Bibliografie van de literaire tijdschriften in Vlaanderen en Nederland. De tijdschriften verschenen in 1978

[p. 261]

De literaire tijdschriften in nederland
door Marja geesink (Bureau Bibliografie Neerlandistiek, Den Haag) en Hilda van Assche en Richard Baeyens

Hilda van Assche en Richard Baeyens bezorgden de tijdschriften Bzzlletin, Chrysallis, De Gids, Gist, Hollands Maandblad, Horus, Koprol, Maatstaf, Mandala, Raster, De Revisor, Tirade, War

[p. 262]

Bzzlletin

Opgericht in 1972

Redaktie:
Jrg. VI,	nrs. 52-57:	Henk Camping, André Matthijsse, Phil Muysson, Dolf Verroen
Jrg. VII,	nrs. 58-61:	Dezelfden, behalve André Matthijsse
Redaktieadres: Bzztôh, Stille Veerkade 7, Den Haag
Jrg. VI,	nr. 52:	januari 1978, 80 pp.
	nr. 53:	februari 1978, 96 pp. = Het fonds van C.J. Aarts
	nr. 54:	maart 1978, 184 pp. = Menno ter Braak
	nr. 55:	april 1978, 120 pp. = De autobiografie in de literatuur
	nr. 56:	mei 1978, 88 pp. = Günter Wallraff
	nr. 57:	juni 1978, 80 pp.
Jrg. VII,	nr. 58:	september 1978, 104 pp. = Bert Schierbeek
	nr. 59:	oktober 1978, 90 pp. = Jeugdliteratuur
	nr. 60:	november 1978, 112 pp.
	nr. 61:	december 1978, 64 pp.

I. Poëzie

BALKT, Harry ter [Gedichten], VII, 60, p. 66 De kale hotel kamer: ‘Hij hangt zo vrolijk boven je kussend hoofd’ De beuken: ‘Groeien nog, waar je naam in staat’

BERNLEF, J. Vijf gedichten, VI, 52, pp. 24-28 Een tekening van Giacometti: ‘Zijn harde potlood eindigt’ p. 24 Bij foto's van Herbert W. Gleason: ‘Hij hield nog net zijn’ p. 25 Een schilderij en wat er toen gebeurde: ‘Hij staat voor het raam’ p. 26 Drie portretten van Eleonora: ‘Op Grippsholmen, drie portretten’ p. 27 Naderend onweer: ‘Heel in de verte nog’ p. 28

BEURSKENS, Huub Amarna. Uit: Op eigen schaduw hurken, VI, 52, p. 43 ‘hoog zijn oog al op het snijpunt’ ‘zon weerspiegelt; slechts de vrouw is stralend’

EYBERS, Elisabeth [Gedichten], VII, 61, p. 12 Regspraak^1: ‘Mite van uitverkorenheid’ Nostalgiese vers: ‘Om weer aan glinstering te glo’ BBC Wereldomroep: ‘Sender waarop ek snags my radio stel’ Satelliet: ‘Kijk maar, die arme satelliet’

1 ‘Na aanleiding van die dood van Steve Biko’

[p. 263]

GIJSEN, Wim [Gedichten], VI, 57, p. 39 Mensboom: ‘Onder meer dus dit / een boom te zijn van een man’ Boommens: ‘Onder meer dus dit / een man te zijn van boom’

KUSTERS, Wiel Nadagen, VI, 57, p. 40 1. ‘dit zal het zijn’ 2. ‘over de schouders’ 3. ‘een oude cirkel en’

MOK, Maurits [Gedichten], VII, 60, p. 65 In de morgen: ‘In de morgen. Ik denk, hoe leeft’ Bergafwaarts: ‘Toen wij omlaag’

VLIET, Eddy van [Gedichten], VI, 57, pp. 37-38 Soms is het alsof, p. 37 Stel dat wij ooit zouden aankomen, p. 38 Waarom juist? p. 38

II. Proza

BIESHEUVEL, J.M. Onttakeling, VI, 57, pp. 3-12

BREMER, Geert Weerzien. Uit: Vissen bij Blauw, VI, 57, pp. 19-20

DONKERS, Jan Angst en walging in de zachte sector, VII, 60, pp. 21-24 - Met prt. Twee aaneensluitende fragmenten uit een roman; het eerste speelt in 1976, het tweede in 1963

HARTEN, Jaap De stofzuiger, VI, 57, pp. 21-25

HOTZ, F.B. Breekbare uren, VII, 61, pp. 3-11

KOOLHAAS, A. Nieuwe maan. Fragment, VII, pp. 15-20

MEIJSING, Doeschka De doedelzakspeler, VII, 60, pp. 11-14 Gedateerd: november 1975

RECHT, Steven de Mist, VI, 57, pp. 13-18

[p. 264]

VOGELAAR, Jacq Firmin De ruïne van de reder. (4) Heden & verleden, een omhelzing. Uit: Raadsels van het rund, VI, 52, pp. 19-22

III. Toneel

FERRON, Louis Hoe de dood te ontlopen en niettemin gelukkig te zijn. Een klucht, VI, 52, pp. 3-4

STAAD, Geo De reisavonturen van Prof. P. & Dr. Plankton^1. Dln XIV-XXIV, VI, 52, pp. 76-79; 53, pp. 95-96; 55, pp. 115-118; 56, pp. 80-86; 57, pp. 75-77 - Met ill.

1 De vorige afleveringen verschenen vanaf 1976, V, 38

IV. Kritische bijdragen

BERG, Josine van den In gesprek met Dolf Verroen. ‘Ik vind kinderen wezens die afhankelijk zijn van het grote tuig dat volwassenen heet’, VI, 55, pp. 105-106 - Met prt. In gesprek met Wim Hofman, VI, 56, pp. 77-79

BREEDERO, Nico 80 jaar Joris Ivens 80 jaar, VII, 60, pp. 102-107 Voorafgegaan (pp. 100-101) door Johan van der Keuken fotografeert Joris Ivens op 17-8-1978. In opdracht van het Filmmuseum tgv. Ivens' 80 verjaarsdag. Gevolgd door (pp. 108-109) Willem Kessels fotografeerde tijdens de opname van Borinage / 1933

BROCKWAY, James Engelse kroniek, VI, 52, pp. 66-68 - Met prtn. Virgina Woolf, Books and portraits Paul Scott, Staying on P.H. Newby, Kith Olivia Manning, The danger tree Engelse kroniek, VI, 53, pp. 87-88 - Met prt. Over Graham Greene; over Aphra Behn n.a.v. Maureen Duffy, The passionate shepherdess Engelse kroniek, VI, 55, pp. 102-103 - Met prtn. Over experimentele auteurs, o.a. Ian McEwan, Gilis Gordon, Michael Moorcock Engelse kroniek, VI, 56, pp. 72-73 - Met prtn. Dan Jacobson, The confessions of Josef Baisz

[p. 265]

Engelse kroniek, VI, 57, pp. 70-71 Maureen Duffy, Housespy Brigid Brophy, Palace without chairs V.S. Naipaul, India - A wounded civilization Engelse kroniek, VII, 58, pp. 83-84 - Met prtn. Over Alan Ross, uitgever van de London Magazine; Ursula Holden; Emma Tenant, The bad sister Engelse kroniek, VII, 59, pp. 71-73 - Met prtn. Iris Murdoch, The sea, the sea Martin Amis, Success A.N. Wilson, Unguarded hours John McGahern, Getting through Melvyn Bragg, Autumn manoeuvres Timothy Mo, The monkey king Engelse kroniek, VII, 60, pp. 94-96 - Met prt. Ian MacEwan, The cement garden Iris Murdoch, The sea, the sea Engelse kroniek, VII, 61, pp. 53-55 Brian Wilks, Jane Austen Guus Luijters, Jane Austen. Met een bijdrage van Kwis Kraus-van Essen

CAMPING, Henk Rembrandt van Jos Stelling. Met een kamera kun je geen speelfilm maken, VI, 52, pp. 73-74 - Met ill. Filmboeken bekeken, VI, 53, pp. 92-94 - Met facs. Anton Haakman, Achter de spiegel. Film en fictie Bergman over Bergman Andrew Sarris, The John Ford movie mystery Alexander Walker, Rudolph Valentino Alexander Bland, Noerejev als Valentino Rotterdam Berlijn 753 kilometer. Een impressie van twee filmfestivals, VI, 55, pp. 108-114 - Met afbn, prtn. Over een aantal films vertoond op de festivals Film International te Rotterdam en het Internationale Forum des jungen Films te Berlijn

CARTENS, Daan Het isolement van de fascinatie, VII, 60, pp. 7-10 Over Doeschka Meijsing, De kat achterna De wetten van de dagelijkse sleur, VII, 61, pp. 33-35 F.B. Hotz, Dood verweermiddel; Ernstvuurwerk

CORNETS DE GROOT, R.A. De ontbladerde boom moet ook nog om. Over Jan Arends, VI, 57, pp. 41-44 Fragment uit De kunst van het falen

CRAMA, Nico De geschiedenis van een televisie-dokumentaire: Zijn we niet rijk geworden hier? VII, pp. 58-63 - Met ill.

[p. 266]

Over het totstandkomen van zijn dokumentaire over Nederlandse Canadezen; gevolgd (pp. 62-63) door: Cees Samson fotografeerde tijdens de opname van: Zijn we niet rijk geworden hier? / 1978

DIEPSTRATEN, Johan Het distributiekantoor voor taal en typografie van K. Schippers, VI, 58, pp. 73-78 - Met afbn. Over diens roman Bewijsmateriaal Leven door afzien van leven, VII, 61, pp. 27-31 - Met prt. Maarten 't Hart, Een vlucht regenwulpen

DIEPSTRATEN, Johan & KUYPER, Sjoerd Een interview met Louis Ferron. Merkwaardig dat Borges niet genoemd is, VI, 52, pp. 5-18 - Met groepsfoto In gesprek met Frank Koenegracht. ‘Wat in mij heel sterk aanwezig is, is de angst om iets te doen dat nutteloos is’, VI, 57, pp. 26-34 - Met prtn. In gesprek met H.H. ter Balkt. ‘Ik ben een volksdichter! Er is alleen geen volk meer’, VII, 60, pp. 67-82 - Met prtn. In gesprek met Willem Jan Otten. ‘Eenden zijn fantastische, eigenlijk niet voor de werkelijkheid bestemde dieren’, VII, 61, pp. 44-52 - Met prt.

DIJL, Frank van In gesprek met Cees Nooteboom. ‘Reizen is mijn manier van denken’, VII, 61, pp. 19-26 - Met prtn.

DONKERS, Jan Het dient ten sterkste afgeraden te worden..., VII, 60, p. 25 Ian McEwan, De cementen tuin

DUBOIS, Pierre H. Franse kroniek, VI, 52, pp. 69-70 Joris-Karl Huysmans Franse kroniek, VI, 58, pp. 85-86 De roman belicht door Félicien Marceau in diens Le roman en liberté Franse kroniek, VII, 60, pp. 97-98 Een nieuwe benadering van de Franse literatuur: Histoire littéraire de la France o.r.v. Pierre Abraham en Roland Desné

EGGINK, Clara Wat er weer met die kleine man gebeurde, VI, 52, pp. 60-61 Wladimir Wojnowitsj, De merkwaardige lotgevallen van Iwan Tsjonkin

FERGUSON, Margaretha Hetzelfde liedje, VI, 56, p. 74 ‘Het boekje van de emigrant [Kirill] Gradov [Veel geluk, kameraad] dat ondanks zijn pogingen tot objectiviteit, een overheersend negatief beeld geeft van de Sowjetunie wordt hier toch meteen met graagte gepubliceerd’.

[p. 267]

Uit Australië komt het, VI, 57, pp. 63-64 Buiten Nederland ‘blijken tientallen door Indonesiërs geschreven werken van allerlei aard te zijn uitgegeven, vertaald in de desbetreffende talen’, en dit gebeurt vooral in Australië Andrej Bjelyj: Petersburg, VII, 59, pp. 67-68 Vertaling en nawoord van Charles Timmer Een Japanner leert een zijwaarts geschreven taal, VII, 61, pp. 38-39 Yukichi Fukuzama, De poorten gaan open

FERRON, Louis Boze brieven van Bijkaart [door W.F. Hermans]. Het conservatisme van de romanschrijver, VI, 52, pp. 54-55

HAASSE, Hella S. Over De (ver)wording van de jongere Dürer door Leon de Winter, VII, 59, pp. 64-66 - Met prt.

HAMANS, Camiel Drs. P. en het academisme, VI, 53, pp. 25-26

HIJDRA, Albert Thomas Bernhard vertaald, VI, 53, pp. 78-80 - Met prt. De oorzaak en De kalkfabriek. Vert.: Hans W. Bakx

HOUT, Tine van In gesprek met Ian McEwan. ‘Aan al het goeie zit een slechte kant’, VII, 60, pp. 33-37

HOVEN, Peter van den In gesprek met Thea Beckman. ‘Ik heb graag de ruimte’, VII, 60, pp. 83-89 - Met prt.

KROON, Dirk Tussen afweer en overgave, VII, 60, pp. 58-64 - Met prtn. Over de thematiek in de poëzie van Maurits Mok

KUSTERS, Wiel De tijd heelt alle vaders, 52, pp. 51-52 Hans van de Waarsenburg, Het sleutelbeen van Napoléon Een geprolongeerd visioen over Het uur U van M. Nijhoff, 53, pp. 57-59 - Met prt. Poëzie tussen licht en donker. Nieuwe gedichten van Cees Nooteboom, 59, pp. 69-70 Over diens Open als een schelp - dicht als een steen

MATTHIJSSE, André Met Schierbeek wandelen door het platteland, VI, 52, p. 53 Over diens Weerwerk

[p. 268]

John Heartfield, een revolutionair kunstenaar met een beperkte maatschappelijke werking, VI, 52, pp. 62-63 - Met ill. N.a.v. Eckhard Siepmann, Montage John Heartfield Duitse kroniek, VI, 52, pp. 64-65 Günter Wallraff, Verslaggever van Bild. Nederlandse vertaling van Wallraffs Der Aufmacher. Der Mann der bei ‘Bild’ Hans Esser war, die vollediger is dan het origineel Heinrich Böll, Werke 1-5 Fontane's Effie Briest kan nu eindelijk gelezen worden, VI, 53, pp. 81-85 N.a.v. de vertaling door Pé Hawinkels, met een nawoord van Hans Ester. Met verwijzingen naar Goethes Die Wahlverwandschaften en Peter Handkes De linkshandige vrouw Duitse kroniek, VI, 53, p. 86 Over het januarinummer van Konkret waarin o.a. een gesprek Wolf Biermann-Günter Wallraff; met in facs. Biermanns gedicht ‘Ach Stuttgart, du nasse, du schöne’ n.a.v. de begrafenis van Dr. H.M. Schleyer Duitse kroniek, VI, 57, pp. 65-69 Peter-Paul Zahl, Alle Türen offen Reinhard Bernhof, Landwechsel De laatste zomer of niets, VII, 58, p. 79 Willem van Toorn, De lotgevallen van Sebastian Terts Duitse kroniek, VII, 58, pp. 81-82 Erich Fried, Honderd gedichten zonder vaderland = Internationale Uitgeversprijs der Zeven Mededeling van het voorwoord van de Duitse uitgever Klaus Wagenbach, opgenomen in de Nederlandse vertaling van Hans W. Bakx Duitse kroniek, VII, 60, pp. 92-93 Thomas Bernhard, Der Atem

MOOR, Wam de Donkers, Meijsing en Koolhaas lezen voor, VII, 60, pp. 3-6 Een paar notities over hun werk

MOOREN, Piet Het herrezen Raster, VI, 52, pp. 36-42 Over de nrs. 1 en 2

NIEZINK, Henk De waarheid als de koe. Bij de herdruk van Schippers' eerste bundel. Blijf kijken! Blijf kijken! VI, 52, pp. 46-50 Over K. Schippers als ‘nieuw-realist’ en medewerker aan Barbarber; over diens zin voor understatement De korte verhalen van Ian McEwan, VII, 60, pp. 26-32 - Met prt. First love, last rites. Vertaald als: De laatste dag van de zomer In between the sheets. Vertaald als: Tussen de lakens

[p. 269]

NIJMEIJER, Peter Een gesprek met J. Bernlef. Een laborant met poep aan zijn schoenen, VI, 52, pp. 29-35 - Met prtn. Niets mag verloren gaan. Over de poëzie van Huub Beurskens, VI, 52, pp. 56-57 Over diens debuut Cirkelgang

POL, Barber van de De sociale druk op de schrijver in Latijns Amerika / Mario Vargas Llosa, VI, 57, pp. 49-52 - Met prt. Mario Vargas Llosa, Tussen obsessie & objectiviteit. Vert.: B. van de Pol, VI, 57, pp. 53-57 Lezing gehouden op 2 maart in het Rai-congres-centrum t.g.v. de opening van de Boekenweek 1978 Over het politiek en sociaal engagement van de Latijnsamerikaanse schrijver In gesprek met Mario Vargas Llosa. ‘Schrijven betekent voor mij iets als de advocaat zijn voor de duivel van de maatschappij’, VI, 57, pp. 57-62 - Met prt.

SPIES, Lina De poëzie van Elisabeth Eybers. ‘Jij kunt zweven als jij geworteld bent’, VII, 61, pp. 13-18

STAAD, Geo Omgangspoëzie in 10 lessen, VII Les 1. Inleiding, 58, p. 80 Over poëzie voor ‘feestelijke aanleidingen’ zoals gelukwensen... Les 2. Toelichtende waarschuwing tegen Sinterklaasrijmen en omslachtige feestliederen, 59, p. 70 Les 3, 60, p. 99 ‘Houd u aan de vorm, met name rijm en metrum, en vergrijp u niet aan taal en logica’ Les 4, 61, p. 57 Over kwatrijn en kwintijn

VERGEER, Charles Van Schendel ten slotte, VII, 59, pp. 74-77 - Met facs., prt. ‘enkele kanttekeningen... zoals ik die maakte bij het lezen van Van Schendels werk en het werken aan de redaktie van de uitgave’ van het Verzameld Werk

VERROEN, Dolf Over praatboekjes, VI, 52, pp. 71-72 Charlotte Zolotow, De pop van Willem; Fijn dat je er bent. Vert.: Josephine Vonk G. Max Ross, Lucie is weg. Vert.: Josephine Vonk Ronald Himler, Het meisje op de gele giraf. Vert.: Josephine Vonk Josephine Vonk, Die daar is anders Over dieren & kinderen, VI, 53, p. 89 Janosch, Berencircus Zampano Stepan Zavrel, De laatste boom

[p. 270]

Jenny Wagner, Borre en de nachtzwarte kater Edward Lear, De Pobbel wiens tenen verdwenen Miep Diekmann, Wiele wiele stap Over twee Antilliaanse schrijfsters, VI, 57, pp. 72-73 - Met prtn. Angela Matthews, De witte pest Sonia Garmers, Orkaan Een boek in brieven, VI, 57, p. 74 Rita Törnqvist, Wie is hier eigenlijk de baas Dille en kamille, maar toch..., VII, 58, p. 103 Cisely M. Barker, Bloemenkinderen... Vrij vert. d. Nannie Kuiper Drie debuten, VII, 60, pp. 90-91 Lily van de Velde, Pap, je komt toch zondag? Frits Enk, Dat zie je toch zó! Brigitte Hermans, De weeskinderen van oma Betto Over Carole Vos, VII, 61, p. 40 Poëzie en proza, VII, 61, p. 41 Miep Diekmann, Een liedje voor een cent Mies Bouhuys, Pieterbazen zijn nooit moe; Het verdwenen raam Boeken voor de basisschool, VII, 61, pp. 42-43 Gertie Evenhuis, De tram is geel het gras is groen Willem Wilmink, Ver van de stad; Buurjongens

WAARSENBURG, Hans van de ‘De laatste gedichten’ van Jotie T'Hooft, VI, 52, pp. 58-59 - Met prt. Vechtend tegen lijnen van leed. Enkele notities bij de nieuwe gedichtenbundel van Eddy van Vliet ‘Na de wetten van afscheid & herfst’, VI, 57, pp. 35-36 Stortemelk-goed voor elk. Het debuut van Gerrit Jan Zwier, VI, 57, pp. 45-46 Over diens verhalenbundel De noordkromp en andere verhalen De vogels om het erf van Theun de Vries, VII, 60, pp. 56-57 In de onderwereld van Paul Snoek, VII, 61, pp. 36-37 Over diens dichtbundel Welkom in de onderwereld

WALRECHT, Aldert Ik ging naar Bommel om de brug te zien, VI, 53, pp. 60-65 - Met ill. Interpretatie van M. Nijhoffs gedicht, met bespreking van de interpretatie van G. Sötemann (W.A.P. Smitnummer. De Nieuwe Taalgids, 1978, pp. 134-145) en van W.A. Ornée (De Nieuwe Taalgids, LXIII, 1970, pp. 453-458 en G. Sötemanns Naschrift); mededeling van het gedicht van Ad Zuiderent, Weg, bedoeld als ‘pendant’; met een naschrift over wat Paul Rodenko schreef over Nijhoff (Bzzlletin, 1976, IV, 34, pp. 5-6)

[p. 271]

WERK, Jan Kees van der Palestijnse poëzie & Palestijns proza, VI, 52, pp. 44-45 Mahmoud Darwish, Ahmad Zaatar Ghassan Kanafani, Mannen in de zon; Oemn Saad

WOLF, Sig. W. Milde toon in felle aanklacht tegen Suriname, VI, 57, pp. 47-48 Edgar Cairo, Adoebe-Lobi / Alles tegen alles

Bijzondere nummers / gedeelten

Het fonds van C.J. Aarts
(nr. 53, pp. 3-56) - Met fasc., ill., prtn.

BLOEMENDAAL, Adèle Drs. P. als Heinz Polzer, p. 24

DIEPSTRATEN, Johan Kan het kinderlied door een waterkraan? pp. 27-29 Overzicht en evolutie van de kinderpoëzie en het kinderlied van de 18e eeuw tot heden

DIEPSTRATEN, Johan & KUYPER, Sjoerd Interview met C.J. Aarts. ‘Als je voor de lol uitgeeft kun je niet iemand uitgeven die je niet kent, want daar is geen lol aan’, pp. 16-23 N.a.v. het twaalf en half-jarig bestaan van de uitgeverij

HAMANS, Camiel Drs. P. en het academisme, pp. 25-26 Tevens over Dirk Ayelt Kooiman als voorbeeld van het Hollands academisme

HOLMAN, Theodor Ontmoetingen met C.J. Aarts, p. 14

KOMRIJ, Gerrit Poëzie in drie lessen, pp. 3-6 1. Over de poëzie van de Vijftigers, inz. over Hans Andreus 2. ‘Er werd nooit onderscheid gemaakt tussen poëzie en wat op poëzie leek’, met voorbeelden 3. ‘Een dichter kan altijd alle kanten op’... ‘Een gedicht kan alles’

REIJT, Vic van de Smurfen kan niet meer. Het Nederlandse amusementslied, pp. 30-33 Evolutie van het amusementslied van deze eeuw

SANDERS, Wim & SCHIPPER, Huug Gesprek met Theodor Holman, pp. 41-43

[p. 272]

STREEPJES, Igor Waar moet het heen met de dichtkunst? (2) of: tussen prietpraat en bombarie, pp. 7-13 + p. 15 Over de poëzie van Gerrit Krol, Tom van Deel, Kees Ouwens enerzijds en die van H.C. ten Berge, Rein Bloem. Hans Faverey en Jacques Hamelink anderzijds. Met gedichten ter illustratie van zijn opvatting Voor deel 1, zie De Revisor, II, 1975, 5, pp. 69-75

XXX De Klopgeest het kleinste literaire tijdschrift van Nederland onder redaktie van Thijs & Nico Kiekebelt, pp. 34-40 Met Na de dood van Willem Frederik Hermans door G.A. van Oorschot verschenen in De Klopgeest (1976, XI, 22, pp. 102-109) (pp. 36-37, 39) Nico Kiekebelt, Duizenden glazen gingen door mijn handen: ‘Wie schoten nooit de ogen vol tranen’ (p. 38) Thijs Kiekebelt, Te goed: ‘Toen De Echoput (Deze put Deze put is

Creatief werk:

DORRESTIJN, Hans Drie gedichten, pp. 45-47 Dorrestijns rondeel: ‘Wie zijn medemensen kent’ p. 45 De bekeerling: ‘Ik rook niet meer, ik drink niet meer’ p. 46 De frigide vrouw: ‘'t Huwelijk werd een tegenvaller’ p. 47

HOLMAN, Theodor Ariadne, p. 48 1. ‘Bestond het maar: telepathie en hypnose’ 2. ‘Ze vroeg je op een dag of je het wilde’ 3. ‘Ach, van die nacht had jij iets willen maken’

PIJLMAN, Fetze 3 gedichten, pp. 49-50 31 december: ‘O, winterlijke avondstond’ p. 49 De fruitschaal: ‘Het lust ons zingend u te loven’ p. 49 De vaas: ‘Seizoenen wisselen in de vaas’ p. 50

STREEPJES, Igor 4 gedichten, pp. 51-53 Schizofreen: ‘Een flatgebouw als een torenhoge’ p. 51 Huis: ‘Het huis staat met gepleisterde maar grauwgeworden muren’ p. 51 Dagnacht: ‘De zon die ondergaat’ p. 52 Lied van een handicap: ‘Een meisje van achttien in een kliniek’ p. 53

WILMINK, Willem 3 gedichten De hemel (naar een idee van Miel Cools): ‘Oma was een vrome moeder’ p. 54 Belgisch bier: ‘Zeg, wat wilde gij voor bier?’ p. 55 Troostlied voor wie met Kerst alleen zijn: ‘Wees niet zo bang voor Kerst, 't Zijn maar twee dagen’ p. 56

[p. 273]

Menno ter Braak
(nr. 54, 184 pp.)

Een verzameling artikelen onder redaktie van Sjoerd van Faassen Met facs., ill., prtn.

BATTEN, Fred Denkend aan Ter Braak [Herinneringen], pp. 175-184

BEEKMAN, E.M. Ter Braaks Vestdijk via K.L. Poll, pp. 76-85 Over Ter Braaks beoordeling van Simon Vestdijks inleidend gedicht, De parasiet, tot zijn Berijmd palet, waarop K.L. Poll steunt voor zijn artikel De klippen van het verraad. Simon Vestdijk en zijn verhouding tot E. du Perron en Menno ter Braak (Nieuwe Rotterdamse Courant. Cult. Supplement, 28.1.1977)

BEUTEN, Rob Ter Braak, een filosofie. Aanval op de nationalistische antropologie. Het pragmatisme, pp. 116-124

BRAAT, L.P.J. Een bleek profiel draaide zich om... [Herinneringen], pp. 40-42

BREDEROO, Nico J. De filmtheorie van Menno ter Braak, pp. 32-39 Op basis van diens bijdragen in het ts. Filmliga, waarvan hij redacteur was

FAASSEN, Sjoerd van ‘Multatuli contra Busken Huet & Potgieter’? Of: de brieven van Menno ter Braak en J. Greshoff uit 1937, pp. 166-174 Over Du Perrons Scheepsjournaal van Arthur Ducroo, zijn scherpe reactie op de Multatuli-artikelen van J. Saks opgenomen in Groot Nederland (1937, pp. 376-393; 492-507; 584-603), zijn Man van Lebak

FLINTERMAN, Henk Menno ter Braak en de literaire kritiek, pp. 99-100 Over het verschil in niveau tussen diens kritiek en de hedendaagse

FRANCKEN, Eep Ter Braak over Multatuli, pp. 162-165

GALEN LAST, H. van De ironie van Ter Braak, pp. 13-19

GIJSEN, Marnix [Een anecdote uit de Forum-tijd], p. 86 - in facs.

GOEDEGEBUURE, Jaap Ter Braak en Marsman, of De eenheid der tegenstellingen, pp. 66-72

[p. 274]

Over hun vriendschap die ternauwernood leed ‘onder de herhaalde pennestrijd’ over poëzie, elkaars werk en opvattingen 3 brieven van Menno ter Braak aan Albert Vigoleis Thelen, pp. 159-161 Nl. van 3 aug. en 15 sept. '37 (over Thomas Mann en Thelens Duitse vertaling van Carnaval der burgers), van 2 maart '40 (o.a.i.v.m. Thelens kroniek over Duitse letteren voor Het Vaderland)

GOUDSBLOM, J. Het probleem van de hiërarchie bij Menno ter Braak, pp. 150-158

HENRARD, Roger Albert Verwey & Menno ter Braak op het carnaval der burgers, pp. 51-58 Over overeenkomsten in hun opvattingen over o.a. het dichterschap, het nationalisme en europeanisme, de vrijheid van de mens, al ‘valt tevens het grondverschil in de richtinggevende geestesgesteldheid op’ (p. 55)

HOEFFELMAN-DE WAAL, E.H. Menno ter Braak zoals ik hem leerde kennen in het begin van de jaren '20, pp. 43-44

JONG, Martien J.G. de Over kritiek en critici. Fragmenten uit een literair-historisch overzicht, pp. 101-108 Over de polemiek tussen Binnendijk en Ter Braak ‘de zogenaamde “Prisma-discussie” uit 1930, die... te beschouwen is als een soort herhaling van een polemiek die al in 1912 had plaatsgehad tussen Willem Kloos en Dirk Coster’ (p. 103) al ‘vertegenwoordigen Dirk Coster en Menno ter Braak twee uitersten van de levensbeschouwelijke literaire kritiek’ (p. 107)

KORPORAAL, Mady Du Perrons invloed op Ter Braak, pp. 73-75 Onderzoek op grond voornamelijk van hun briefwisseling 1930-1940

KRUITHOF, Jacques Schrijven in de provincie, pp. 45-50 Over Ter Braaks literatuuropvattingen in Démasqué der schoonheid

LEFERINK, Hein Dr. Dumay verliest... Aantekeningen bij een aangename kennismaking, pp. 86-98 Beschouwingen bij het herlezen van ‘Dr. Dumay verliest’

NIEZINK, Henk Politicus zonder partij, pp. 142-145 Over dit in 1933 geschreven essay, in 1934 gepubliceerd met een Voorrede over [Max] Stirner en een Epiloog; over de invloed van Nietzsches Menschliches Allzumenschliches. Ein Buch für freie Geister

[p. 275]

OUDVORST, André van & GILSING, Dick Menno ter Braak 1933-1939: Tussen demokratie & diktatuur. Een kritische bijdrage, pp. 130-141 Over Ter Braaks theoretische stellingen, zijn reacties op de gebeurtenissen in Nederland (zoals de muiterij op ‘De Zeven Provinciën’ in 1933 en het Jordaanoproer in 1934), zijn toetreding tot het Comité van Waakzaamheid

SCHMITZ, P.F. Afscheid van Kaiser Otto III. De objectiviteit van Ter Braak, pp. 7-12 Uitgaande van diens proefschrift: Kaiser Otto III. Ideal und Praxis im frühen Mittelalter

SCHOLTE, Henrik Na een halve eeuw. Herinneringen aan Menno ter Braak als student, pp. 20-31

SICKING, J.M.J. Menno ter Braak & Carry van Bruggen, pp. 59-65 Over haar invloed - o.a. met Prometheus - op Ter Braaks ontwikkelingsgang

VERGEER, Charles Menno ter Braak en het fascisme, pp. 125-129 ‘Ook hier valt aan te wijzen hoezeer Ter Braaks beschouwing van het fascisme leunt op het denken van Nietzsche’ (p. 129)

WISPELAERE, Paul de Ter Braak & De Stem, pp. 109-115 Over diens twee Stem-artikelen uit 1927: ‘Waarheen gaan wij?’ en ‘Ondergang. Over persoonlijkheid en woord’ en over de tegenstelling tussen diens opvattingen en die van Dirk Coster

WURZNER, H. Menno ter Braak en het probleem van de democratie, pp. 146-149

De autobiografie in de literatuur / Schrijvers over zichzelf
(nr. 55, pp. 1-101)

Samenstelling: Martin Ros & Phil Muysson - Met facs., ill., prtn.

BUDDINGH', C. Dagboeknotities (9-1-'78 - 20-1-'78), pp. 31-33

BüCH, Boudewijn Goethe als autobiograaf, pp. 92-93

BROCKWAY, James All art is autobiography. Brieven, dagboeken & autobiografiën in Engeland, pp. 79-83

[p. 276]

Over de populariteit van de drie genres in Engeland; hoofdzakelijk over Katherine Mansfield en over Denton Welch

DUBOIS, Simone Op zoek naar een autobiografie. Een avontuur zonder einde, pp. 20-23 Over haar opzoekingen i.v.m. de levensgeschiedenis van Belle van Zuylen

DUBOIS, P.H. Een speurtocht naar brieven, pp. 29-30 Over zijn speurtocht naar de correspondentie van Mendes da Costa voor de biografie van Marcellus Emants De autobiografie in de Franse literatuur, pp. 100-101

FERGUSON, Margaretha Anaïs Nin. Een aanvulling, pp. 75-76 Over haar Dagboeken. Met fragmenten in de vertaling van M. Ferguson, pp. 76-78

HAASSE, Hella S. Een vrouwenleven in de achttiende eeuw, pp. 13-15 Over Charlotte Sophie von Aldenburg. Met Journaal van ons verblijf in Bückeburg. Vert.: H. Haasse, pp. 15-19

HART, Maarten 't Fragmenten uit een dagboek (5 dec. 1962 - 15 sept. 1966), pp. 34-36

MATTHIJSSE, André Toch maar Manès Sperber. De autobiografie in Duitsland, pp. 94-95 Peter Handke. Een ontmoeting, pp. 96-99 Met een gesprek over diens journaal

PEEREBOOM, J. Boswell's onvolmaaktheid. Een journaal over het journaal, pp. 87-91 Beschouwingen van een journaalschrijver bij James Boswells Journal

PRICK, Harry G.M. Enkele notities i.v.m. een toekomstige biografie van Lodewijk van Deyssel, pp. 24-28

ROS, Martin Van Privé-Domein tot en met Chateaubriands Herinneringen voorbij het graf, pp. 3-9 Over de reeks Privé-Domein (pp. 3-5) en over Chateaubriands Mémoires d'outre-tombe (pp. 5-9) De wederopstanding van Robert Musil, p. 38 Met fragmenten uit de Tagebücher. Vert.: Hans W. Bakx, pp. 39-41

[p. 277]

De springlevende wederopstanding van Arthur Schopenhauer, p. 42 Met Frederic Morin in gesprek met Arthur Schopenhauer: ‘De ergste regering is die waarover je gedwongen wordt iets goeds te zeggen’. Vert.: Wim Raven, pp. 43-44 - Gesprek over G. Hegel Lou Andreas-Salomé, Terugblik op mijn leven. Ruwe schets van enkele persoonlijke ervaringen, pp. 45-46 Met fragment uit Terugblik op mijn leven: Kennismaking met Friedrich Nietzsche. De ervaring van de vriendschap. Vert.: Thomas Graftdijk, pp. 47-52 George Grosz als liefhebber van het half-donker, pp. 53-54 Met fragmenten uit Een klein ja, een groot nee, herinneringen: Een blik in de 13de kamer; Enige activiteiten van de Dadaïsten. Vert.: Hans Hom, pp. 54-57; 58-59 Michel Leiris' merkwaardige ego-dokument, p. 61 Met fragment uit L'âge d'homme: Arena. Het terrein van de waarheid. Vert.: E. Jongeburger, pp. 62-64 [Astolphe Marquis de] Custine & het Rusland dat nooit verandert, pp. 65-66 Met fragmenten uit Brieven uit Rusland: Ik sta in voor de juistheid van de feiten; Bezoek aan het hof van de tsaar in 1839. Vert.: Carly Misset & Anton van der Niet, pp. 67-70; 71-74

TIMMER, Charles Dertien vragen en twaalf antwoorden over herdenken, pp. 10-12 Vragen over het memoires-genre i.v.m. de Privé-Domein serie

WESTSTEYN, Willem G. John Cowper Powys, Autobiography, pp. 84-86

Günter Wallraff
(Nr. 56, pp. 3-55) - Met facs., ill., prtn.

[1. Tijdskader] BIERMANN, Wolf Mädchen in Stuttgart. [Gedicht], p. 37 FRIED, Erich [Gedichte], pp. 21-22 Worte seit Auschwitz, p. 21 Die Juden waren unser Unglück; Dann wieder; Und Kassandra..., p. 22 WALVIS, Jaap Van oude en nieuwe nachtmerries, pp. 14-20 Over het ‘heroplevend fascisme’ in Duitsland, met een bloemlezing (pp. 14-19) hierover uit de Nederlandse kranten van het laatste jaar

[p. 278]

WIELEK, H. Verzet & verzet & verzet... in Duitsland, pp. 3-13 Over het verzet tegen de machtshebbers vanaf de 16de eeuw tot op heden

[II. Günter Wallraff] MATTHIJSSE, André Wallraff over Wallraff. [Vert.: A. Matthijsse], pp. 23-29 Uit: Günter Wallraff, Von einem der auszog und das Fürchten lernte Günter Wallraff, Kisch en ik nu. Over de logische fantasie. Vert.: A. Matthijsse, pp. 30-32 Vergelijking tussen zijn eigen werk en dat van Egon Erwin Kisch De nasleep van een reportage. Een interview met Günter Wallraff, pp. 33-36 N.a.v. diens Der Aufmacher. Der Mann der bei ‘Bild’ Hans Esser war Een reportage over de 4 maanden die hij onder pseudoniem Hans Esser op de regionale redactie van de Bild-Zeitung werkte VOGELAAR, J.F. Bild als inzet van een sociologisch experiment, pp. 49-55 ‘Het enige echt interessante aan het Bild-boek is Wallraffs persoonlijke ervaring’ (p. 54) WAARSENBURG, Hans van de Christian Linder, Portret van Günter Wallraff. Vert.: H. van de Waarsenburg, pp. 38-48

Bert Schierbeek zestig
(Nr. 58, pp. 3-71)

Samenstelling: Peter Nijmeijer & Phil Muysson Met facs., ill., prtn.¹

SCHIERBEEK, Bert 8 gedichten, pp. 48-49 B.V. een gedicht: ‘bijvoorbeeld’ p. 48 - Met vert. in het Duits^2 ‘zegt zij’ p. 48 ‘natuurlijk’ p. 48 Landschap: ‘een landschap’ p. 48 - ged.: 11-7-78 Bos en bed: ‘nader je een open plek’ p. 48 - ged. 10-7-78 ‘werd er een schreeuw’ p. 48 Voor Paul Husner: ‘in afwachting’ p. 49 - ged. 18-2-78 ‘een laars’, p. 49 Inleiding op T.T., p. 50 - ged. 28-6-1978 ‘op het station’ Steve Biko, p. 69 ‘jij bent dood’

1 De fotoserie: Bert goed gemutst (op het omslag) is van Anthony Akerman

2 Voor het poëziefestival Berlin Bilt 1978

[p. 279]

Het huis, pp. 35-39 Fragment (verschenen in Kompas der Nederlandse letterkunde, 1947, pp. 346-355) uit het nooit verschenen boek In de schaduw van den ander^1

AKERMAN, Anthony Bert Schierbeek & Zuid-Afrika, pp. 67-68 Over diens film Brief aan Vorster die hij in 1977 maakte met Roeland Kerbosch en over diens gedicht Steve Biko - Zie poëzie

BAKKER, Siem & STASSEN, Jan Fragmenten uit Bert Schierbeek en het onbegrensde, pp. 3-8 Een inleidende studie over de experimentele romans van Bert Schierbeek, die in 1979 verschijnt

BERG, Arie van den De chaos van het internationale Ik, pp. 23-24 ‘Vanaf zijn experimentele debuut Het boek Ik (1951) is hij gepreoccupeerd met het ego. Niet alleen maar het ego van Bert Schierbeek, maar vooral ook Nietzsche's Ich dass Ich sagt, het menselijk ego in het algemeen’ (p. 23)

BLOEM, Rein Schierbeeks steengoed, pp. 27-28 Over diens Weerwerk

BROWN, Paul Bert Schierbeek. The hunter's appetite for victim, bait & trap, pp. 25-26 Over het dynamische van persoon en werk

BUDDINGH', C. Op jou, Bert Schierbeek, p. 56 ‘Op jou, Bert Schierbeek, hef ik graag het glas’

CAMPERT, Remco Vier gedichten voor Bert Schierbeek, pp. 57-58 - ged. Iviers, 8-10 aug. 1978 1. ‘Beste Bert, Marijke schrijft’ p. 57 2. ‘Ik houd niet van zestig of veertig of vijftig’ p. 57 3. ‘Een jaar woonde ik bij je thuis’ p. 58 4. ‘Een keer in de van Eeghenstraat in de winter’ p. 58

CORNETS DE GROOT Wie is lilith? Voor Bert Schierbeek, pp. 12-21 Fragment uit: Met de gnostische lamp. Over de Lilithfiguur, zoals die in Het boek Ik en in Chambre/antichambre van Schierbeek en Lucebert gestalte kreeg. Een fragment (pp. 12-15) verscheen ook in De Vlaamse Gids (1978, 4, pp. 30-35)

1 Mededeling van Aldert Walrecht in zijn inleidende noot (p. 34)

[p. 280]

HOLSBERGEN, J.W. Mr Schierbeek and his 100 beautiful ladies, of: wie goed werk heeft hoeft zich niet te schamen, pp. 62-63 Hulde aan Bert Schierbeek

KEUKEN, Johan van der Bert voor, tijdens en na de opnamen voor de film Het witte kasteel, pp. 53-55

LUBBERHUIZEN, Geert Brief aan Bert uit Welldoon. 25 juli 1978, p. 59 Over hun vriendschap en over de betekenis van Bert Schierbeek voor De Bezige Bij

MOOIJ, Martin Het leven is net echt..., pp. 60-61 Herinneringen aan Bert Schierbeek en Poetry International

NIJMEIJER, Peter In gesprek met Bert Schierbeek. ‘Je loopt met de werkelijkheid mee, en dan zet je hem een hak’ pp. 40-47

PANHUYSEN, Jos Met dank aan Bert Schierbeek, pp. 51-52 ‘Mensen, gewoon mensen, liggen Bert Schierbeek na aan het hart. Toch heeft hij, als de meeste vijftigers, elitair geschreven, al was hij, niet zelden, subliem van eenvoud’ (p. 52)

SCHIPPERS, K. Maak iets (of breek iets), maar doe het nu, pp. 9-11 Ook in De Vlaamse Gids (1978, nr. 4, pp. 24-28) o.d.t. De momenten van Bert Schierbeek

TOONDER, Jan Gerhard Bert op de Balearen [Herinneringen], pp. 64-66

WALRECHT, Aldert Bert, ben je zestig? pp. 29-33 Over Bert Schierbeeks opvatting van ‘Het nieuwe proza’ op basis van zijn gelijknamige bijdrage in Het Woord (II, 1947, 1, pp. 104-109)

WIT, Joost de Bert buitengaats, pp. 70-71 Herinneringen aan congressen in het buitenland

Jeugdliteratuur
(nr. 59, pp. 3-63 - Met facs., ill., prtn.)

AULNIS, Chantal d' De Franse slag. Van literatuur van volwassenen voor kinderen naar een volwassen kinder- en jeugdliteratuur, pp. 41-47 Korte historiek van het Franse jeugdboek; tevens over de toestand in Nederland

[p. 281]

BOERS, Ruud Kinderen gedichten laten maken, pp. 29-43 Over het creatieve programma: Spelen met woorden, volgens de methode van Kenneth Koch in Nederland geïntroduceerd door Paula Gomes en georganiseerd door de Stichting Musische Vorming in Rotterdam; met voorbeelden

DIEPSTRATEN, Johan & KUYPER, Sjoerd In gesprek met Willem Wilmink. ‘De schildpad ben ik zelf, de andere zijn vrienden die vaak geen vrienden meer zijn’, pp. 54-63

HOVEN, Peter van den In gesprek met Eric Hulsens. De Vlaamse jeugdliteratuur in beweging, pp. 35-40

KUIPER, Nannie Kinderen zijn dichters, pp. 27-28

MIELEN, Eddy ‘Oorlog? Hoe bedoel je oorlog? Een kwantitatieve verkenning van het oorlogsjeugdboek, pp. 48-54

POL, Barber van de In gesprek met Roald Dahl. ‘Je hebt geen idee hoe heerlijk het 40, 50 jaar geleden was een teenager te zijn’, pp. 17-25 Inleiding (pp. 17-20); gesprek (pp. 20-25)

VERMEER, Emilie Mijn griffels, pp. 12-13; 15-16 Korte typering van jeugdboeken die geen ‘griffel’ haalden

VERROEN, Dolf Gegriffel wederom, pp. 3-11 Over de jeugdboeken waaraan gouden en zilveren ‘griffels’ werden toegekend, met het juryrapport: Els Pelgrom, De kinderen van het achtste woud Miep Diekmann, Wiele wiele stap Margaret Mahy, Ze lopen gewoon met me mee Cora Annett, Hoe de heks ezeltje Alf te pakken kreeg Betsy Byars, De dag van de Geitenman Rumer Godden, De Diddakoi Frederica de Cesco, De gouden daken van Lhasa Helen Griffiths, Het heksenkind Jenny Wagner, Borre en de nachtzwarte kat Mollie Hunter, Een toren tegen de Romeinen

VOS-DAHMEN VON BUCHHOLZ, Tonny Het grote triviaal-taboe, pp. 14-15 Over de functie van de triviaal-literatuur en waarom zij die schrijft

WAMSTEEKER, Arno De KRO-schoolradio en kinderboeken, p. 26

[p. 282]

Literatuur in Latijns Amerika¹

3.	Midden Amerika (1). Guatemala, Honduras & El Salvador, VI, 53, pp. 66-77 - Met ill. CONSTANDSE, Anton, Inleiding. Drie verpauperde volkeren, pp. 66-67 SNEEUW, Arie, Moderne Midden-Amerikaanse literatuur, pp. 67-70 SNEEUW, Arie, Vertalingen, pp. 70-77 Roberto Sosa (Honduras), Van kind tot mens. Uit: De armen, p. 70 Julio Fausto Aguilera (Guatemala), In de woestijn. Uit: Mijn vriendin de dood en andere levende gedichten, p. 70 Otto René Castillo (Guatemala), Katoenplukkers, 1, 2, 3. Uit: Kom mee, mijn land, pp. 70-71 Augusto Monterroso (Guatemala), Mister Taylor. Uit: Verzamelde werken en andere verhalen, pp. 71-74 Roque Dalton (El Salvador), De oorlog (fragment). Uit: De verboden verhalen van Kleinduimpje, pp. 74-77
4.	Uruguay, VI, 56, pp. 56-71 - Met prtn. CONSTANDSE, Anton, Inleiding: Tupamaros en terreur, pp. 56-57 POL, Barber van de, [Literatuur in] Uruguay, pp. 57-60 POL, Barber van de, Vertalingen, pp. 61-71 Eduardo Galeano, Ceremonies van de angst, pp. 61-62 Lied van ons. Uit: Canción de nosotus, pp. 62-63 Onetti, De werf (fragment), pp. 64-65 + p. 69 Mario Benedetti, Het budget (1949), p. 68 + p. 67 + p. 66 Liber Falco, Om te leven, p. 70 Ida Vitale, En memoria, p. 70 Christina Peri Rossi, Alle gedichten uit Diaspora, p. 70 Ibero Gutierrez, Bemin uw naaste, p. 71 Daniel Viglietti, Ik wil alle luisteraars vragen, p. 71
5.	Midden Amerika (2). Costa Rica, Panama, Nicaragua, VII, 58, pp. 87-102 - Met ill. CONSTANDSE, Anton, Inleiding: In de schaduw der Yankees, pp. 87-88 SNEEUW, Arie, [Literatuur in] Costa Rica, Panama, Nicaragua, pp. 89-90 KWEE, Anko, Vertaling, p. 91 Ernesto Cardinal (Nicaragua), Uur ‘0’ (fragment) SNEEUW, Arie, Vertalingen, pp. 92-102 Ernesto Cardenal (Nicaragua), Katun 11 Ahau. Uit: Ter ere van de indianen van Amerika, pp. 92-93 Profetie over Managua (fragment), pp. 94-95 Leonel Rugama (Nicaragua), De aarde is een satelliet van de maan, p. 96

1 Deel 1. Brazilië verscheen: 1977, VI, 49, pp. 56-67; Deel 2. Mexico verscheen: 1977, VI, 51, pp. 53-62

[p. 283]

	Manuel Orestes Nieto (Panama), Tanks op de brug. Uit: Met open vizier, p. 97 José Leon Sanchez (Costa Rica), Het meisje dat van de maan kwam, pp. 98-102
6.	Ecuador, VII, 60, pp. 42-55 CONSTANDSE, Anton, Inleiding, pp. 4243 WELLINGA, Klaas, De Ecuatoriaanse literatuur, pp. 43-47 WESTRA. Mieke, Vertalingen, pp. 48-53 Jorge Enrique Adoum, Tussen Marx en een naakte vrouw (fragment), p. 49 Paulo de Carvalho-Neto, De kliniek van de blanken. Uit: Mijn oom Atahualpa, pp. 49-53 GAIKHORST, Hermien, Vertaling, pp. 54-55 César Dávila Andrade, Boletin y elgia de Lasmitas (fragmenten), pp. 54-55