|
| |
| |
| |
Op den Bouw en bestiering der Schepen, Beschreven Door den Weleden wijzen Heer Nikolaes Witsen, raet van Amsterdam.
d' AEloutheit lag gesmoort in 't stof van hare steden,
En rijken, deerlijk van d'onwetenheit vertreden,
Nu menig duistere eeuw en jaren achtereen:
Haer kostelijk gewaet, zoo konstelijk besneen,
En rijklijk geschakeert, wierd met den voet gestooten:
Zy zelf hield, doot van schaemte en spijt, den mont geslooten,
En wenscht dat eens een heir van letterhelden velt
Mag winnen, en haer eer, weer op den troon gestelt,
Uitflonkren door den mist en nevels der Barbaren
En woestheit, zoo ontaert haer in de kroon gevaren.
Nu troost u Moeder en getrouwe voestervrouw,
Der wijsheit, troost u, en verzet dien bittren rouw.
Uw zon begint alree ten kimmen uit te gloeien,
Terwijl haer heilig vier, nu meer en meer aen 't groeien,
Vast d'oostkimme achter laet, en stijgende in den trans,
Spreit over onze lucht in 't eind' haer vollen glans.
Een deel der wijzen leert uw loofwerk, en de merken
Der diepe Beeldespraek, d'oraklen van uw Kerken,
De wichleryen, en 't geschrei der vogelvlucht.
Een deel, opvliegende ver boven zonne en lucht
In hun gedachten, spoort uit Hermes goude spreuken
Uw godgeleertheit nae; of moede 't hooft te kreuken
In 't openen van zijn geheimen, schept het vreugt,
't Olympisch renperk, en de worstelplaets der jeugt
| |
| |
Weer op te graven uit hun asschen, en te hooren
Wat oeffning Memfis en Atheenen heeft verkooren,
Wat spiegelstrijden Troje en Latium bemint.
Gyraldus en Doleet doorsnuflen het bewint
Der ouden, en de magt van hun verdwene vlooten,
Hun speelfazeelen, en geschilderde oorlogsbooten:
Maer ruw, en zelve van een donkre wolk 't verstant
Benevelt, daerze uit schroom noch tasten met de hant
Naer blinde schaduwen, gelijkze lichtlyk missen,
Die d'eerste durven zien in zulke duisternissen.
Nu weet een lid der Raet van 't magtig Amsterdam,
Een hoofttelg van de gryze en onbesproke stam
Der Witsens, afgeslooft in Burgermeesterschappen,
En loflijk staetbewint, d'aeloutheit na te stappen
Met een gelijke tret, hy groeit in haren lof,
En zweet gelukkig in die heerelijke stof.
Hy maelt ons, op 't panneel van zijn geleerde blaren,
Na 't leven, hoe Egypte en Rome door de baren,
Quam streven met de boeg, en 't hoog kampanje stont
Versiert met beelden van gedrochten, en den hont
Anubis, Pollux en zijn broeder, die van verre
Matroozen toestraelt, en begunsticht met zijn starre.
Wy zien hier Argo weer, Minerve toegewyt,
En Xerxes vloot, zoo lang verslonden van den tyt;
En leeren hoe de krygsgalei pleeg voort te glyen
Op 't slaen der riemen, die, in drie en hooger ryen
Verdeelt, verwarden noch beletten in den vaert.
Maer 't is aen Witsen niet genoeg, dus hoog vermaert,
Der Ouden Scheepvaert op te visschen, uit de blyken
Van taefereelen en beschimmelde kronyken:
Zijn geest weit ruimer uit. nu toont hy, vol van vier,
Hoe Vrankryk kielen bouwt op 't bouwspoor van Fournier,
Hoe d'Italjaen braveert met oorlogsgaleassen,
En lichte gondels, die den snellen stroom verrassen:
| |
| |
Nu hout hy Dudleis spoor, en ziet aen 't krytestrant
Getoogen, welk een kroon Brittanje in 't bouwen spant.
Of 't lust hem 't groot gevaert der Portugeesche kraken
t' Ontleden, en te zien, hoe d'Italjaen, in 't blaken
Der steile zomerzon, die met haer fellen gloet
Hem smelt uit 's Hemels trans, in Jonk en Praeuw den vloet
Blijft kruissen, en om koelte en frissche lucht laveren.
Dan komt hy Nederlant haer' eigen Scheepsbouw leeren,
En gaert een rijken schat van woorden, op de leest
Der Bouwkonst net geschoeit. zijn ouverzufte geest
Vliegt me ten hemel, als zy d'Amsterdamsche vlooten,
Zoo trots volwrocht, de kruin ziet aen de wolken stooten,
En vaert ten starren in langs mars op mars, gebouwt
Op watertorens, die spanseeren door het zout
Des wilden oceaens, en breken vast de gronden.
Gy hebt gantsch Neerlant, door dit werkstuk, dier verbonden,
Gelijk uw vaderstad door uwe zorg en raet,
O Witsen! zoo het nu na mijne wensch beslaet,
Zal uwe naem zoo verre om beide Poolen klinken,
En daer het zwoegent West de zonne in zee ziet zinken,
En daer de dageraet, opluikende in het Oost
Met eenen nuchtren daeuw door 't floers der wolken bloost,
Als zich de kielen, door uw fenixpen beschreven,
Voort aen vermaerder door uw werk, in zee begeven,
En stooren alle vier de winden in hun rijk.
Noch is die naem met uw verdiensten ongelijk.
|
|
Auteursrechtvrij