Bibliografie van de literaire tijdschriften in Vlaanderen en Nederland. De tijdschriften verschenen in 1989

[p. 378]

De Tweede Ronde

Tijdschrift voor literatuur
Opgericht in 1980

Redactie

Nrs. 1-3:	Maarten Doorman, Marko Fondse, Peter Verstegen
Nr. 4:	Dezelfden, met Jos Versteegen

Redactiesecretaris: Jos Versteegen

Redactieadres:

Nr. 1:	p/a Uitg. Bert Bakker, Herengracht 406, 1017 BX Amsterdam
Nrs. 2-4:	Leidsegracht 35, 1017 NB Amsterdam

Uitgever: Uitg. Bert Bakker BV, Amsterdam

Jg. X,	nr. 1:	lente 1989, 184 p. = Zweeds nummer
	nr. 2:	zomer 1989, 200 p.
	nr. 3:	herfst 1989, 176 p. = Vlaams nummer
	nr. 4:	winter 1989, 192 p. = Oostduits nummer

Artikels van de redactie

Voorwoord, 1, p. 1; 2, p. 1; 3, p. 1; 4, p. 1 Voorstelling van elk nummer

I. Poëzie¹

BERG, Margriet & WIEBES, Marja [Vertalingen], 2 Anna Achmatova, 's Avonds, p. 129 Innokenti Annenski, Na het concert, p. 130 Konstantin Balmont, Sin miedo, p. 131 Zinaida Lermontov, De droom, p. 135 Boris Pasternak, Winternacht, p. 162-163 Irina Ratoesjinskaja, ‘Een streng haar..., p. 166 Marina Tsvetajeva, Mijn verzen, p. 167

BISCHOFF, Paul Homerus, Homerische vergelijkingen uit de Ilias. Vert.: P. Bischoff, 2, p. 184-187 II, 147-150; III, 60-63 IV, 141-147, p. 184 IV, 422-428; V, 499-505; VI, 506-514, p. 185 VIII, 555-561; X, 183-189; XI, 474-486, p. 186-187 XVI, 633-637; XVII, 61-62, p. 187

1 De titels met * behoren tot de rubriek: Light verse
Meestal is er een korte notitie over de vertaalde auteur en is de oorspronkelijke tekst afgedrukt in heel kleine letter

[p. 379]

BLAAUWENDRAAD, Catharina [Gedichten]* Pegasus: ‘Ik heb mij plotseling bedacht’ 1, p. 17 Sonnet der zelfgenoegzaamheid: ‘Mij lijkt de waarde van het jawoord klein,’ 1, p. 18 ‘Straight’ sonnet^2: ‘Een goed gesprek is niet aan hem besteed.’ 1, p. 58 Storm: ‘Nu de kamer kleiner wordt’ 2, p. 24 Zilveren taal: ‘Een man van zilver heeft mij leren kennen;’ 2, p. 24 Goede raad voor zomerdagen: ‘Schop je schoenen uit! Het doet geen zeer:’ 4, p. 22 Vreemde vlam: ‘Als ik hem zelf gebrandmerkt had’ 4, p. 22

BONTE, Rien Paasweek*, 1, p. 59 ‘De paasweek blijf ik in mijn bed’

BRANDS, Wim [Gedichten] Duits dienstmeisje: ‘Foto om haar nek zat ze bij het raam,’ 1, p. 19 Vissen: ‘Door een ruit in de sluis zagen we hoe’ 1, p. 19 Uil: ‘Ik was een koning blind geboren’ 2, p. 25 De visser: ‘Hij is niet alleen, die man’ 2, p. 25 Het model: ‘Zij praat zoals ze denkt dat het moet.’ 4, p. 23 Daggeldster: ‘Ze loopt tussen varens als het komt.’ 4, p. 24

DEGENAAR, Job [Gedichten Maart en knikkers: ‘Verraden door de winter’ 1, p. 20 Wat maart wil: ‘Op 't zoveelste moment van voorbijgaan’ 1, p. 20 Iemand: ‘Gedempt licht’ 1, p. 21 Verlies van landschap: ‘Wat had ik je lief, mooie vrouw’ 4, p. 25 Ode aan de beste: ‘In zoveel vrouwen heb ik je’ 4, p. 25

DOORMAN, Maarten [Gedichten] Zaragoza/Calle del Desengano: ‘deze straat, te breed voor zijn lengte’ 1, p. 22 Parijs/Villa Riberolle (impasse): ‘De helling ligt geklonken’ 1, p. 22 Populieren, 4, p. 26 Zolderpanorama, 4, p. 26-27 1. Eerste maandag: ‘De daken varen langzaam door de lucht’ p. 26 2. Nacht: ‘Op zee is het niet zo donker’ p. 26 3. Grindpaden: ‘Rondom de platte daken in de zon:’ p. 26-27 4. In de benen: ‘Van grote hoogtes valt’ p. 27

Drs. P [Gedichten]* Scharnier: ‘De eerste regel komt natuurlijk hier’, 1, p. 60 Partijtje ongeregeld: ‘Het gaat alleen maar om een nieuw begin’ 4, p. 74 ‘Antonie van Leeuwenhoek’ 4, p. 74 ‘Het keizerlijke Rome had gebouwen’ 4, p. 74 ‘Ei fotograaf, maak van mijn linkerheup’ 4, p. 74

2 Opgedragen aan een werktuigbouwkundig ingenieur

[p. 380]

EERD, Karel van Twintig jaar later, 4, p. 28-29 1. ‘daar ligt het park dat ik voor je dichtte’ p. 28 2. ‘antroposofisch toont in de boomgaard’ p. 28 3. ‘wetende wat er buiten gebeurde’ p. 29 4. ‘schoolmeesterslessen redenaarswijsheid’ p. 29 5. ‘ver ligt het park dat ooit een gedicht was’ p. 29

EIJKELBOOM, J. [Vertalingen] Anne Bradstreet, Ter nagedachtenis aan mijn lieve kleinkind dat overleed in augustus 1665, anderhalf jaar oud; Voor mijn lieve en liefhebbende echtgenoot, 2, p. 118 Emily Dickinson, Gedichten 640; 639, 2, p. 120-121 122

ERINGA, Dieuwke Maria^3, 4, p. 30 ‘toen ze ontdekte dat haar zoon’

FONDSE, Marko Vladimir Majakovski, [Gedichten]. Vert.: M. Fondse, 2 De oorlog is verklaard, p. 66 Uit: Oorlog en heelal (1917), p. 136-153 Proloog; Opdracht; Deel IV; Deel V, p. 136-137; 138; 139-144; 144-153 Uit: Daarover (1923) (Slot, vs. 1557-1813), p. 154-161

GARCIA de la BANDA, Fernando J. Pablo Neruda, XX: Vannacht kan ik.... Uit: Veinte poemas de amor y une cancion desesperada (1924). Vert.: F.J. Garcia de la Banda, 2, p. 177-178

GELDER, Wim de Drie gedichten, 4, p. 31 Recreatie: ‘Het zand verhardt zich tegen doodgetij,’ Tuin: ‘De kinderen hangen verbeten aan hun lach’ Begraafplaats: ‘Alleen de doden hebben namen. Wie loopt verraadt’

HOORE, Cees van Vier gedichten, 2, p. 27-28 Zomerhuis: ‘De zomer was ons tweede huis’ p. 27 Vaders mes: ‘Met vaders mes sneed je gras’ p. 27 Weiland: ‘Mieren die ik zou kunnen doden’ p. 28 Erfgoed: ‘Mijn vader draagt jasjes en broeken’ p. 28

HOUTHOFF, Henk Twee gedichten, 4, p. 32 Een muze: ‘Kijk, daar loopt een vrouw met een tros’ Vader: ‘er was wat vocht in de ogen’

HUIGEN, René Twee gedichten, 1, p. 23-24 Gesneden koek: ‘Denk niet dus besta niet’ p. 23 Gestampte pot: ‘Meligheid siert je’ p. 24

3 Opdracht: Voor Kitty Ruys

[p. 381]

INDERWISCH, Meindert Twee gedichten, 1, p. 25-26 ‘de lach in dit verblijf wordt gewogen’ p. 25 ‘ik mis de jonge vrouw die na ieder’ p. 26

JONKER, W. Aleksandr Poesjkin, Uit: Jevgeni Onegin. Vert.: W. Jonker, 2, p. 164-165 Lente (VII-1), Zomer (VII-4); Herfst (IV-41), Winter (V-2), p. 164; 165 Bij de verschijning van Jevgeni Onegin*^4, 4, p. 70-72 ‘Het kan soms eigenaardig lopen:’

KNEPPER, Simon Twee gedichten*, 2, p. 107 Cyrano de Knepperac: ‘Als iemand mij plaagt of onheus doet’ Ontijdig afscheid: ‘Doof aanstonds het vuur in de oven,’

KNIBBE, Hester Twee gedichten, 4, p. 33 De schaatser: ‘weer is de plas een fraai cliché’ Laat winterlandschap: ‘heeft soms het dunne landschap zich’

KRUIT, Johanna Breekpunt, 1, p. 27-28 1. ‘Tussen spreken en zwijgen staat de lijn’ p. 27 2. ‘Afwezigheid is niet te dichten’ p. 27 3. ‘De toegevoegde waarde’ p. 27 4. ‘Neem de echo van een kleur’ p. 28 5. ‘De wind schudt de bedden in het duin’ p. 28 6. ‘Wij wissen ons voortdurend uit’ p. 28 Tien gedichten, 4, p. 34-38 Geboortehuis: ‘Er is een huis, de ramen kijken’ p. 34 Het geheim: ‘Soms is het ergens te horen. We luisteren’ p. 34 Bij avond: ‘Bij avond zat je onwaarschijnlijk in je kamer’ p. 35 Elfstedentocht: ‘De schaatser op het meer verliest’ p. 35 Eens: ‘eens was ik op weg naar een feest’ p. 36 Landschap: ‘Alles heeft zijn plaats’ p. 36 IJsbloemen: ‘Zoals door bloemen op een ruit je niets’ p. 37 Soms: ‘Soms moet het wel’ p. 37 Vogeltrek: ‘Nacht achter glas. Een vlucht wordt uitgezet’ p. 37 Albatros: ‘De nacht ontfermt zich nu ik spreek’ p. 38

NOORDERWIER, Wouter [Vertalingen], 2, p. 174-176 Gabriel Celaya, De goochelaar, p. 174-175 Jesus Munarriz, Die liefde, p. 176

OLDENBURG, IJbrandt Zomerland. Vier gedichten, 2, p. 29-33 Vrouw van de wind ‘In Zomerland/op de camping van Zomerland Strand’ p. 29 Luchtkasteel: ‘In Zomerland/in de weelde van Zomerland Strand’ p. 30 Venus weergekeerd: ‘In Zomerland/in de branding van Zomerland Strand’ p. 31-32 Stoutmoedig reptiel: ‘In Zomerland/in de blonde duinen’ p. 33

4 Dankwoord in de vorm van 5 Poesjkin-strofes bij de voorstelling van de vertaling in de Amsterdamse boekhandel ‘Tweede-Wereld-Centrum’

[p. 382]

POST, Jan Heinrich Heine, Dispuut*. Vert.: J. Post, 2, p. 93-106

RAWIE, Jean Pierre Vier gedichten, 1, p. 29-32 De sterren: ‘Nachts zijn alle steden’ p. 29 Najaren: ‘In net zo'n troosteloze tent’ p. 30 Ooit: ‘Het is niet meer in dagen of in weken’ p. 31 Uitersten: ‘Wat ik in deze bijna veertig jaren’ p. 32 Vier gedichten, 2, p. 34-36 Het vers: ‘Een godsgeschenk, maar die genade heeft’ p. 34 Rook: ‘Wij zitten en roken en praten alsof’ p. 35 Bezit: ‘Waar ik mijn hart heb aan verpand’ p. 36 Inschrift: ‘Ooit worden wie het leven’ p. 36 [Vertalingen], 2 Ciro di Pers, Op de dood van Nicea, p. 173 Lope de Vega, Sonnet: ‘Wat heb ik, dat Gij naar mijn vriendschap haakt’ p. 182 Vier gedichten, 4, p. 39-42 Beeld: ‘Wij zaten aan tafel, de avond viel in’ p. 39 Moment: ‘Soms hoor ik plotseling weer achter’ p. 40 Straks: ‘Wanneer ik al wat is bedreven’ p. 41 Nog: ‘Mijn hart trok samen, en met korte kramp’ p. 42

REMMEN, Maurice Theodore Roethke, Bespiegelingen van een oude vrouw. Uit: Words for the wind, 1958. Vert.: M. Remmen, 2, p. 124-128 I, 2: ‘Vaak zie ik mezelf onderweg...’ p. 124-125 I, 3: ‘Zoals wanneer slib drijft...’ p. 126 I, 4: ‘Mijn geranium gaat dood...’ p. 127 IV, 3: ‘Jong nog, blijven de visjes...’ p. 128

ROGGEMAN, Willem M. [Gedichten] De blokhut van Heidegger, 1, p. 33 ‘De bovenlaag van de werkelijkheid’ Vanzelfsprekende schoonheid, 4, p. 43 ‘Zoals alles adembenemend wordt,’

ROSEN, L.F. Twee gedichten^5, 1, p. 34 De schaduwen: ‘Zij buigen zich in 't stof dat zich aan hen niet hecht’ Teddybeer: ‘Tot in zijn leger ben 'k behoedzaam doorgedrongen’ Zes gedichten, 2, p. 37-39 Poor Yorick: ‘Ik wilde delven zien als aangenaam verpozen’ p. 37 Amsterdamse School: ‘De zware zondagavondlamp, het licht’ p. 37 Legio: ‘Hij heeft zijn netten in de schemer uitgespreid’ p. 38 Met verlos: ‘Met ingehouden adem ligt hij ons te wachten’ p. 38 De Behemoth: ‘Slechts hierom leek het leven nog te dragen:’ p. 39 2 Vorstinnen ‘Nog even schuilt verdwaasd in het satijn’ p. 39

5 Opdracht: Voor N.S.

[p. 383]

SANDERS, Georgine [Gedichten], 2, p. 40 De dagen lengen^6: ‘Nog voor de koele nacht verbleekt’ Drie generaties^7: ‘Als ik nu afscheid neem en om je rouw,’

STARK, Peter Twee gedichten, 1, p. 35 Dogma: ‘vroeg in de avond hunkering, fluistering,’ Masker: ‘Mijn wandeling door de verstikkende’

STEHOUWER, Koos Emilio Prados, Twee gedichten. Vert. K. Stehouwer, 2, p. 179-181 Ik ben bang; Lichtend bezit, p. 179-180; 180

STERNDORFF, Hans Een glimp*, 1, p. 61 ‘Vanochtend toen de dag begon’

STIP, Kees 4 x Trijntje Fop*, 1, p. 62 Op een schrijverken: ‘Een schrijverken - Gezelle heeft’ Op een kat: ‘Een zwarte kat te Nieuwendiep’ Op een zwijn: ‘“Wij wassen”, sprak een zwijn te Nuth,’ Op een waterrat: ‘Hoewel een waterrat te Deil’

STOFFEL, Anna Irina Grivina, ‘Ergens ver weg’. Vert.: A. Stoffel, 2, p. 132-133

TERMAAT, Cor Barend Drie gedichten, 4, p. 45 Dakloos: ‘Hij praat alleen nog met zichzelf,’ Vermoeide held: ‘Het herfstig park loopt hij bij avond door’ dna ‘In mijn livrei van lijf en leden’

TEX, Emile den Arts poetica*, 1, p. 63 ‘Vaatkramp van de dichtersader’

TOORN, Willem van Stilleven, 1, p. 46 ‘Welke hand heeft de dingen neergezet:’

VERSTEEGEN, Jos Hoe ik homoseksueel ben geworden Of de gevaarlijke gewoonte van het roken*^8, 2, p. 108 ‘Een onweerswolk hangt boven Amsterdam.’

VERSTEGEN, Peter Natuur, 1, p. 37 ‘De animist met zijn legioen goden zag maar’

6 Gedateerd: Brooklyn, 21 april 1989

7 Met eigen Engelse vertaling: Three generations

8 Opdracht: Voor Saskia

[p. 384]

Emily Dickinson, Gedicht 130. Vert.: P. Verstegen, 2, p. 123

VERZUU, Leo In mijn tuin, 4, p. 46-47 ‘Het water in de vijver’

VISSER, Peter de [Gedichten] De rijpe meester bedient de jonge dichter op zijn wenken, 1, p. 38 ‘Schrijf, als je schrijft, nooit’ Kleine ode op de beginnende ontvankelijkheid, 1, p. 39 ‘Niets vertedert zozeer als’ Het geheim van een zeer kort leven, 2, p. 41 ‘het is het gras,’

VLEUGELHOF, Lou [Gedichten] Rosse paarden: ‘Langs het dijklichaam de rosse paarden’ 1, p. 40 Megalia: ‘Ik kan niet buiten’ 1, p. 41 Heksenkring: ‘Een kleine kring van mensen,’ 4, p. 48 Begrafenis: ‘Als de begrafenis de ochtend opfleurt met bloemen’ 4, p. 48

VROMAN, Leo Hoe zalig, 2, p. 42 ‘Hoe zalig zonnig werden wij’

VROOMKONING, Victor Vier gedichten, 1, p. 42-43 Engel: ‘Zie hem daar zweven’ p. 42 Waken: ‘Middenin de nacht ontwaak je’ p. 42 Spiegel: ‘Je haalt je vader in.’ p. 43 Verschiet: ‘Valavond in de tuin. Dimmend licht’ p. 43 Vier gedichten, 2, p. 43-44 Wilgen: ‘Sommige vrouwen kleden zich’ p. 43 Handen: ‘De avond is ernaar: kaarslicht, zicht’ p. 43 Sneeuw: ‘Dat krijg je van sneeuw:’ p. 44 Thuiskomst: ‘De honden kenden hem nog’ p. 44 Twee gedichten, 4, p. 49-50 Hereniging: ‘Daar verschijnt op het gele pad’ p. 49 De eeuwige: ‘Dat het in Antwerpen gebeurt’ p. 50

WEERLEE, Duco van Avondvoorstelling, 1, p. 44 ‘Tegen de avond staken de blauwe palmen van Padangtegal’

WIJS, Ivo de Vier gedichten*, 4, p. 77-79 30 april: ‘Ze kwamen aan uit Veghel, Vaals en Vorden’ p. 77 De file: ‘Al/We stonden in een file richting Leiden’ p. 77-78 Ollebolleke: ‘Bitte Entschuldigung!’ p. 79 Die Märchenstrasse (juli, 1989): ‘'t Was vakantie die de moeite loonde’ p. 79

[p. 385]

WIT, Klaas de Delfzijl, 1, p. 45-47 1. ‘Tussen de stations van trein en tram’ p. 45 2. ‘Te middernacht staat het kamertje’ p. 45-46 3. ‘Op de open plek achter het huis’ p. 46 4. ‘Tegen de dijk van het Damsterdiep’ p. 46-47 5. ... Revisited: ‘In de luwte van het Monument-op-de-Dijk’ p. 47 Een stervende, 2, p. 45-46 (0) ‘Een stervende heeft nergens anders tijd voor’ p. 45 (1) ‘Schoorvoetend nader ik’ p. 45 (2) ‘daarna gaat het snel bergaf,’ p. 46 (3) ‘Het gezicht is al niet meer’ p. 46 Twee gedichten, 4, p. 51-52 Het stadspark van Coimbra: ‘Langs de rivier Mondego, wijd en wind-’ p. 51 De ossen van Furadouro: ‘De kolossale lijven aan twee’ p. 52

ZONDERVAN, Albert M. Ollebolleke voor het nieuwe jaar*, 4, p. 64 ‘1990! /Even de krant inzien’

II. Proza

BLANS, Christoph Het stilleven, 4, p. 3-4

EMEIS, Marijke Salman Rushdie, Hfst. VIII.(fragment). Uit: De duivelsverzen. Vert.: M. Emeis, 2, p. 110-116

FRITZ, Ronald Kantoorleed, 4, p. 5-15

GELDER, Wim de Dwaalgast, 2, p. 3-10

GUÉPIN, J.P. Drie verhalen, 1, p. 3-10 Lanqueprobst; Opus In de verleiding, p. 3-4 5-6; 7-10

POINTL, Frans Het opstel. Uit: De kip die over de soep vloog, 1, p. 11-15 Het tegenwicht, 4, p. 16-20

VUYK, Beb Kerstkeongs. Uit: Kamp dagboeken, 2, p. 11-18

WIENER, L.H. Schaakprobleem, 2, p. 19-22

[p. 386]

IV. Kritische bijdragen⁹

Drs. P Nieuwe goudvondst**, 1, p. 180 Zogezegde etymologieën van eigennamen Cholerisch sonnet**, 2, p. 198-200 ‘agressief’ sonnet met de vorm ababb ccc bbaba a, dus 5 + 3 + 5 + 1 v - Met vbn.: ‘Dit is geen vorm - het is maar dat u 't weet -’ p. 198 ‘De terrorist belijdt een ideaal’ p. 200 Als erratum bij het tweede: ‘De zetter is een man die vaak ontzet’ (3, binnenzijde achteromslag) Dwarsverbinding*, 4, p. 73 Een nieuwe versvorm, met vbn.: ‘Er gaat alweer iets om’ en ‘Wat is hij toch een schat’

FONDSE, Marko Een nieuwe aarde en een nieuwe mensheid. Majakovski's Oorlog en heelal, 2, p. 48-65 - Zie ook: Poëzie Vladimir Majakovski. Dichters op losse flodders. Uit: Civiel schroot (1914)**. Vert. & aantekeningen: M. Fondse, 2, p. 188-190; 190-191 Aanval op het hoerra-patriottisme ook van dichters met gevestigde reputatie

VERSTEGEN, Peter De tien gedichten (slaa-voordracht d.d. 17 mei j.l.), 2, p. 67-91 Keuze uit de 100 Westeuropese gedichten die hij vertaalt voor een bloemlezing; oorspronkelijke tekst, commentaar, vertaling W.H. Auden, In Schrafft's, p. 72-74 Ch. Baudelaire, Le rêve d'un curieux, p. 74-76 J.W. von Goethe, Ueber allen Gipfeln, p. 78-81 G. Gongora, De la brevedad enganosa de la vida, p. 88-89 Thomas Hardy, The voice, p. 70-72 Giacomo Leopardi, L'infinito, p. 84-86 Eug. Montale, Forse un mattino andando in un aria de vero, p. 86-88 R.M. Rilke, Archaischer Torso Apollos, p. 81-83 W. Shakespeare, Sonnet 129, p. 68-70 P. Verlaine, Mon rêve familier, p. 76-78 Vladimir Nabokov, Carrousel. Vert.**: P. Verstegen, 2, p. 192-197 De drietalige gelijknamige brochure uit 1923, prospectus voor het gelijknamig Russisch vanététheater, werd enige jaren geleden gevonden en is in 1987 in bibliofiele uitgave verschenen ze bevat drie Engelse teksten van Nabokov onder drie verschillende namen: Vladimir V. Nabokoff, Lachen en dromen, p. 192-194 V. Cantaboff, Beschilderd hout, p. 195-197 Vladimir Sirine, Russisch volksliedje, p. 197

9 De titels met ** behoren tot de rubriek: Rondvraag

[p. 387]

Bijzondere gedeelten/nummer

Zweeds nummer
(nr. 1, p. 49-56, 64-184)
Gastredacteur: Egil Törnqvist

Poëzie

Lars Forssell, Twee gedichten. Vert.: Lisette Keustermans, p. 139-141 Wilde konijnen 1-4; ‘Stieg Trenter vertelde me eens’, p. 139-140; 141

Majken Johansson, Twee gedichten. Vert.: Lisette Keustermans, p. 142-143 Een huis van Gertrude Stein; René Descartes, p. 142; 143

Ernst Josephson, Violoncel. Vert.: Lisette Keustermans & Peter Verstegen, p. 144

Erik Axel Karlfeldt, [Gedichten]. Vert.: Lisette Keustermans & Peter Verstegen, p. 145; 146 Hymne aan de maan op St. Lambert; ‘'t Lijkt op de nachtelijke komst van de bode’

Pär Lagerkvist, Drie gedichten. Vert.: Lisette Keustermans, p. 147-148 Angst, angst is mijn erfdeel, p. 147 ‘Het is niet god...’, ‘Als je in god gelooft’. Uit: Avondland, p. 147; 148

Lars Norén, Uit: Dagboek aug.-okt. 1975. Vert.: Lisette Keustermans, p. 149 : ‘Ik spreek nu zo intens en’; Over Nelly Sachs

Göran Palm, De lange mars. Vert.: Lisette Keustermans, p. 150-154

Göran Printz-Paahlson, De laatste dagen en de dood van Joel Emanuel Hägglund. Vert.: Lisette Keustermans, p. 155-156

Göran Printz-Paahlson, Prozagedichten. Vert.: L. Keustermans, p. 156-159 Door de mens gemaakt monster..., p. 156-157 Sir Charles Babbage keert terug naar Trinity, p. 157-158 ‘Op zonnige dagen is de zee...’, p. 158 ‘Op welke manier is de steen een wereld?’, p. 159

Margareta Renberg, De afscheidsbrief. Vert.: Lisette Keustermans, p. 160

Edith Södergran, Vijf gedichten. Vert.: Lisette Keustermans, p. 161-163 Violette schemeringen; De laatste bloem in de herfst, p. 161; 162 De wachtende ziel; De lage oever, Aankomst in Hades, p. 163

Göran Sonnevi, Twee gedichten. Vert. Lisette Keustermans, p. 164-165; 165-166 In tweeledige beweging; ‘Je schreeuwde me toe en zei’

August Strindberg, Het Esplanadeplan. Vert.: Mariyet Fenders & Peter Verstegen, p. 167-168

Tomas Tranströmer, Vijf gedichten. Vert.: J. Bernlef, p. 169-172 Elegie; Decemberavond '72, Schets in oktober, p. 169; 170 Het open raam; Aan vrienden achter een grens, p. 171; 172

Proza

Stig Dagerman, Ruïnes. Uit: Tysk höst, 1947. Vert.: Karst Woudstra, p. 72-76

[p. 388]

Tage Danielson, Vier preken**. Uit: Postilla, 1965. Vert.: Mariyet Fenders, p. 174-175 Anticonceptiezondag; Geheelonthouderszondag, p. 174-176; 176-177 Stresszondag; Goede-smaak-zondag, p. 178; 178-179

Lars Gustafsson, Het verhaal van een Groenlandvaarder. Uit: Bröderna, 1960. Vert.: Rita Törnqvist, p. 77-86

Eyvind Johnson, Een moeilijk moment. Uit: An en gaang, kapten, 1934. Vert.: Mariyet Fenders, p. 87-105

Pär Lagerkvist, De veeleisende gast. Uit: Kaos, 1919. Vert.: Marion Doekes, p. 106-112

Torgny Lindgren, De grootste woorden. Uit: Merabs skönhet, 1983. Vert.: Rita Törnqvist, p. 113-117

Hjalmar Söderberg, De pentekening. Uit: Historietter, 1898. Vert.: Rita Törnqvist, p. 118-119

August Strindberg, [Verhalen]. Vert.: Rita Törnqvist, p. 120-125 Een half velletje papier. Uit: Sagor, 1903, p. 120-122 Drie schetsen. Uit: En blaa bok, 1908, p. 123; 124; 124-125 Gebrek aan begrip; Het bestuderen van mensen; De kunst van het leven

August Strindberg, Drie brieven. Vert.: R. Törnqvist, p. 126-127; 127 127-128 Aan Friedrich Nietzsche; Axel Lundegaard; Emil Schering

Per Olof Sundman, De zoekers. Uit: Sökerna, 1963. Vert.: J. Bernlef, p. 130-134

Henrik Tikkanen, Uit: Brändövägen 8. Vert.: Rita Törnqvist, p. 135-137

Henrik Tikkanen, Gezichten en inzichten [pentekeningen met onderschrift]**. Vert.: R. Törnqvist, p. 181-184

Kritische bijdrage

Viljot Sjönan, Verstoten, weggevaagd. Vert.: Karst Woudstra, p. 49-56 Uit: Dagens Nyheter van 10-7-88; Over de films van Ingmar Bergman

Illustratie

Ernst Josephson, Tekeningen^10, omslag, p. 64-70

August Strindberg, Zelfportret, achterplat

10 Met biografische noot, p. 64

[p. 389]

Vlaams nummer
(nr. 3, 176 p.)¹¹

Poëzie

BREMT, Stefaan van den Uit: De vorst van het Oosten, p. 54-55 Wat de klok slaat^12: ‘Op barre hoogten woont Hanshan;’ p. 54 Waar is Laozi?: ‘Hem trof ik niet in zijn kluis’ p. 54 Monding^13 ‘Daar waar de Huangpu zich uitstort’ p. 55 Chinese schimmen: ‘Een draak zonder kop?’ p. 55

BROECK, Stefan van den Kostis Palamas, Het naakte lied. Vert.: S. van den Broeck, p. 168-171

CLAES, Paul Twee limericks*, p. 86 ‘Er was eens een jager uit Knokke,’; ‘Een playboy uit Alveringem,’ José-Maria de Heredia, Zes sonnetten. Uit: Les trophées, 1893. Vert.: P. Claes, p. 158-163 Het Tepidarium; De dogevrouw; De Cydnus, p. 158; 159; 160 Avond na de slag; Het droombeeld van Chem; Tranquillus, p. 161; 162; 163

CONRAD, Patrick Vier gedichten, p. 56-58 De bolster van Charlotte Rampling: ‘Hoe kan ik me de boom die, buigend’ p. 56 De hals van Julie C. Norma Jean: ‘Dat mensen kwetsbaar werden als stengels,’ p. 57 De orde van Pascale Ogier: ‘Ik bleef verrukt op de achtergrond’ p. 58 De teef van Jayne Mansfield: ‘De foto is ontploft en vreemd als Beiroet.’ p. 58

DENISSEN, Frans Eugenio Montale, Uit: Satura, 1971. Vert.: F. Denissen, p. 164-167 Brief; Le revenant; De zwarte engel, p. 164-165; 165; 166-167

DUCAL, Charles Het huis is dicht, p. 59-61 De hertog en ik: ‘Wij fietsten als droomridders weg’ p. 59 De herberg: ‘Gedwongen door het noodweer’ p. 59 Doornroosje: ‘Ik ben vannacht door de haag gedrongen,’ p. 60 Het meer: ‘Met gesluierd gelaat, met naakte borsten’ p. 60 Droom: ‘Het knerpen van de sneeuw onder je laarzen’ p. 61 Zuivering: ‘Achter de spiegelpoort was uw woning’ p. 61

GRUWEZ, Luuk Drie gedichten, p. 62-64 Kanker 1: ‘God, herstel deze vrouw. zij is nog niet’ p. 62 Kanker 2: ‘zo bijna kwijt was je me nog het liefst’ p. 63 Een handelaar in handen: ‘ik ben de handelaar in handen’ p. 64

11 Voorwoord door de redactie, p. 2

12 Gedateerd: Suzhou, 1. 4. 1989

13 Gedateerd: 30. 03. 1989

[p. 390]

HEE, Miriam van Vier gedichten, p. 65-67 Zondag: ‘Je zegt dat je tijd nodig hebt’ p. 65 ‘je zegt dat je misschien’ p. 65-66 ‘het leek alsof ik alles’ p. 66-67 ‘als ik mij kon beveiligen -’ p. 67

ILEGEMS, Paul Elf gedichten*, p. 87-91 Dichterschap: ‘“Is dit genoeg een stuk of wat gedichten,’ p. 87 Scenario 1: ‘Een kernbom, ondergronds. Routinezaak.’ p. 88 Scenario 2: ‘Het schoolbusje staat klaar om af te reizen.’ p. 88 Scenario 3: ‘Alarm! Des Moines krijgt kwalijke visite.’ p. 89 Scenario 4: ‘En zo verliest hij Tommie uit het oog -’ p. 89 Rook 1: ‘De eerste trek reeds doet het hart versnellen,’ p. 90 Rook 2: ‘Dit wakker worden mag des duivels heten:’ p. 90 Bordjes op de strooiweide, p. 91 (1) ‘Leven is oud worden’ (2) ‘Allemans niemandsland’ José Happart, p. 91 (1) ‘Schrikbeeld der Vlamingen’ (2) ‘'t is de toppunt, nietwaar?’

MATTHYSEN, Hugo Vier gedichten*, p. 92-93 Wie schrijft die blijft graag hangen in café's: ‘De dichter riep: 'k ga zonder overdrijven’ p. 92 Het meisje met de wortel: ‘De oude troubadour zit soep te eten’ p. 92 Wij gingen bonen plukken, p. 93 Taboe: ‘Ik had een mooie taboe als kleine jongen,’ p. 93

ROGGEMAN, Willem M. Twee gedichten, p. 68-69 Onderbroken interview met Shakespeare: ‘Op een midzomeravond’ p. 68-69 African Queen^14: ‘Niets van haar gaat voorbij.’ p. 69

VLIET, Eddy van Vijf gedichten, p. 70-72 Geschenk: ‘Het potlood. Hard en tot uiterste gaafheid’ p. 70 Staande ‘Staande ben ik vergeten wat het geheugen’ p. 70 Voor Gert B.: ‘Het is Paasmaandag. De magnolia bloeit’ p. 71 La gare forestière (Paul Delvaux): ‘De bosgeuren pauzeren. Binnen de bladeren’ p. 71 De synagoge aan de Koornmarkt: ‘Ik ben naar Delft gekomen, niet voor haar blauw’ p. 72

WEGHE, Jan van den Rainer Maria Rilke, Twee gedichten. Vert.: J. van den Weghe, p. 172-173 Spaanse danseres; De Rozenhoedkaai. Brugge, p. 172; 173 William Shakespeare, Shall I die? Shall I fly? (1-9). Vert.: J. van den Weghe, p. 174-176

14 Opdracht: Voor Mariam

[p. 391]

Het Vlaamse lied

BUCK, Walter de Min gazette, p. 94-95 ‘Ware 't niet van min gazette, 'k sliep voort de klokke rond’

LAMS, Etienne & ALEDA, Van 'k Zie zo gere mijn duivekot, p. 96 ‘Ik heb een mansarde gemeubeld gehuurd,’

Proza

BOUDENS, Luc Een perfecte kinlijn, p. 3-14

BROECK, Stefan van den Longus. Uit: Daphnis en Chloë, boek III, p. 133-142

BROECK, Walter van den Uit: Gek leven na het bal!, p. 15-27

CONINCK, Herman de Jaloezie, p. 28-30

DENISSEN, Frans Een middag, p. 31-33 Niccolo Machiavelli, De aartsduivel Belfagor. Vert.: F. Denissen, p. 147-156

DENISSEN, Frans & DEPREYTERE, Carlo Niccolo Machiavelli, Brief aan Francesco Vetteri. Vert.: F. Denisen & C. Depreytere, p. 143-146

JANSSENS, André Tante Palmyre, p. 34-41

LANOYE, Tom Spek en bonen, p. 42-52

Anthologie

BOON, Louis Paul Drie Boontjes, p. 98-101 Opera; Vraag van David; Regen in Amsterdam, p. 98-99; 99-100; 100-101

ELSSCHOT, Willem De Schele Vanderlinde, p. 106-107 Met aantekening van Vic van de Reyt

ELSSCHOT, Willem & BOON, Louis Paul Uit de briefwisseling, p. 102-105 Brief van Boon, d.d. Aalst, 23 juni 1943, p. 102

[p. 392]

Brief van Elsschot, d.d. [Antwerpen], 25 juni 1943, p. 103-104 Brief van Boon, d.d. Aalst, 26 juni 1943, p. 105

XXX Onze exclusieve reportage: onze reporters op bezoek bij Willem Elsschot, p. 108-111 Interview verschenen in Op Sinjoorke. Studentenblad van het Antwerps Atheneum, 1958-1959, 1 = okt. 1958 - Met facs., prttek.: Sic

Kritische bijdragen

DEPREYTERE, Carlo Piero Camporesi Hfst. 3. Uit: I balsami di Venere, 1989 (De balsems van Venus). Vert.: C. Depreytere, p. 74-84 Over erotische stimulantia in het receptenboek van Caterina Sforza: Experimenti

ROGGEMAN, Willem M. Gesprek met beeldhouwer Reinhoud, p. 119-131 - Met ill.

Illustratie

Claus, Hugo, Tekeningen. Uit: Jolie Madame, omslag, p. 113-117

Oostduits nummer
(nr. 4, p. 54-192)
Gastredacteuren: Ad den Besten & John Albert Jansen

Poëzie / vertaald

Kurt Bartsch, Drie parodiën*^15. Uit: Die Hölderlinie, 1983. Vert.: Jos Versteegen, p. 65; 66; 66-67 Laatste variatie op het oude thema; De wonderbare worstjes; De duimzuiger

Wilhelm Bartsch, Drie gedichten. Vert.: Ab Bertholet, p. 127-129 De scheve boom; Marx krijgt een rondleiding, p. 127; 128 Bus van Zeitz naar Halle - op werkdagen, p. 129

Thomas Böhme, De huid 1-4. Vert.: Marita Keilson-Lauritz & Ron Mooser, p. 130-133

Volker Braun, Drie gedichten. Vert.: Ab Bertholet, p. 134-139 De levenswandel van Volker Braun; De consolidering, p. 134-136; 137 Gesprek in de tuin van de baas, p. 138

Volker Braun, Aan Friedrich Hölderlin. Vert.: Ad den Besten, p. 139

Bertolt Brecht, De oplossing^16. Vert.: Peter Verstegen, p. 126

Heinz Czechowski, Zes gedichten. Vert.: Ad den Besten, p. 140-146 Op een in het vuur verzonken stad; Zacht met de regen, p. 140-142; 142 Ik zie mij komen en gaan; Ik ben doorlopend op reis geweest, p. 143; 144 Beeld van een vredig land; Met onverklaarbare bedoelingen, p. 145; 146

15 Respectievelijk naar Wolf Biermann, Reiner Kunze, Bertolt Brecht

16 In rubriek: Rondvraag; reacties ‘op de recente ontwikkelingen’; voorpublikatie uit de bundel ‘Die Geschichte ist offen’

[p. 393]

Elke Erb, Twee gedichten. Vert.: Ab Bertholet, p. 147-148 Vlakte bij Leipzig; Een lam graasde, p. 147; 148

Uwe Grüning, Twee gedichten. Vert.: Ad den Besten, p. 149-150 Benarde toestand; Teruggetrokken leven, p. 149 150

Peter Hacks, De mens is geen vogel*. Vert.: Peter Verstegen, p. 69

Wolfgang Hilbig, Twee gedichten. Vert.: Ad den Besten, p. 151-153 Windmolens watermolens; Episode, p. 151-152; 153

Wulf Kirsten, Vier Gedichten. Vert.: Ad den Besten, p. 154-157 Kindertijd; Windvaan; Provinciestadje; Kersenwegje, p. 154; 155; 156; 157

Helga Königsdorf, In het tegenlicht^17. Vert.: Peter Verstegen, p. 186

Uwe Kolbe, Vier gedichten. Vert.: Ab Bertholet, p. 158-160 We leven met scheuren; Op het moment, p. 158-159; 159 Loflied, Er geboren zijn, p. 160

Kito Lorenc, Twee gedichten. Vert.: Ad den Besten, p. 161; 162 Jaja, sprak de oude houtvester...; ‘De doffer heeft twee witte voetjes’

Karl Mickel, Twee gedichten. Vert.: Gerrit-Jan Berendse, p. 163; 164 De academische muis analyseert het wezen van de kat; Het meer

Heiner Müller, Wolokolamsker Chaussee IV. Centaurs. Vert.: René Kurpershoek, p. 165-172

A.R. Penck, Twee gedichten. Vert.: Peter Verstegen, p. 173 ‘Quo vadis Germania?’; Blik

Richard Pietrass, Drie gedichten. Vert.: Ad den Besten, p. 174-176 Van het voogdijkind; 's Avonds veranderen, Fontein, p. 174-175; 176

Andreas Reimann, Drie gedichten. Vert.: Ad den Besten, p. 177-178; 178-180; 180 181 Genesis; Grote thuisreis; Moeilijke ontmoeting

Jürgen Rennert, [Twee gedichten]. Vert.: Ad den Besten, p. 182-183 De salon; Zwijgzame winter

Thomas Rosenlöcher, De kameel*. Vert: Peter Verstegen, p. 75-76

Thomas Rosenlöcher, Twee gedichten. Vert.: Ad den Besten, p. 184-185 De Elbe; De engel met de dienstpet, p. 184; 185

17 In rubriek: Rondvraag; reacties ‘op de recente ontwikkelingen’; voorpublikatie uit de bundel ‘Die Geschichte ist offen’

Proza / vertaald

Günter de Bruyn, Vrijheidsberoving. Uit: Frauendienst, 1986. Vert.: Gerrit-Jan Berendse, p. 87-96

Stephan Hermlin, Mijn vrede, 1985. Vert.: Ab Bertholet, p. 97-103

Helga Königsdorf, Polymax. Uit: Lichtverhältnisse, 1988. Vert.: Robert Starke, p. 104-109

[p. 394]

Katja Lange-Müller, Uit: Wehleid, 1986. Vert.: Carlien Brouwers, p. 110-111; 112-117 Wie schiet mij dood voor vijftig piek; Wie is er bang voor de zwarte man

Katja Lange-Müller, En bij deze gelegenheid... 18. Vert.: Ab Bertholet, p. 187-189

Uwe Saeger, Herz' derde brief. Uit: Einer hat getötet, 1984. Vert.: Gerrit-Jan Berendse, p. 118-122

Hans Joachim Schädlich, Twee verhalen. Vert.: Wouter Donath Tieges, p. 123-125 Fritz; Lucht, p. 123; 124-125

Hans Joachim Schädlich, Droeve vrede^18. Vert. René Kurpershoek, p. 190-192

18 In rubriek: Rondvraag; reacties ‘op de recente ontwikkelingen’; voorpublikatie uit de bundel ‘Die Geschichte ist offen’

Illustratie

Penck, A.R., p. 80-85

Kritische bijdrage

BESTEN, Ad den De moeizame weg naar het onverhoopte. Over de poëzie van de Duitse Demokratische Republiek 1949-1989, p. 54-63