|
| |
| |
| |
Vierde bedryf.
Trazil. Namolizont. Likungs. Quizing. Vanli.
HEeft oit de burgerliefde een marmer zegeteeken
Den Keizren opgerecht die, trots en onbezweken,
Hun lijf verpanden voor het vrygevochte land:
Zoo toont uw plicht. gaet heen mijne onderzaten, plant
Voor my een stasibeelt uit diamant gedreven,
Daer mijn getergde wraek de Massageet deed beven
Op 't trotse metzelwerk in 't aenzien van de nijt.
Wie heeft het vallend hof van monsteren bevryt?
En, niet vernoegt alleen de vyant t'overvallen,
En op de hoogste trap van oorloogslof te brallen,
Het schendig bloedjuk van zijn vryen hals geschut,
En 't uitgemergelt grauw gelukkig onderstut?
Nu kryt een bastertzoon, diens moordlust, reets aen 't wassen,
Op 't bloedspoor van Zunchin, in burgerbloet wou plassen,
Mijn deugt voor veinzery, mijn moed voor wreetheit uit:
Maer mijn voorzichtigheit heeft zijn gewelt gestuit.
De reukeloosheit heeft den onverlaet bedroogen.
Stâ vast. men sleept hem hier.
ô smert! wie zal mijne oogen,
De helft van 't leven, al t'onmenschlijk uitgesnêen,
My wedergeven? hoortge niet na mijn geween
Verstokte Goden! wraek! waer ben ik? koom verwoede
Koom ruk mijn boezem op. nu ben ik 't leven moede.
Wie heeft mijne oogen door zijn holle keel geslokt?
Wie heeft het streng gezicht voor lekkerny gebrokt,
In 't duurgeplengde bloet van God Taimingaes neven?
Op, sluimrende onderdaen bescherm uw keizers leven.
Bescherm. neen! wreek my; maer bestorm het monsterdier,
Dat al de weerelt zengt en blakert, met het vier
Van vorsteschendery. hoe is de tijt verloopen!
Heer Vader heeft het rijk verdadigt tegen 't stroopen
| |
| |
Der rijkvrijbuiters die, verlekkert op den roof,
De boeren teisterden. zijn groote krijgsmoet stoof
Heel Tartarie door; hy sloot de Vyand buiten
En nam een erger plaeg met grooter magt te sluiten,
De kroonzucht binnen: ach! al t'onbedachte Vorst!
Gy voede een Vyant op, de kanker in uw borst,
Die wreeder als het heir der wrevele Tartaren,
Den grooten weereltheer in 't zonneschilt dorst varen,
Verrijs uit d'ysre slaep heer Vader, groote geest,
Bezie eens wie ik ben en eertijts heb geweest.
Het noodlot is belust uw zonnenhuis te knotten;
Maer uwe heldefaem zal noit in 't graf verrotten.
Vertrê genade. recht de wreetheits stander op.
Al rukt gy alles nêer noch steigere ik intop.
Een Vorst leeft na zijn doot in 't hert der onderzaten.
Ik zal de Burgery; zy noit mijn naem verlaten.
Ik schei met wapenlof. geeft my mijne oogen weêr,
Of plonder ook mijn ziel met uw bebloet geweêr.
Scheur vry Namolizont met doodelijke wonden
En groulik foltertuig, zijn eer blijft ongeschonden.
Waer dwaelt de blinde Vorst? waer ben ik?
Daer 't hooft der vloekverwanten dorst
Na 't hemelsbloet van God Taimingaes zonnespruiten.
Genade, Vorst. uw magt gaet hier haer zelf te buiten.
Rampzalige oorloogshelt, ik deel aen uwe smert.
Drukt u mijn zwarigheit? zoo treê Trazil op 't hart.
Zijn ondergang alleen kan my weêr vrolijk maken.
Troulooze huispest. voort. gy zult het bloet weêr braken
Dit schelden voegt u niet.
Ten past niet dat een slaef zijn opperheer gebiet.
Noch minder, daer het recht verkracht den dwingelanden,
| |
| |
Door staetzucht opgeruit, de septer geeft in handen.
Ik ben uw Vorst. geeft my d'ontwronge rijxstaf weêr.
Buig, onderworpeling, voor uw aertskeizer neêr.
Gy voert de naem van Vorst en laet niet vorstlix blijken.
Waer zijn uw standers? waer uw groote koninkrijken?
De wijde weerelt is met mijnen naem vervult.
Geen mensche rept van u. wie heeft u ingehult?
Al schijnt my nu helaes! een ander lot beschooren,
Ik ben tot heerschappy geboren, niet gekooren.
Al ben ik in de plaets van Vorst een blindeman,
Mijn zonnestamgod leeft die 't zien en wreken kan.
Waer zijn uw lijfstaffiers?
Gy, en al uw beulenmoordgespan.
Sina, en wat gy als aertstieran
Uitmergelt, onder schijn van lieffelijk regeren.
Zoo grijpt en schokt een wolf, gedost in schapekleeren.
Wat blaft gy? uw gewelt is onder mijn gewelt.
Gy zijt u zelfs geen meer; maer van mijn arm geknelt,
Of wiltge uw leven ook verliezen met uw leden?
Ontzachbre Majesteit, ach! laet uw boezem kneden
Door zoo veel tranen. 't is wel spâ; maer niet te spâ:
De droefheit dringt mijn tong te bidden om genâ,
Verschoon den blinden helt, en raek hem niet aen 't leven.
Gy weigert my genâ met my gena te geven.
Wie zijtge die alleen mijn kroonrecht gadeslaet?
Ik, die van 't slaefsche juk ontlaste dezen staet
En nu mijn zelven niet van droefheit kan bevryen.
Ik wederstont met vreugt het buldrend' Tartarie.
| |
| |
Nu parst my laes! mijn vrients geween en bitttre smert
De tranen uit het oog, de droefheit in het hart.
Verdelgt den dwingelant, dat is mijn smert verkleenen.
My helpt verwijft geschrei noch troosteloos beweenen.
Eene artseni alleen kan my van ramp ontslaen,
De wraek van Vaders doot en 't leet my aengedaen.
Mijn rammelent gebeente eischt bloet der vloekgezinden.
Zoo wort mijn wraek bekent aen alle vier de winden.
In zulk een vierschaer wort dit kroonpleidoi beslecht.
Wy achten geen gewelt. wy zijn hier zelfs 't gerecht.
Al onderdrukt gy 't recht 't zal eeuwig triomferen,
Terwijlge ô aertstieran dit moorden en schofferen
Voor 't onderaertsch gericht in 't ledenloos gewoel,
Vergeefsch verdedigen, vergeefsch den rechterstoel
Ontveinzen zult uw, door den hals getrokkene eeden,
Tot duizendmael gestaeft en meermael overtreden.
Zoo slokt een vuilen beer zijn brokken weder in
Die eens zijn uitgebraekt. is dit de Vorstenminn'?
Heeft Vader om die trou den bastert opgetoogen,
Van het bezoedelt bed, daer hy vergif gezogen
En wrok en afgunst had met smaek gelekkertant?
Fy! had u 't blixemvuur in 's moeders lijf verbrant,
Zoo gaeftge tot mijn val, verwate septerroover,
Niet al uw eeden op, en al uw woorden over.
Struikroovende Arabiers, hoe eerloos omgekocht,
Zijn noit meineediger als zulk een schrikgedrocht.
hoe zal dit kroongeschil de rijken gaende maken!
Wie durf zoo lang ik leef my aen den septer raken?
Die uw gezach niet vreest.
Dat 's buiten uwe magt. my kan geen leet geschiên.
Indienge my tot straf het leven laet behouwen,
Zal ik tot dankbaerheit u ramp op rampen brouwen;
Maer als de doot mijn rif verbrijzelt in het graf,
| |
| |
Verwacht van sterker hant uw langvertraegde straf.
Zoo u in 't hoog pallais geen landzaet aen durft randen,
Zal d'altijtwrokkende Katajer van de wanden,
Noch 't roestig oorloogstuig afscheuren met het stael.
Ach! 't godloos bastertzaet is doof voor zulk een tael,
Dat denkt na onze doot geen ongemak te vreezen.
Maer wacht. een wreker, uit mijn wrokkende asch verrezen,
Zal u verweldigen. 't gaet wel zoo dat gelukt,
Dien 't alles tegenloopt.
'K ben noch niet onderdrukt.
Het onheil dat my dreigt verwachte ik zonder schromen.
Men zal die stoute mont muilbanden en betoomen.
Maövenlung. Vanli. Namolizont. Trazil. Likungs. Quizing.
Daer is 't bestorven hooft van uwe Vyandinn'.
Heeft u in 't monsterlant Afrijke, een tigerinn'
Met tigermelk geaest? of bentge in scherpe klippen
Van beeren voortgeteelt? zijn dit de wijze lippen,
Waeruit de zomerbie zijn honig gaerde? neen!
Het vriendelijk gezicht is in een marmorsteen
Verandert. spreek noch eens, het zy u geest gaet dwalen,
En schorre donders spreekt in plaets van geestetalen,
In 't duister zielenrijk, of droef en afgemat
Van bulderen, omhelst in d'onderaertsche stad!
Uw Vader, daer hy wêer ter heerstroon opgeklommen
By 't lichaemlooze volk zijn eertrompet doet brommen,
En stampt de vloek en haet ter helle uit tegen 't hof,
Een kuf van keizerbeuls en snollen, zonder lof,
Die 's hemels taje roê zal plettren en verslinden,
Dit bloedige siment der vloekverwantgezinden.
Wat hangt een zwarte wolk ons over 't hooft! ach! ach!
Wat heeft de weerelt voor dees yszelijken dagh
Een nacht te wachten. breek door d'aerde, Kamizame,
| |
| |
Bespook de schenderen. ik zal de straf beramen.
ô ach! ach! mijn bange boezem scheurt.
De maegden, overal in 't woeden vrygekeurt,
Zijn... maer de droefheit bint mijn tong. ik kan niet spreken.
Mezuster, ach! mijn ziel! waert gy hun klau ontweken!
Maövenlung, val aen. 't is onze last en wil.
Val aen, en ruk de tong, die d'afkomst van Trazil
Durft basterden, en ons vol gruwel wederspreken,
Ten barschen gorgel uit. ik zal de koppen breken
Hoe? is uw hert van stael
Een blinden heer op 't lijf te vallen altemael?
Of is't niet licht genoeg noit zonneglans t'aenschouwen?
Durftge in mijn aengezicht verraderyen brouwen?
Is dit gehoorzaem zijn zoo 't onderzaten past?
Is dit het volk gestreelt, bewaert voor overlast?
Vermeng uw roet met heil, dat 's 't uiterst datwe vragen.
Vaerwel, ontoogde Vorst, en leer uw leet verdragen.
Ik volge u helt Likungs. waer gaet gy? 't zal aen moet
My niet ontbreken. ach! hoe kruipte 't kokent bloet
Verraders, wykt. u Vorst heeft alle vrees verbannen.
Mijn Vaderlijke vloer zy tuige van mijn doot.
Hy leit'er toe. dat 's uit. nu zijnwe buiten noot.
Nu zijn wy mê verdelgt, en sterven ongewroken.
Rampzalig helt! uw dood heeft ons het hert gebroken.
Wraek! hemel! goden! wraek. nu 't rijk een aertstieran
Die al de weerelt drukt niet onderdrukken kan.
De lijken binnen. gaet en zegt dat Celione
Mijn schoone lustgenoot my haer gezicht vertoone.
'K verwacht haer. zoo geen wolk dit helderlicht verdooft,
| |
| |
Scheen noit de zonne my met grooter glans op 't hooft.
Trazil. Celione. Maövenlung.
Mijn schoone, 'k vrees nu niet. de vyant is verwonnen.
Namolizont is doot. de slach met schrik begonnen
Is juichende volbragt, en het gewelt gevelt.
Hy telt het zant aen strant die uwe deugden telt.
't Geluk schijnt zelf belust om u om hoog te heffen.
Nu wortge niet getreft om dat gy elk kunt treffen.
'K zal met een andre voet gaen treden op mijn troon.
Maek alle vlekken eerst van alle vlakken schoon.
Gy moet de wichelaers in haren vleugel byten.
Ik vrees' het kerk gezach.
En storten zijme op 't lyf?
Zoo wort het gantsche rijk in rep en roer gebragt.
Het grau draegt meer ontzach aen weereltlijke heeren
Als liefde aen Priesterschaer en kerk.
Dan is het zoeken veel te laet.
Is 't ooit te vroeg tot beter raet?
Uw Majesteit lijt schimp en wort na 't hert gesteken.
Wat onze wil vermag is klaer genoeg gebleken.
Maer wie weêrstaet het grau in hare razerny;
Men muilbant dat gedrocht met klem van heerschappy.
Gy hebt de septer in uw handen.
Zet daer nu krijgslist tegen.
| |
| |
Die waejen met de wint, en zwaejen als het riet.
Hoe kan ik onversmaet der Priestren magt besnoejen?
Roei haer niet teffens uit, belet hun maer te groejen.
Wat drijft u tot die haet bekoorelijke Vrouw.
Een Vorst die van de vrees zoo verre is ingenomen,
Dat hy den Tempelier moet vreezen in te toomen,
Die brantmerkt zijnen naem, draegt zich te bloode en laf.
Uw wezen stâ gestrekt gelijk uw septerstaf.
Een keizer kan op d'aerde als d'oppergoden leven.
Zijn wil is yders wet. hy moet de staten geven
En nemen onberispt. zal nu een weereltheer
Voor Priesters zwichten, die hem tasten in zijne eer?
De hemel schaft u stof tot wraek. de vreemdelingen
Die zoo verre omgesolt door 's weerelts ommekringen
Voor 't prachtige Peking verzuft staen, daer die stad
Een weerelt toont, gepropt met Sinaes eêlste schat,
Daer 't al van paerlen blinkt, en riekt na boomkaneelen,
Die specerijen geeft aen alle weerelts deelen,
Zijn buiten hare schult een doelwit van de nijt.
d'Aertswichlaer, die om uw grootachtbaerheit van spijt
En gramschap zwelt, zoekt nu uw heerschappy te smoren.
Hier zalmen 't alles hooren.
Rei van Sineesche Priesters. Ignatius. Aertspriester. Urbaen. Trazil. Maövenlung. Celione.
Wy slepen, op 't bevel van uwe heiligheit,
| |
| |
Een vreemdeling helaes!...
Men knevele haer strenger dan voorhenen.
Houd op. 'k heb my die wet gestelt.
Wy staen, mijn broeder! voor een vierschaer van gewelt.
Men zal uw lastertong van Godenvloek besnoejen.
Ontyzer' d'armen dan en slâ de tong in boejen.
De kruisleer zal de spraek voor by treên in haer vlucht,
Al zou de donder zelf God roemen uit de lucht.
En zwijgen wy, zoo zie ik deze kerkpilaren,
Eenparelijk bevrucht, een oogst van tongen baren,
Die d'afgodistery vervloeken door al 't rijk,
En voeren 't kruisgeloof ten hemel uit het slijk.
Zal een gevange slaef, zoo fier en onbezweken,
Met opgeheven kruin de priesters tegenspreken?
Die hem de doot doen zien?
Verscheur mijn leden vry.
Wat eer behaeltge door die kristenslachtery?
Wat zege hebtge door een slavenmoort bevochten?
Dat kan een winterwolf en dolle roofgedrochten.
Een van u tweên verzoen het Priesterlijk gewêer,
En strek zich knielende voor 't heilig outer neêr.
Onzalige, my kan geen marteldoot vervaren;
Maer 'k zal niet buigen voor uw goddelooze altaren.
Ach! spaer dien grijzen helt, zoo vreedzaem van gemoet,
Maer ik ben moedig en oploopende van bloet.
Men scheure my vaneen en deel mijn ingewanden,
Ten zegenroem in alle afgodaenbidders landen.
Neen! kerft geen jonge bloem, zoo lieffelijk van aert.
Mijn winterroozen zijn in doorenen herbaert.
Men buigt een lente spruit, geen scherpgepunten dooren.
| |
| |
Men moet in halsgeschil de weêrpartyen hooren.
Mijn broeder kent, op 't licht der zeevaert afgericht,
De landstreek door 't kompas, de landen door 't gezicht.
Door zeilsteenkunde weet hy zich een weg te vinden
In 't gapent pekelschuim en stormende onweerwinden.
Natuurweet opent hem de wegen waer hy streeft.
En lang genoeg gesolt in 's weerelts ongenuchten.
Uw vreugde doetme zuchten.
Ik zal in broeders steê 't moorddadig zwaert voldoen.
Treê herwaerts pagodist en neem mijn bloet tot zoen.
Dit prevlen duurt te lang. men val den jongsten tegen,
Hou stant. Urbaen worde eerst van 't moordgeweer doorregen.
My dunkt gy staet verstelt, en steekt de hoofden vast
Al zuffende by een. volvoertge zoo mijn last?
Verschoon uw priesterdom, ô wreker van de Goden.
Haer trou verlet mijn hand.
Doorsteek hun beide met het zoenzwaert. voort. stoot toe.
Stoot toe. de Goden zijn die lastermonden moê.
Dit is het hof ten spijt.
Op 't spoor der kruisgezant....
'K gebiede u in te varen.
Ach! mijn broeder, ach! omhelsme doch. ïk hoor
De vreugdbazuin alree in 't hooge hemelkoor.
ô Hemel! geef my kracht om 't aengezicht te wenden.
'T afgodisch moortaltaer bezwaeit mijn laetste elenden.
'k Ontfang uw veege ziel in mijn besturve mond.
Verlicht dit blinde volk door uw genâverbond!
Men spreek haer aen, en straf die moetwil na 't behooren.
| |
| |
'K mistrouwe zelf mijne ooren
In deze tieranny. verbastert kerkgebroet
Hoe zal uw kop hier na noch druipen van dit bloet.
De keizer staet verstomt; maer 't zal noch anders dagen.
Daer rijst noch zwarter bui met ongestuimer vlagen.
Die zware donderstorm hangt uwe troon op 't hooft.
Pagodelingen en godvrugte altaergenooten,
Van 't voorrecht te voorzien daer zy zijn uitgestooten.
Terwijl de heerschappy noch teer is, en 't gezach
Der tempelieren veel by 't muitent hof vermag,
Zal ik op deeze wijs mijn tempeleeden staven,
Den keizer smeeken dat hy zijn vervloekte slaven,
Ten godenoffer geve op 't oorloogs dankaltaer.
Om Xunchis nederlaeg en 't afgekeert gevaer,
En om de godbegeerte een beter glans te geven
Heb ik in verzen dit orakel uitgeschreven.
Dat zullen nu, als ik de Vorst in 't hof ontmoet',
De kerkkoralen hem voorzingen in mijn stoet.
Dan weet ik deze moort den keizer op te dringen,
Het opgehitste grau het hof te doen bespringen,
Op mijnen wenk. door haer, Trazil, verlegen, flus
Te dwingen na mijn hand tot hy mijn voeten kuss'.
De goden hebben dit u ingestort van boven.
Noch hel noch hemel zal ons van dit recht berooven.
Ik zie Trazil de staf gebroken in de hand.
Dan is de tempelhulk na onze wensch gelant.
De Priesterliverei verwin de staf en degen.
Wy hebben langgenoeg gedoken en gezwegen.
Het duiken wort met recht van 't geestlik volk gehaet,
Dat rust niet voor de troon beneden 't outer staet.
Elk make zich gereet om d'aenslag kracht te geven,
| |
| |
En toone zich vol list. dat niemant onbedreven
Den keizer nader. dat dit nergens uit uit en breek.
De wraek slâ haer, en my, indien ik dit niet wreek!
De Tarters hebben burgt en markten ingenomen,
En storten in de stad als overlade stromen.
Peking schijnt in een zee van bloet en vlam hervormt,
Die langs de daken giert, terwijl men vecht en stormt.
Het hof, dat als een stad met wallen wort beslooten,
Hoort noch van d'oproer niet, door d'omgekochte grooten.
En 't is geschapen dat het eer geen onweer hoor,
Hoe fel het noorden brult, voor dat den groeten moor,
De stormbrug overruk om in 't palleis te wijken,
Wiens Keizer 't slot bewaert van vyftien Koninkrijken.
Trazil. Celione. Maövenlung.
Ik zie haer int verschiet.
Maer zullen zonder wraek mijn handen niet ontgaen.
Ik zal de gramschap, die m' ontroert wat doen bedaren.
Breek teffens nu 't gezach der valsche tempelaren.
Rei van Priesters. Aertswichelaer. Trazil. Celione. Maövenlung.
Ik ben belust op menschen schonken.
Blusch uit de vruchtelooze vonken,
Smakt beestespieren van 't altaer.
Men slachte my de kristepapen.
Zoo strek mijn gunst het rijk een wapen,
Waerop het afstuit al 't gevaer.
| |
| |
Zoo zong de waermond en zoo galmde 't koorgewelf.
Wy zagen een gerit van stralen, en hem zelf
In 't midden van een vlam uitflikkren, daer de zonne
Haer oogen blint op ziet, door grooter glans verwonnen.
Zoo bralt in 't middelpunt de tintelende maen,
Als zy rontom haer heeft de starrelichten staen,
En met haer vier verwint de kleiner hemellichten.
Zoo blonk de God toen hy de staetorakeldichten
Geeindight had, en vloog door al de daken heen.
Wy volgden met ons oog kerkplichtig van benêen;
Daer hy, gezwinder als een schietpijl opgeschoten,
Door wolk en hemeltrans de blauwe hemelklooten
Zijn zoolen kussen liet. noch blonk in ons gezicht
Een goddelijke vonk van dat verquikkent licht,
Als eindelijk die strael met hem quam op te steigeren.
Wie durf de hemelvorst die godbelofte weigeren?
Betael het zoo gy wilt, men hou de slaven vry.
Ik zal niet lijden dat die outertieranny
De lendnen van mijn staet, reets quijnende en gebroken,
Geheel in stukken slâ. het menschenoffersmoken
Heeft al te quaden geur. daer is al meer aen vast.
Het geeft te vrijen voet tot grooter overlast,
Aen 't wreede papendom dat, vol van leugenvonden,
Geduurig twistvuur stookt, zich wentlende in de zonden
Daer 't andre schu van maekt, en volk en Vorst verdeelt,
Ja zelfs al lachende met kroon en septers speelt:
Daer 't, tredende in zijn gout, noch durft de Vorst bespotten.
Waer dreef oit Wichelaer zijn dolk door menschestrotten?
Waer wierde 't moortaltaer met vreemdlingsbloet begruist?
Of hebtge dan alleen in uwe ziel gehuist
Al wat de Scyten zelf versmooren met haer lippen?
Laet zich d'orakelgod die gruwelen ontslippen?
Ik zie door 't wuiven heen, en merk die toeleg wel.
Elk hou zich by zijn dienst en staek dit heiloos spel.
| |
| |
Bezwanger het altaer met plegtige offerhanden.
Betast de veezelen. doorsnuffel d'ingenwanden.
Ik vier' het priestearmpt; maer haet' hem die 't bekleet
Wanneer hy van 't altaer op vorstetroonen treet.
Gy durft, na dat gy 't rijk met uwe vloekverwanten
Verweldigt hebt, u noch met d'oppergoden kantten;
En, niet vernoegt de wet gelijk een dwingelant
En 't grau dat daer voor buigt te stellen na uw hand,
My, out en afgeleeft besneeut van zilvre haren,
Met een gewaende magt, in 't flikkrig godschilt varen!
De godspraek roept om vleesch, die ons deze inspraek gaf.
Het outer opent ons de lippen, niet uw staf.
Dit 's ons bedrijf: wy zien hoe laeg de zonnestralen
Neêrschieten van om hoog. of deze sterren dwalen
Die op gepasten tijt voltrekken haren loop.
Waerom de maen, als met een diamante knoop
Vereeuwigt aen de zon, niet van haer zelfs kan lichten.
Of d'aerdkloot, hangende in zijn spillen en gewrichten,
Haer lichaem tusschen 'hooft der heldre zon en maen
Kan dringen, en het licht der mane schuil doen gaen.
Of 't alles uit een ei, zoo Kochinchiners dryven,
Geteelt is; of het wit weêrzijts den doir kan styven
En scheppen uit den dop het groote hemelvelt.
Of d'aerde, zoo tot noch by elk is vastgestelt,
Zich sluit in 't hemeldak in 't vierkant met vier punten:
Dan ofze, om boven al wat vreemt is uit te munten,
Gestaeg om 't vast gebou des hemels rolt en went.
Of dit heelal bestaet uit klooten zonder end.
Of Omtofers, die hier uit Indostan belanden,
[Daer Ganges 't zuidereind bepaelt met goude stranden]
Met recht de zielen doen in andre rompen gaen.
Of d'aerde kleiner is als 't lichaem van de maen.
Of Panzon, d'eerste mensch, is door een ei gebeten,
Of van 't verwart gevaerte allenx by een gesmeten.
| |
| |
Of van God Tain met ziel en lichaem aengedaen.
Of Wy na onze dood geheel en al vergaen,
Met Lauzu, die de lust voor 't hooghste goet bepalen.
Waerom het volk dat in Peru komt schatten halen,
De zeilsteen slypen kan dat hy na 't noorden draeit;
En schoon 't getakelt bosch na 't oost en westen zwaeit,
Noch vint hy 't noorder as en ziet geen andre streken.
En zijnwe moede met den Brachman 't hooft te breken,
Men wekt de zangkonst op, dat kerk en koorgalm brom'.
Dan lust het ons voor 't rijk 't verbolgen godendom
Te zoenen, en haer gunst aen onze zy te trekken,
Dat hare magt den staet een pyler mag verstrekken,
En Xunchi breidele, die vruchteloos zijn volk
Ter vleeschbank heeft gebragt, ten doel van uwen dolk.
Mijn leven is vergeefsch ten dienst van 't land versleten.
Zoo gy, door oude wrok op 't Priesterdom verbeten,
De Godheit, bronaêr van al 't wenschelijke goet,
Te leur durft stellen om een handvol smook en bloet.
Een godheit die gy zelf verziert in uw gedachten,
En oppronkt zooge wilt in rustelooze nachten:
Een godheit die voor al geen wichelaren past,
Een bloetgod die met een ondraegelijken last
Mijn schouders dreigt. geen god, maer huichelende papen
Ontzeg ik 't menschen smook.
Gaet voor mijn offerknapen.
Wy volgen, maer ik zweer!
Hier en helpt geen tegenwêer.
Beziet uw staetzucht daer, vermomt met papedroomen.
Het offer is volvoert. de moeite u afgenomen.
| |
| |
Sinkio. Trazil. Celione. Maövenlung. Aertswichelaer.
Waer wort dat naer gekrijsch dat moortgedruisch gehoort?
Wat brengt ons Sinkio, dus schielijk aengevlogen?
Een woesten baiert vol rampzaligheit. mijne oogen
Zijn blint, en gruwen voor de gruwlen dezer nacht.
Het Aziaensche rijk valt Xunchis oorloogsmagt
Ten roof. de trotze kam is ons van 't hooft gebeten.
De Tarter wort alöm voor rijxhooft uitgekreten.
De schorre hooren schreeut geduurig moort en brant.
De wapenburcht weêrstaet haer magt aen d'oosterkant.
De veltheer heeft zijn heir rontom het hof geslagen,
En streeft ter muurbresse in met zijne hinderlagen.
Uw middelhof alleen is noch van inval vry.
De weêrwraek van Zunchin dekt hun verradery.
Ze roepen niet als wraek. gy kuntze niet verdryven
Wie zal mijn zijde styven,
Datwe in ons uiterste de plondraers tegenstaen?
Laet af. gy gespt vergeefsch 't wanhoopig harnas aen.
Ik wil mijn bedgenoot als doodgenoot verzellen.
Een ktijgsman laet zich niet al levende beknellen
Gâ heen dan schoone Vrouw.
Berei uw liefde plaets tot zegel van uw trouw.
Ik zal u volgen. gy kost hier mijn bloet ontvonken
Met minneprikkelen. daer zal uw liefde dronken
Van uw wellustigheit, haer wit bereiken. gaê.
Gaê, dael na onderen daer gy geen ongenaê
Geen Tarter in het hof der schimmen hoeft te vreezen.
Waert gy mijn lustgenoot, gy zult zijn boel niet wezen.
Heeft u verwoede hant, ô zinnelooze Vorst!
| |
| |
Het klinkent stael gedrukt in deze blanke borst!
ô Korte heerschappy! ik zalme een open maken
Door d'yzre drommen, of met u mijn ziele braken.
Ach! volgme: want de geest ontslipt mijn doodsche mont.
Of vlucht, maer hoe. begraef my in een andre gront,
En schrijf op 't graf: dit kon Trazil zijn Vrouw bewijzen
In ballingschap. niet meer. ik sterf.
Ten afgront uit. ai my! daer komt d'ontzielde Vorst.
Hy daelt, en toont my in het dalen d'ope borst
En ribben, door dit stael gescheiden.
Ondankbre rijxpest die u pynigen, geen dooden.
Nu staet mijn wraek intop. het onverzade graf
Ontsluit geen geesten als tot laetste loon en straf.
Dat komt van 't godendom zoo stout te heeten liegen.
Maer 't hemelsche gerecht is niet in slaep te wiegen.
ô Hemelrechteren, vermeerder hem zijn pijn!
Fortuin! hoe lang, hoe lang zult gyme tegen zijn!
Sterf dwingelant, dan zultge 't onheil mee u slepen.
De wraek staet schrap om u ter weerelt uit te zwepen.
Mijn lijfschutbenden, ach! waer zijnze? vat den schelm,
En doet hem ziel en bloet uitstorten in mijn helm,
Op dat die laetste dronk mijn heete wraekzucht lave.
Gaê nu zachtmoedig Prins, verlos uw kristenslaven.
Vertrek bedrieger, en verlaet mijn hof. voort, voort.
Ik blijve in al mijn ramp Trazil. mijn vorstlik woort
Is u een godspraek. ik ben tot uw haet gebooren.
ô Vrouwenmoordenaer, 'k zal haest u sterven hooren.
Woed nu zoo lang gy wilt. ik gaê.
Verhoort my. stopt gy nu uw ooren? is mijn dagh
Zoo draê in nacht verkeert? en kan ik 't niet ontvluchten,
Zoo lust het ons voor 't laetst het herte eens uit te zuchten.
| |
| |
Vervloekte nacht die noit in mijn gedachten zijt
Dat gy 't geweten niet die keizermoort verwijt,
My domplende in een kolk van troostelooze tranen
Maer 't is te te laet bedacht. nu zal ik deze lanen
En lustprieelen weêr doen galmen op mijn kreet.
Ach! had een Krokodil, zoo hongerig als wreet,
De boorden van de Nijl bezoedelt met mijn spieren,
En 't overschot geschaft aen hongerige dieren.
De doove hemel schijnt te lachen om mijn druk.
Zy brout me dit verraet en grouwlik ongeluk.
Elk poogt den nieuwen Vorst de voeten dwars te zetten.
'K zie paerdehoeven, en ik hoor triomftrompetten
Een doodlik stormgedruisch schakeeren. wykme. stil.
Daer ryst mijn gemaelin van ondren op. ik wil
Haer vragen wat zy met dat fakkellicht zal maken.
Ik zie Zunchin, bespat van bloet, de banden slaken
Van Koja, die noch nau zijn adem halen kan.
Wy zijn omsingelt van een geestenvloekgespan.
Mijn kamerlingen, mijn trouwanten, mijn soldaten,
Waer zijtge? hebtge my met mijn geluk verlaten?
Onzalig nootlot! foei! gy hebt my in uw schoot
Gekoestert, om my nu in d'allerbangste noot
Te stikken, en mijn vloek my te doen overleven.
Waer is mijn rechterhant Maövenlung gebleven?
Of prest hy in mijn dienst zijn regementen aen?
Omring de Tarters. zoo. val in. slaê doot. val aen.
Gy gaeft my eerst de kroon die ik nu zal behouwen.
Verheug u Celione! ik heb 't vergif gebrouwen,
Waeraen uw Vyant zich te berste zwelgen zal,
't Is wollefswortelzap en drakenspog met gal.
Groothartige Likungs! is 't nu een tijt van vrijen?
Te velt. te wapen. op. ruk uw soldaterijen
Uw forse krijgsliên met de nachtklaroen byeen.
Heeft die niet stems genoeg zoo moetge zelfs te been,
| |
| |
En van de toorentrans een groover keel opsteken
Als 't buldrent noorden, wen 't de bergen poogt te breken.
Verstom den donder met uw vreeslijk krijgsgeluit.
Maer stil. wy vallen zelfs den vyanden ten buit.
Mijn heldre morgenstar is als een rook verdwenen.
Mijn zonn' die 's avonds rees is 's morgens uitgeschenen.
Wat woelt'er in mijn brein! ô arm! waer is uw kracht!
Ontzenuwt, op de loop. ô lange bange nacht.
Hoe treftge my, en doet my bloet en etter zweeten.
Helaes! 't is uit met ons. het hof wort opgesmeten.
De deuren met gewelt ter spillen uitgetorst.
Nu zoektmen Vorst Trazil. neen Tigers, neen, mijn borst
Is t'edlen roof voor u. geen Tarter zal ons toomen.
Wy gaen. hier is de koorde, en ginder zijn de boomen.
Daer rukt de nachtwolf voort. 't is al te lang gemart.
Mijn eerste vreugd helaes! is nu mijn laetste smert.
Rei van Sineesinnen.
Ach! dat Turbanôs geest, eens uit
Het guide grafgewelf gerezen,
Zijn trotze hooftstad die, voor dezen,
Heeft scheutvry op haer borst gestuit
Al wat zich kantten met haer kracht,
Dus jammerlijk zach t'onderbragt:
Hy zou met zuchten, snik op snik,
Dees klacht ten boezem uit doen wellen:
Wat roofgedrogte komt my quellen
Dat d'afgeleefde een oogenblik
De rust misgunt. ô tigershol!
Is noch uw holle balg niet vol
Gepropt met dierbaer menschen bloet?
Moest gy mijn erfdeel meê aenranden?
| |
| |
Ach! slâ veel liever uwe tanden,
Met uwer moordenaren stoet,
In mijn gebeente, wie gy zijt
Die my noch na mijn doot benijt:
En doet my, zoo lang ongeroert,
In mijn palleizen komen spoken,
(Was noch de wraek maer zat gewroken!)
Van burgertranen opgevoert.
Mijn Vaderlooze burgerschaer!
'K zal u bedekken met mijn vleugelen,
Of ik die tigers kon beteugelen.
Komt Pekijnyten, komt vergaer.
Gy zijt mijn lendenzaet waer heen?
Maer noemtze eerst die u dus vertreên,
Hou op Turbano! vraegt niet meer.
(Deeze antwoort zou den burger geven)
Gy waert helaes! gy waert in 't leven
Ons wettig oppervorst en heer,
Nu maer een krachtelooze geest,
Een nachtschim die de middag vreest.
Ik buig my echter voor uw last.
D'erfvyant kruist op uwe straten.
Ach! Tartarie is uitgelaten;
Die tieranninne brult en bast
En dreigt het al met wreeden muil
Te rukken na den afgront. schuil
Ey schuil, eer dat zy u, beschorst
Met borstpantzier en beukelaren,
Om brullende in de kroon te varen,
Die gy zoo loflik hebt getorst.
Geen maegt of zuigling wort verschoont.
| |
| |
Trazil, noch eerst tot Vorst gekroont,
Heeft, om de vyands hant t'ontgaen,
Zijn hand tot vyant moeten maken.
't Verwulfzel van uw trotze daken,
Dat als een wonder pleeg te staen,
Is nu een moortkuil vol gevaer.
De krijg maekt Vorsten eigenmoorders:
Het vreedzaem grau tot vreêverstoorders:
De steden hellen, doodsch en naer'.
Dit 't einde; een ongenadig lot,
Waer mê uw glori wort geknot.
'T verraet heeft ons die ramp gebrouwen,
Geblinthokt door de schat.
Koom leer u nu niet meer vertrouwen
Op schoone schijn, en wat
Het oog van buiten u komt liegen.
Om zijnen broeder te bedriegen.
Ach! blixemslingrer stuit
Deze inbreuk die een veilig open
Moet nu de burgery bekoopen
Het geen haer Keizer heeft,
Gelijk de nyt verdicht, bedreven?
Geen onheil duurt altijt.
Het bittere wert in dit leven
Het rond is vol verwisselingen.
Die keeren beurt om beurt.
Gelukkig die uit alle dingen
| |
| |
Wy troosten ons al d'ongelukken,
De Goden houden in 't verdrukken,
|
|
Auteursrechtvrij