Bibliografie van de literaire tijdschriften in Vlaanderen en Nederland. De tijdschriften verschenen in 1972

[p. 198]

Maatstaf

Opgericht in 1952

Redactie: Martin Ros, Gerrit Komrij

Redactiesecretariaat: Singel 262, Amsterdam-C

Uitgever: De Arbeiderspers, Amsterdam

Jrg. XIX, nrs. 9, 10, 11, 12: januari-april, p. 553 t/m p. 856

Jrg. XX, nrs. 1^*, 2-3, 4, 5, 6, 7, 8: mei-december, p. 1 t/m p. 506

* Op dit nummer staat jrg. XIX i.p.v. XX.
XIX 9 en 10; XX 6: Bijzondere nummers

I. Poëzie

BERG, Arie van den Gedichten, XX, 8, pp. 445-446 Vliegende Hollander, p. 445 ‘schipper naast god, een geweldig vooruitzicht’ Lunchroom, p. 446 ‘een boom van een vogel, zegt Smit, hij beschrijft’

BRUNT, Nini Nelly Sachs, Gedichten uit: In den Wohnungen des Todes. Vertaald door Nini Brunt, XX, 4, pp. 162-165 Gebeden voor de dode geliefde, pp. 162-163 Koor der geredden, pp. 164-165 Koor der wezen, p. 165

BUDDINGH', C. Gedichten, XX, 4, pp. 195-201 Nog hoor ik hem roepen, p. 195 ‘Nog hoor ik hem roepen: ‘Meubelmakers’ Zo is het, p. 196 ‘Daar zit hij weer thuis, de reiziger’ Wist u nog niet misschien, p. 197 ‘In een klein slootje niet ver hiervandaan’ Klein gedichtje voor kinderen, p. 198 ‘Jij ziet ze nog eens vliegen’ Soort kwatrijn, p. 199 ‘Zoals je een sinaasappel schilt’ Stukje strand met echtpaar, p. 200 ‘In Isaak Babel: Brieven naar Brussel’ Verzuchting van de eeuwige underdog, p. 201 ‘Komt de kogel ooit door de kerk’

CHARLES, J.B. Gedichten, XX, 2-3, pp. 81-86 Hemel en aarde: ‘Ik ben God, zei de stok’ p. 81

[p. 199]

Hemelvaart: ‘Wie komt nou straks weerom’ p. 82 Wandspreuk: ‘Die hier geweld gebruikt’ p. 83 Haasje over: ‘Vijfde verdieping van het ziekenwarenhuis’ pp. 84-86

DEDINSZKY, Erika Graal, XX, 5, pp. 240-244 1. ‘ik liep in mijn oude land rond en luisterde’ pp. 240-242 2. ‘ik wilde je alles tonen’ pp. 242-244

DEELDER, J.A. De Koreaanse kwestie, XX, 5, pp. 271-273 20 Januari: ‘Peking licht’ p. 271 17 Januari: ‘Peking verwerpt’ p. 271 13 Januari: ‘Politieke Commissie’ p. 272 11 Januari: ‘Plan tot regeling’ p. 272 10 Januari: ‘Britse Gemenebest’ pp. 273-274 8 Januari: ‘Britse Gemenebest’ p. 273

ELBURG, Jan G. Muzikaal intermezzo, XX, 2-3, pp. 94-110 ‘Antiek geval’

GUEPIN, J.P. Vier gedichten, XX, 1, pp. 3-5 Heimelijke ontmoeting bij de volière, p. 3 ‘Ik bedoel een dik grijs hoen met een aigrette op zijn kop’ De haan tot ons, p. 4 ‘Stel dat ik niet zo goed meer kraaien kon’ Ik begin met het lezen van het gedicht, p. 5 Als hij liegt dat wat hij zegt waar is, p. 5 Vier Sanskrit epigrammen, XX, 4, pp. 191-194 Naar het Engels van D.H.H. Ingalls, An anthology of Sanskrit court poetry 1. ‘Gedeeltelijk uit beleefdheid en ook uit trots’ p. 191 2. ‘Toen hij mijn kleren had uitgetrokken’ p. 192 3. ‘Er is op de wereld niets dat zo mooi is’ p. 193 4. ‘Hij is waarlijk driewerf zalig’ p. 194

JOBSE, Neeltje Zoetje Gedichten, XX, 5, pp. 280-281 Ook dan: ‘Onder het grijze stoppen van de sokken’ p. 280 Zo, als ik wakker word, p. 281

KOENEGRACHT, Frank Gedichten, XX, 1, pp. 35-36 Oud lied: ‘Kom terug zonder jou’ p. 35 Elegie voor een boom: ‘Ja zonder winter’ p. 36

KOMRIJ, Gerrit Twee gedichten, XX, 7, pp. 392-393 Het verliefde spook. Naar Thomas Lovell Beddoes, p. 392 ‘Er was een geest zo weg van haar’ Droom. Naar Jakob van Hoddis, p. 393 ‘Jawel! We dromen dikwijls hoe we, dronken’

[p. 200]

SCHEEN, Elibertus Drie gedichten zonder maat, XX, 1, p. 14 één: ‘Een trein fluit in de nacht’ twee: ‘Avond. Ik was de spieder van uw ademhalen’ drie: ‘Een stem knirpte: “ik draai bijna zonder olie”’ Drie stellingen zonder dissertatie, XX, 1, p. 15 Lekker, XX, 1, p. 16 ‘Ik zat in mijn wieg te’

VANCREVEL, Laurens Henri Michaux, Tahavi. Vertaald door Laurens Vancrevel, XIX, 10, p. 655

VRIES, Hendrik de Contra-provocaties, XX, 4, pp. 176-177 ‘Waar holheid zich omhult met grootspraak’ Sotternie, XX, 7, pp. 361-362 ‘De hekse tuin bloeit uitbundig’ Willem Bilderdijk P.M., XX, 7, pp. 363-366 ‘Voor de tweede maal’ Schots en Spaans, XX, 8, pp. 476-478 Drie gedichten uit een dubbel-cyclus in wording, onder dezelfde titel Nocturno festivo: ‘'k Zag de snoever ver van hier’ p. 476 Uncanny hielan'-fling: ‘Knaap, mismaakt en misdeeld. Plotse hoop, wreed verstoord’ p. 477 Estival sombrio: ‘Gedaver uit krot en kroeg’ p. 478

VRIESLAND, Victor E. van Afgegrensde dading, XIX, 10, pp. 661-662 ‘Zeelttrommellichters, schuifeltuig’ Gedichten uit: Bijbedoelingen, XX, 1, pp. 6-8 ‘Laatst was ik nog een keer in Scheveningen’ p. 6 ‘Ik droomde dat ik op een landdag sprak’ p. 7 ‘Nu sta ik er op dat het gaat als altijd’ p. 8 Klopsignalen, XX, 7, p. 401 ‘Een der’

VROEGINDEWEIJ, Rien Op het land, XIX, 10, p. 651 ‘Daar waar het leven goed is, is het daar niet goed’ De krant is bij de hand, XX, 10, p. 652 ‘Daar ligt veertig treden laag de ochtendkrant’

WAP, Hans Melchior Playa d'en Bossa, XIX, 10, pp. 675-677 1. ‘Tussen de achterste palmbomen van Playa Den Bossa’ p. 675 2. ‘Nog even over Pepe’ p. 676 3. ‘De duitsers die twintig meter verderop’ p. 677

[p. 201]

WARREN, Hans Georg Trakl, Gedichten uit: Sebastian im Traum. Vertaald door Hans Warren, XIX, 10, pp. 625-627 Aan de knaap Elis, p. 625 Elis I, II, pp. 626-627 De Olympos, XX, 1, pp. 23-34 1. Zeus: ‘Was het dan spelen, toen ik onder’ p. 23 2. Hera: ‘Hera, koe-ogige, jij bent mij vreemder’ p. 24 3. Poseidon: ‘Ik, die aan zee geboren ben’ p. 23 4. Demeter: ‘Demeter, mooie moeder, breeduit zittend’ p. 26 5. Apollo: ‘Als goddelijke onrust je drijft, o Phoibos’ p. 27 6. Artemis: ‘Door stromend water en door vuur’ p. 28 7. Athene: ‘Jij die ons leerde hoe paarden te temmen’ p. 29 8. Hephaistos: ‘Hephaistos, vriend onder de goden’ p. 30 9. Aphrodite: ‘Hoe uit de diepte van de zeeën opgeperst’ p. 31 10. Ares: ‘Wilde Ares, ik ben de vrede moe’ p. 32 11. Dionysos: ‘Razende door razenden gevolgd’ p. 33 12. Hermes: ‘Eens, Hermes Kriophoros, werd ik’ p. 34 Gedichten, XX, 4, pp. 186-190 Neollarioon, p. 186 ‘De grafstèle, hoewel van pentelisch marmer’ Le départ de cythère, p. 187 ‘Geen vat geven. Tussen de woorden’ Een avondje bij kardinaal Del Monte, p. 188 ‘De hoerenjongens van Caravaggio’ Herakles op de tweesprong, p. 189 ‘Herakles, allang niet meer de oude griekse’ Herfst, p. 190 ‘De slome bruine werkers van de zomer’ Gedichten, XX, 7, pp. 376-378 Ueber Tabaksteuern, p. 376 ‘Inaugural-Dissertation van Gabriel von Pronay’ Op Rügen kan men alleen nog, p. 377 Heerlijk de stralende bazuinen' p. 378 Gedichten, XX, 8, pp. 497-501 Hier: ‘Ach, eens, in Rome, bij het Colosseum’ p. 497 Onder de bomen: ‘Vandaag voor het eerst, is het’ p. 498 Ontwaken: ‘Hoe houd ik deze momenten vast’ p. 499 Ondergang: ‘Weer liefde, schoonheid en dood’ Bekend terrein: ‘Omwegen bewandelend’ p. 500

WATERMAN, Jacques A. Gedichten, XX, 5, pp. 237-239 Roof der ziel: ‘Hij zat op een stoeltje gebogen’ p. 237 De boulevard: ‘Grauw zijn de huizen’ p. 238 Het loon der angst: ‘Zo gruwelijk kwam hem de wereld voor’ p. 239

WILMINK, Willem Zaterdagavond, XX, 5, p. 247 ‘zaterdagavond-limonade’ Displaced person, XX, 5, p. 248 ‘zo'n jongen hoort hier niet. hoort in een ver verleden’ Allen Ginsberg, Voor tante Rosa. Vertaald door Willem Wilmink, XX, 5, pp. 249-250

[p. 202]

II. Proza

BIESHEUVEL, J.M.A. Welp, XIX, 12, pp. 809-813 Brommer op zee, XIX, 12, pp. 814-818

BRUNT, Nini Franz Kafka, Mijn handen, Vert.: Nini Brunt, XX, 5, pp. 245-246 Twee fragmenten uit: Huwelijksvoorbereidingen op het land

DHONT, Michel Moorse brieven (fragment), XX, 7, pp. 379-391 Tweeëntwintigste tot en met Vierendertigste brief aan de kalief van Cordoba vanwege De markies van Carabas

HART, Martin Het paard, XX, 4, pp. 166-175

HAWINKELS, Pé De paden op, XX, 4, pp. 178-185

HEERESMA, Heere Ziek zijn? Beter worden! XX, 2-3, pp. 111-122 Op reis (romanfragment), XX, 5, pp. 261-270

HOUTEN, Boudewijn van Jezus van Borculo, XX, 1, pp. 17-22

KUYER, Guus De jongen op de boot, XX, 8, pp. 465-475

LUIJTERS, Guus Een kwestie van tijd, XX, 2-3, pp. 65-80

MELLAART, Helen Negen en veertig beren, XX, 8, pp. 502-506 Het ware verhaal van de Agnes uit Jan Wolkers' Turks fruit

VANCREVEL, Laurens Henri Michaux, Vreemde toestanden. Vertaald door Laurens Vancrevel, XIX, 10, pp. 565-660

VLIET, Simon van Beesten en breinen, XX, 1, pp. 9-13

III. Toneel

IDEMA, W.L. Wang Chiu-ssu, De klucht van de wolf uit Chung-shan. Vertaald en ingeleid door W.L. Idema, XX, 4, pp. 145-161

[p. 203]

IV. Kritische bijdragen¹

BLIJSTRA, R. 'n Herinnering aan E. du Perron*, XX, 1, pp. 53-56 Fragment uit een veel uitgebreider manuscript. Over de stichting van het tijdschrift Avontuur

BRAC, Hans In gesprek met Heere Heeresma, XX, 5, pp. 251-260 ‘Dit interview verscheen eerder in het in België opererende Dietsche Veranda [sic]’. Dit interview van Hans van de Waarsenburg met Heere Heeresma verscheen in De Vlaamse Gids (LVI, 1972, 8-9, pp. 20-24)

BRULEZ, Raymond Stijn Streuvels in oorlogstijd*, XX, 5, pp. 282-285 Over Stijn Streuvels' oorlogsdagboek ‘In oorlogstijd’ thans voor het eerst volledig herdrukt in Stijn Streuvels, Volledig Werk 2

BUURMAN, Henk Het verhalend proza van Maurice Gilliams, XX, 8, pp. 447-464

CORNETS DE GROOT, R.A. Piet Paaltjens, XX, 7, pp. 367-375 Over diens Snikken en grimlachjes

FOKKEMA, D.W. Verschillende vormen van engagement. De Chinese literatuur van de jaren dertig. II, III en slot, XIX, 9, pp. 596-609; 12, pp. 819-832

GUEPIN, J.-P. Een voet die niet kan lopen, XIX, 12, pp. 789-808 In details veranderde tekst van de openbare les gehouden bij de aanvanging van het ambt van lector van de vergelijkende literatuurwetenschappen aan de Rijksuniversiteit te Leiden op 15 februari 1972 Theoretische beschouwingen over de metafoor

HART, Martin Konrad Lorenz en de zuiverheid van het ras*, XX, 1, pp. 57-62 Over diens ‘Die angeborenen Formen möglicher Erfahrung’ (Zeitschrift für Tierpsychologie, 1943, pp. 235-409)

HOLZHAUS, Hanneke Liselore: ik voel me té blij soms - fragment uit een gesprek met la Gerritsen*, XX, 1, pp. 37-39 Mop, een leerzame treitertrend*, XX, 5, pp. 286-288

HOUTEN, Boudewijn van Gesprek met Marie Dormoy, XIX, 12, pp. 833-841 Over haar La vie secrète de Paul Léautaud

1 De bijdragen met een* behoren tot de rubriek: Cursief.

[p. 204]

De open brief van Louis Pauwels, XX, 2-3, pp. 87-93 Over diens Lettre ouverte aux gens heureux et qui ont bien raison de l'être; uiteenzetting gevolgd door een fragment van de Nederlandse vertaling door Boudewijn van Houten

KOMRIJ, Gerrit Hallo, hier Max Tak*, XX, 2-3, pp. 133-135 1. Over de spelling 2. Over poëzie en over een gedicht van Ed. Hoornik Twee teksten uit het VARA-programma ‘Dit is het begin’

KONECK, R. Een dagboek en een dagboek, XX, 4, pp. 202-219 De dagboeken van Ernest Jünger over de jaren 1939/1948

KRUITHOF, Jacques Worm en inhoud, XIX, 12, pp. 842-851 Over Leo Vroman, Zelfportret, 1954

KUMMER, E. Dromen onder de helm*, XX, 7, pp. 421-428 N.a.v. de film Le chagrin et la piété over Frankrijk in de jaren 1940-1945 en over Christian de Mazière, held uit de film, en diens boek Le rêveur casqué

MORRIEN, A. Holografie*, XX, 1, pp. 40-52 Aantekeningen over Thomas Mann, over de uitreiking van de P.C. Hooft Prijs aan Gerrit Kouwenaar; verhalende fragmenten

PEETERS, Carel De kul van Hermann Hesse*, XX, 5, pp. 289-292 N.a.v. de thans gepubliceerde Nederlandse vertaling Reis naar het morgenland (geschreven in 1932)

PRICK, Harry G.M. Lodewijk van Deyssel, Emile Zola vijftig jaar later, XX, 7, pp. 402-420 Beschouwingen van Van Deyssel over Emile Zola ingeleid en van noten voorzien door Harry G.M. Prick 1. Beschouwingen uit 1888 over Le rêve, pp. 403-406 2. Beschouwingen uit 1944/1949 over Au bonheur des dames (pp. 407-411), La terre en Germinal (pp. 411414) La faute de l'abbé Mouret (pp. 414-418)

PUTTEN, Ruilof van Martelaren van Rusland*, XIX, 12, pp. 852-856 Uitgaande van Jules Michelet, Les martyrs de la Russie (1854, Nederl. vert. 1905), maakt de auteur een vergelijking tussen de persoonlijke vrijheid in Rusland nu en in de vorige eeuw

ROS, Martin Tarmo Kunnas, De schrijver en de politiek. Vertaald door Martin Ros, XX, 5, pp. 274-279

[p. 205]

RUITENBERG-DE WIT, A.F. Mystiek en symboliek in het werk van A. Roland Holst, XIX, 10, pp. 628-650

SANDBERG, W.J.H.B. Herinneringen, XX, 8, pp. 479-496 Fragment uit een serie gesprekken die Paul Aletrino voor de VARA-radio met Sandberg had. o.a. over natuurgeneeskunde

SITNIAKOWSKY, I. In gesprek met Jacques Waterman: ik ben de grootste lezer van mijn eigen werk, XX, 5, pp. 221-236 Gesprek gevolgd door 3 gedichten (zie: Poëzie) en voorafgegaaan door: Waarom Jaques Waterman echt bestaat (als reactie op een bewering van J.P. Guépin)

TROMP, Bart Het gordijn gaat op - een interview met Karl Marx, XX, 8, pp. 429-444 Interview van R. Landor met Karl Marx, hoofd van l'Internationale, verschenen in New York World van 18 juli 1871; het werd herontdekt en gepubliceerd door Philip S. Foner in Science en Society, XXXVI, 1972, nr. 1. Op een inleiding van Bart Tromp (pp. 429-430) volgt de tekst in Nederlandse vertaling (pp. 431-442) en noten (pp. 442-444)

VANCREVEL, Laurens Henri Michaux voorbij de leegte, XIX, 10, pp. 653-654 (zie ook: Poëzie en Proza)

VELDEN, Ben van der Doktersbezoek*, XX, 2-3, pp. 123-128 Brief uit Parijs*, XX, 2-3, pp. 137-142 Over Franse uitgevers en over de links/rechts tegenstelling

VRIES, Hendrik de Over de Goyescos*, XX, 2-3, pp. 129-132 Reactie op Gerrit Komrij's bespreking van H. de Vries' bundel Goyescos in Het Parool (23 dec. 1971), die hier gedeeltelijk wordt opgenomen

WATERMAN, Jacques Een bezoek aan de Indianen, XIX, 10, pp. 663-674 Beschrijving van de tocht van Jacques A. Waterman en Pieter de Vrijer door het Noorden van de staat Minnesota in de late zomer van 1955

ZAAL, Wim De Stevenisten, XIX, 10, pp. 678-687 Fragment uit: Gods onkruid, Nederlandse sekten en messiassen Over de Stevenisten, een sekte in Vlaanderen in de 19e en 20e eeuw

[p. 206]

Bijzondere nummers

Paul Leautaud-nummer
(XIX, 9, pp. 553-624)

BEEK, Pieter Paul Léautaud, Aforismen. Nederlands van Pieter Beek, pp. 610-612

BROUWERS, Bert Georg Lukacs en de literatuursociologie, pp. 575-595

KOCKELKOREN, Matth. Subjectiviteit als norm in de kritiek van Léautaud, pp. 553-562 Fragmenten uit Journal littéraire van Paul Léautaud. Nederlands van M. Kockelkoren, pp. 563-574

KONECK, R. Persoonlijk, al te persoonlijk*, pp. 621-624 Herinneringen aan eigen lectuur; over de invloed van Léautauds Le petit ami

ROELANT, L. Een geile adder*, pp. 613-620 Over het in 1965 verschenen pamflet van Auriant over Léautaud: Une vipère lubrique

Louis Paul Boon-nummer
(XIX, 11, pp. 689-788)

Met foto's, een facs. van de eerste pagina typoscript van De Kapellekensbaan en grafisch werk van L.P. Boon: Dag zusje-lief en Het huis van de heer Wadman (zie De paradijsvogel)

BERG, J. van den lpb revisited, pp. 689-695 Een interview

BERNLEF, J. Mijn boonjaren*, pp. 770-772 Herinneringen aan zijn kennismaking met het werk van Boon

BOON, Jeanneke Mémoires van Jeanneke, pp. 707-710

BOON, Louis Paul Een grijze ochtend, pp. 711-734 Tweede hoofdstuk uit: Als het onkruid bloeit

[p. 207]

BORGERS, Gerrit Het was om zich kapot te lachen: ik heb er haast bij geweend, pp. 696-706 Over Boons eerste contacten met Nederland - hoofdzakelijk met Podium, en over de periode van de fusiepoging van Podium met Tijd- en Mens

GEERTS, Leo De aktualiteit van het Daensime, pp. 756-767 Over Pieter Daens

MEULEN, Jak van der Boon: begin en einde*, pp. 768-769 Over: De voorstad groeit en over: Pieter Daens

MINNE, André Over Louis Paul*, pp. 773-776 Herinneringen aan Boon, werkzaam op de redactie van Vooruit, en schrijver van zijn dagelijks ‘Boontje’

MOOIJ, Martin Over Louis Paul Boon en zo*, pp. 777-786 Herinneringen aan ontmoetingen met Boon

WEVERBERGH Boontje heeft de paradijsvogel ook nog geschilderd, pp. 735-747 Over Boons grafisch werk

Victor E. van Vriesland-nummer
(XX, 6, pp. 293-359)

JONG, Martien J.G. de Een lemma voor Victor van Vriesland, pp. 354-359 Ontleend aan het te verschijnen Leksikon van de moderne Nederlandse Letterkunde door M.J.G. de Jong en Paul de Wispelaere De uiteenzetting wordt gevolgd door een bibliografie van de voornaamste werken (pp. 358-359) en literatuur over Van Vriesland (p. 359)

KOSSMANN, Alfred Verslag van een dwaling, pp. 327-335 Uit het gesprek met van Vriesland over zijn gedicht ‘Dwalend’ dat verscheen in Maatstaf (XVII, 1969, 4/5, pp. 225-226) en werd opgenomen in zijn bundel Bijbedoelingen

KROON, Dirk Verstandhouding, p. 336 ‘zoals beloofd is tussen ons’ Rekenschap, pp. 337-342 Hoofdzakelijk over Van Vrieslands bundel Bijbedoelingen Bedenktijd, 'n bijbedoeling, pp. 343-344 ‘ik herken je’

[p. 208]

LANDHEER, Jo Terugblik, p. 313 ‘Er is veel leed geweest in 't aardsche leven’

SCHAIK-WILLING, Jeanne van Terugdenkend, pp. 314-317 Fragment uit: Ondanks alles

VERBEEK, E. Victor van Vrieslands eigenmachtige groei, pp. 294-301 Over de mens en de kunstenaar

VRIESLAND, Victor E. van Diner, p. 293 ‘We aten samen, ruim twintig jaar geleden’ A thing af beauty, pp. 302-312 Beschouwingen over de houding, in een periode van geëngageerdheid, tegenover het aesthetische, uitgaande van het eerste vers van Keats' Endymion

VRIESLAND-CANIVEZ, Adrienne van Een kaleidoscoop, pp. 323-326 Herinneringen aan Vic, echtgenoot en vader

WILLEMS, Eldert Tekens van het aanwezige - over het werkelijkheidsgehalte in letterkunde, pp. 345-353 Over Van Vrieslands taaltheorie (in Grondslag van verstandhouding) gevolgd door een ontleding van het eigen gedicht ‘Er is een aarde’ uit Het sneeuwwonder

ZALSMAN, G. Van Vriesland in Rotterdam, pp. 318-322 Herinneringen uit de periode dat Van Vriesland verbonden was aan de Nieuwe Rotterdamse Courant