 uye AB.